Կարեն Հովհաննիսյան. «Գործով պետք է զինվորին ապացուցենք, որ իր թիկունքին ենք»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑԱյսօր նշվում է Հայոց բանակի կազմավորման 27-րդ տարեդարձը: Օրվա առթիվ հասարակություն-բանակ կապի, ինչպես նաև մի շարք այլ հարցերի շուրջ Past.am-ը զրուցել է ՄԻՊ առընթեր զինծառայողների իրավունքների փորձագիտական խորհրդի անդամ, «Հայոց հզոր բանակ» ծրագրի ղեկավար Կարեն Հովհաննիսյանի հետ:
«Պետք է փաստեմ, որ երկարատև տարիների քրտնաջան աշխատանքի շնորհիվ բանակ-հասարակություն կապն այսօր կայացած է, բայց մենք պետք է կարողանաք այն ավելի ամրապնդել, քանի որ այդ կապը ցանկացած պահի կարող է կտրվել»,-մեզ հետ զրույցում ասաց Կ. Հովհաննսիյանը:
Նա շեշտեց՝ երբ ասում ենք բանակ, առաջին հերթին պետք է հասկանանք շարքային զինվոր:
«Բանակի հիմքը հենց շարքային զինվորն է: Թեև ուղեղը սպայական կազմն է, զինտեխնիկան, միևնույն է, բանակի հիմքը շարքային կազմն է: Այստեղ իր ներգրավածությունը պետք է ունենա նաև հասարակությունը: Հենց հասարակությունը կարող է շտկել, իր նպաստը բերել, օրինակ, միջանձնային հարաբերություններին վերաբերող խնդիրները լուծելու առումով: Առհասարակ ասել, որ այս տարիների ընթացքում հասարակության համար բանակի հետ կապը բաց է եղել, այդքան էլ այդպես չէ: Կար մի շրջան, երբ ռազմական գաղտնիքի քողի տակ ամեն ինչ կոծկվում էր, սակայն պետք է արձանագրեմ, որ ի ուրախություն մեզ, այսօր այդպես չէ: Այսօր թե՛ լրատվամիջոցները, թե՛ հատկապես իրավապաշտան հ/կ-ներն ակտիվորեն բարձրաձայնում են խնդիրների մասին»,-նշեց մեր զրուցակիցը:
Ինչ վերաբերում է պետության դերին, մեր զրուցակիցը նշեց.
«Պետությունն իր գործն անում է՝ կազմավորում է բանակ, ֆինանսավորում է այն, ապահովում է մասնակցությունը, տալիս է կադրեր և այլն: Պետությունն իր դերը հավուր պատշաճի է կատարում: Սակայն բանակի մարտունակության բարձրացման անընդհատ կրկնվող գործընթացին հասարակությունը ևս իր մասնակցությունը պետք է ունենա: Այստեղ անընդհատ ներդրումներ են պահանջվում, իսկ պետությունն ի զորու չէ անընդհատ ներդրումներ անել, որքան էլ այն հարուստ լինի»:
Նրա խոսքով, սա չի վերաբերում միայն Հայաստանին:
«Եթե հասարակությունը բանակից անջատվում է, միայն պահանջատիրական դիրքերից է հանդես գալիս, ապա ցանկացած երկրում այդ բանակը չի կարող մարտունակ կոչվել. հասարակության դերը մեծ է թե՛ բանակի կազմավորման և թե՛ մարտունակության բարձրացման հարցում: Պետք չէ մտածել այնպես, թե մենք հարկ ենք վճարում, ուրեմն՝ թող պետությունն էլ պահի բանակը: Մենք պարտավոր ենք մեր բանակն աչքի լույսի ու սրբության պես պահել: Սրանք էմոցիոնալ խոսքեր չեն: Անընդհատ պետք է մտածենք՝ ի՞նչ օգուտ տալ թե՛ բարոյահոգեբանական իրավիճակի և թե՛ մարտունակությունը բարձրացնելու առումով: Մեծ հաշվով՝ հասարակության դերը պետության ունեցած դերի հետ հավասար է»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը:
Նա շեշտեց՝ կարևոր է, որ մեր հասարակությունը հաշվի առնի հետևյալը. «Կուզենամ, որ հասարակությունը միշտ իմանա, որ դիրքում կանգնած 18, 20 տարեկան զինվորը անքուն գիշերներ է անցկացնում, նա զգոն է, աչալուրջ, սակայն իրեն թույլ կզգա, երբ զգա, որ թիկունքում մի բան այն չէ: Այսինքն՝ մենք թիկունքից անընդհատ պետք է ազդակներ ուղարկենք, որ մենք զինվորի հետ ենք, նրա թիկունքին կանգնած: Պարտադիր չէ, որ պատերազմ լինի, զենք վերցնենք, գնանք: Գործով պետք է զինվորին ապացուցենք, որ իր թիկունքին ենք»:
Կարեն Հովհաննիսյանը նաև իր խոսքն ուղղեց ծնողներին:
«Երբ տղան արդեն զորակոչային տարիքում է, շատ կուզենայի, որ ծնողները որդիներին ծառայությունից ազատելու ճանապարհներ չփնտրեն, կամ քնած հիվանդություններ արթացնեն, որ տղային բանակ չուղարկեն: Դա հետագայում հոգեբանորեն ազդում է զինվորի վրա: Այսինքն, միևնույն է, նա գնալու է բանակ, և դուք որքան էլ փորձեք քնած հիվանդություններ արթնացնել, չի ստացվի, առողջ է և գնալու է բանակ: Հոգեբանական բարդույթների առջև հենց մենք՝ ծնողներս ենք կանգնեցնում, ինչը ճիշտ չէ»,-եզրափակեց մեր զրուցակիցը:
Աննա Բադալյան