Ջրամբարներն ավելի մեծ ուշադրության կարիք ունեն, ինչն առայժմ անտեսվում է
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑՀՀ «Ջրային օրենսգրքի» 86-րդ հոդվածի պահանջով, ջրային համակարգերի կառավարման մարմինը հիդրոտեխնիկական կառուցվածքների զննում իրականացնելու նպատակով ձևավորել է տեխնիկական հանձնաժողով, որի առաքելությունը նշված կառուցվածքների զննումն է ու դրա արդյունքների հիման վրա կատարված վերլուծություններով եզրակացությունների տրամադրումը, սակայն հանձնաժողովը միայն վերջին շրջանում է սկսել ակտիվ աշխատել: Տեղեկացնենք, որ Ջրային կոմիտեի ջրային համակարգերի օգտագործման և պահպանության տեխնիկական հանձնաժողովի գործունեության հիմնական նպատակը ՀԷԿ-երի, ջրամբարների և այլ հիդրոտեխնիկական կառուցվածքների ճիշտ և արդյունավետ շահագործման, անվտանգության մասին հստակ տեղեկությունների տրամադրումն է: Ու թեև այն հասարակական հիմունքներով է գործում, սակայն, ըստ հանձնաժողովի աշխատակազմի ղեկավար Կարեն Ալեյանի, հանձնաժողովի անդամներն ամենևին էլ կաշկանդված չեն այս կամ այն հարցերով և, ելնելով երկրի անվտանգությունից, պարտավոր են անաչառ ու լիարժեք տեղեկություններ տրամադրել պատկան մարմիններին:
Հետաքրքիր է, սակայն, որ օրենքի պահանջով 2003 թ.-ին ստեղծված հանձնաժողովը երկար տարիներ՝ մոտ 15 տարի, առանձնապես տեսանելի գործունեություն չի ծավալել, բայց արդեն մեկ տարի է՝ սկսել է ակտիվ աշխատել:
«Սկզբնական շրջանում հանձնաժողովը շատ ակտիվ գործել է, սակայն որոշ ժամանակ՝ 2011-2018 թթ. Կեսերը, հանձնաժողովի գործունեությունը պասիվացել է, թեև ես չեմ կարող ասել, թե այդ պասիվությունն ինչով է պայմանավորված եղել, քանի որ ես այս բնագավառում ավելի քան մեկ տարի է, ինչ աշխատում եմ:Միգուցե դա պայմանավորված է եղել այս բնագավառի հանդեպ նախկին իշխանությունների անտարբերությամբ, իմ ունեցած տեղեկություններն այդպիսին են»,- «Փաստի» հետ զրույցում ասաց Կարեն Ալեյանը:
Սեպտեմբերից մինչ օրս հանձնաժողովն արդեն 5-6 նիստ է գումարել, որոնցից յուրաքանչյուրի ժամանակ 3-4 հարց է քննարկել: Այդ թվում, Կապսի ջրամբարի նախագծման հարցը, որի կառուցումը դադարեցվել էր դեռևս 1988 թվականի Սպիտակի երկրաշարժի պատճառով: Հանձնաժողովի ուշադրության կենտրոնում է հայտնվել նաև Մաստարայի ջրամբարի նախագծի քննարկման հարցը, որը ավելի քան տասը տարի դադարեցված է եղել:
Այս աշխատանքերը վարկային գումարներով են իրականացվում, թե բյուջեի միջոցների հաշվին, Կ. Ալեյանը չգիտեր, քանի որ իրենց գործն, ինչպես ասում են, տեխնիկական հարցերն ուսումնասիրելն ու եզրակացություններ տրամադրելն է: «Կապսի ջրամբարը նախագծվում է գերմանական ընկերության կողմից, որը բավականին ծավալուն գործ է: Դրանից բացի մեր նիստերի ընթացքում հանձնաժողովի անդամների կողմից առաջարկություն է ներկայացվել անվտանգության և զննման կարգում փոփոխություններ իրականացնելու հարցը, ինչը նույնպես կարևոր է: Մենք եզրակացություն ենք տալիս նաև, թե որքանով են ջրամբարները ճիշտ և շահագործման կանոններին համապատասխան շահագործվում, որպեսզի հետագայում վթարներ չլինեն»,- ասաց Կ. Ալեյանը: Ի դեպ, եթե մասնավոր կառույցները հանձնաժողովի որակին համապատասխան եզրակացություն կարողանան տալ, ապա դժվար է ասել, թե պատվիրատուի համար այն ինչքան թանկ կնստի, քանի որ թեպետ բավականին խորը վերլուծություն և ուսումնասիրություններ են արվում հանձնաժողովի կողմից, բայց քանի որ հանձնաժողովն աշխատում է հասարակական հիմունքներով, ուստի դրանք իրականացնում են բացարձակապես անվճար: Խոսելով վերջին շրջանում կառուցված փոքր ՀԷԿ-երում տեխնիկական հարցերի ուսումնասիրության, մասնավորապես դրանց հիդրոտեխնիկական կառուցվածքների սխալ շահագործման և դրա հետևանքների մասին, հանձնաժողովի աշխատակազմի ղեկավարն ասաց, որ դա նույնպես հնարավոր է իրականացնել, եթե հարցը հետաքրքրի երկրի համապատասխան կառույցներին:
«Եթե երկրի ղեկավարության կողմից նման հանձնարարություն լինի, եթե մեր կանոնադրության մեջ համապատասխան փոփոխություններ լինեն, կամ կառավարության այն որոշումները, որոնցով սահմանվել են մեր իրավասությունները՝ փոփոխվեն, այդ դեպքում ավելի լայնորեն կկարողանանք գործունեություն ծավալել, քանի որ անգամ հիդրոէներգետիկ նպատակներով կառուցված ջրամբարները մենք չենք ուսումնասիրում»,- ասաց Կ. Ալեյանը:
Ինչ վերաբերում է իրավասությունների շրջանակն ընդլայնելուն, հանձնաժողովի աշխատակազմի ղեկավարը նշեց նաև, թե կարևոր է, որ երկրի բարձրագույն իշխանություններն իրենց ուշադրության կենտրոնում պահեն մեր երկրի հիդրոտեխնիկական կառուցվածքների հետ կապված հարցերը, ինչը շատ կարևոր է ոչ միայն երկրի, այլև բնակչության անվտանգության տեսանկյունից: «Խոսքը մասնավորապես վերաբերում է խոշոր ջրամբարներին, քանի որ եթե դրանցից որևէ մեկում վթար լինի, ապա ուղղակիորեն սպառնալիք կդառնա երկրի բնակչության համար: Ջրամբարներ կան, որոնք շահագործվում են 20, 30, 50 և ավելի տարիներ, ուստի շահագործման կանոններից ելնելով՝ առկա հարցերին ավելի լուրջ մոտեցում է պահանջվում ցուցաբերել: Եվ եթե 15-20 տարի առաջ ջրամբարում վերանորոգում է իրականացվել, ապա դա չի նշանակում, որ պետք է դրանով բավարարվել: Մեր «հարևանները» վերջերս ձեռնամուխ են եղել չափազանց մեծ ծավալ ունեցող ջրամբարաշինության ծրագրեր իրականացնելուն, ուստի դա մեզ համար պետք է որոշակի մեսիջ լինի, որպեսզի մենք ևս ավելի շատ մտածենք այս ուղղությամբ»,- ասաց Կ. Ալեյանը:
Արմինե Գրիգորյան