Ուրիշ ճանապարհ չկա՝ ներսից է լինելու փրկությունը. նշվեց Թումանյանի 150-ամյակը

ОБЩЕСТВО 19 Февраль, 2019 16:55

Լոռու Դսեղ գյուղում տոն է։ Թումանյանական շունչն ամենուր էր։ «Էստի համեցե՜ք», Դսեղում գտնվող՝ Հովհաննես Թումանյանի տուն-թանգարանից ոչ հեռու բղավում էր մի լոռեցի։ Այնպես էր բղավում, որ ձայնը մինչև Երևանի տուն-թանգարան լսեն։ Դսեղում Ամենայն հայոց բանաստեղծի ծննդյան 150-ամյա հոբելյանի միջոցառումներին յուրովի էին պատրաստվել։ Տարբեր վայրերից եկած հյուրերին նրանք շրջապատել էին թումանյական սիրով՝ գյուղի տարբեր անկյուններից Թումանյան էր հնչում... Դսեղում միջոցառումների մեկնարկը տրվեց համերգային ծրագրով։ Թումանյանը միայն մշակույթը չէ, միայն գրականությունը չէ, միայն չարն ու բարին տարբերողը չէ, Թումանյանն այդ ամենը մեզ ցույց տվողն է: Տոնական համերգի մեկնարկը տրվեց հենց այս խոսքերով։ «Թումանյանի կերպարը պետք է առաջնորի բոլորին։ Երեխաներն իրենց դասագրքերում տեսնում են սրբապատկերի կերպար ստացած Թումանյանի նկարը, բայց ո՞վ էր Թումանյանը։ Ո՞վ էր այդ մարդը, որը դարձավ մեր Արարատը՝ մեր նոր քերթության Արարատը։ Մի պատանի, մի գյուղացի տղա, կարելի է ասել, աղքատ ընտանիքից մի տղա...»,-տոնական համերգից առաջ իր ելույթում ասաց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ շարունակելով պատմել Թումանյանի անցած ճանապարհը։

«Թումանյանը մի մարդ էր, որն իր ծնված առաջին օրից կրել էր մարդկային բոլոր տառապանքները. աղքատություն, սով, անփողություն։ Կյանքն ամեն վայրկյան փորձում էր կոտրել նրան, ցածրացնել նրան կենցաղի մեջ, և ի՞նչ արեց նա, ինչպե՞ս հասավ... Միայն ինքն իրեն, իր ուժին հավատալով»,_ասաց վարչապետը՝ հավելելով, որ Թումանյանը կիսատ է թողել կրթությունը և գնացել է աշխատելու։ «Չարքաշ աշխատանքով է ապրել, չարքաշ կյանքով է ապրել։ Նա չի ունեցել ոչ մի օգնություն, ընդհակառակը, ուրիշներն են նրանից օգնություն հայցել։ Նույնիսկ շատ դեպքերում դսեղցիներն էլ են իրենից նեղացել՝ ասելով՝ չի ուզում օգնել մեզ... Մտածել են, որ աշխարհի բոլոր հնարավորությունները նրա ձեռքում են։ Ահա այս ամեն ինչը ծանրացել էր նրա ուսերին։ Ինչո՞ւ նա չի կոտրվել, որովհետև նա հավատացել է իր ուժին։ Իսկ այն ժամանակ, երբ թվում էր, թե պետք է ծնկեր, ինքն իրեն ասել է՝ վե՛ր կաց և քայլի՛ր, և նա վեր է կացել ու քայլել է»,-նշեց վարչապետն ու ասաց, թե իրեն իրավունք է վերապահում, որպես ժողովրդի կողմից ընտրված վարչապետ, հայ ժողովրդին ասել՝ վեր կա՛ց և քայլի՛ր:

Ելույթով և ուղերձով ներկաներին օրհնեց ու ողջունեց նաև Գուգարաց թեմի առաջնորդ, գերաշնորհ տեր Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլջյանը։ «Հանճարների հիշատակը հայ ժողովուրդը միշտ վառ է պահել։ Հանճարները երկնակամարից այս պահին օրհնում են մեզ, աղոթում են մեզ համար, որ միմյանց նկատմամբ ավելի սիրով ու հարգալից լինենք»-ասաց նա՝ կարևորելով ինքնասրբագրման գաղափարը։

Սրբազանը Թումանյանի՝ «Դառնացած ժողովուրդ» հոդվածից մի հատված մեջբերեց ու նշեց. «Թումանյանը այնքան ցավ է տեսել, վիշտ է տեսել.... բայց գաղտնիքը գտել է՝ լսել, միմյանց լսել։ Թումանյանը լսելու մեծ ցանկություն է ունեցել և լսելով՝ գրի է առել. «Ճշմարիտն այն է, որ մեր ամբողջությունը տառապում է մի ծանր, խոր բարդությամբ։ Մեր հոգին շատ է դառնացած, մեր ներքին մարդը շատ է փչացած...», և իբրև բուժում, առաջարկում է նա այն, որ ուրիշ ճանապարհ չկա՝ ներսից է լինելու փրկությունը, որովհետև ներսից ենք փչացել»։ Իր ելույթի վերջում նա մարդասիրության ուղերձ հղեց, այն ուղերձը, որի մեջ էր Թումանյանը՝ իր ամբողջությամբ. «Սիրեցեք, ու ինչպես ինքը ՝ Թումանյանն էր ասում՝ ղոչաղ կեցեք»։ Դսեղում երաժշտական կատարումներով և թատերական ներկայացումներով հանդես եկան «Բամբիռ» և «Թմբաթա» ռոք խմբերը։ Համերգն իրենց կատարումներով հարստացրին վաստակավոր արտիստներ Ռուբեն Սահակյանը և Արմենուհի Սեյրանյանը՝ կատարելով «Անուշ» օպերայից Սարոյի և Անուշի արիաները։ Եղան նաև տիկնիկային ներկայացումներ։ Այցելուների համար ազատ էր նաև Ամենայն հայոց բանաստեղծի տուն-թանգարանի մուտքը։ Նշենք, որ Հովհաննես Թումանյանի հայրական տունը տուն-թանգարանի է վերածվել 1939 թ.՝ Թումանյանի ծննդյան 70-ամյակի առթիվ, իսկ օրերս էլ հիմնովին վերանորոգվել է Գագիկ Ծառուկյանի հովանավորությամբ:

Հավելեք, որ Հովհաննես Թումանյանի ծնունդն այս տարի նշում ենք ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մակարդակով. նրա 150- ամյա հոբելյանն ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի՝ հռչակավոր մարդկանց և կարևոր իրադարձությունների 2018-2019 թթ. օրացույցում: