ԱԱԾ-ն ՀՀ-ում պետք է զբաղվի բացառապես հետախուզական ու հակահետախուզական գործունեությամբ․ Դ․ Իոաննիսյանը` ԱԱԾ-ին վարչապետի հանձնարարության մասին
ПОЛИТИКАԱԱԾ-ն Հայաստանում պետք է զբաղվի բացառապես հետախուզական ու հակահետախուզական գործունեությամբ։ Tert.am-ի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ նախագահ Դանիել Իոաննիսյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի`ԱԱԾ-ին տրված հանձնարարությանը՝ կապված մանիպուլյացիաներ անող «ֆեյքերին» կոշտ հակահարված տալու հետ։
Նա նկատեց, որ այս հարցում իր հետ համակարծիք են նաև քաղաքացիական հասարակության շատ անդամներ։ Միևնույն ժամանակ Իոաննիսյանը հասկանում է վարչապետի մտահոգությունը՝ «ֆեյք» լուրերի հետ կապված։
«Ինչ վերաբերում է հարցին՝ «ֆեյք» լուրերն ու ապատեղեկատվական արշավները վնասում են ազգային անվտանգությանը, ասեմ, որ վտանգում են ժողովրդավարությունը, հետևաբար, նաև ազգային անվտանգությունը։ Բայց դրանց դեմ պայքարը պետք է լինի բացառապես ժողովրդավարական արժեքների պաշտպանության տրամաբանությամբ, իսկ ժողովրդավարական արժեքների անբաժանելի մաս է նաև խոսքի ազատությունը։ Իրականում ՀՀ օրենսդրությունն այս մասով թերի է և քիչ լծակներ է տալիս իրավապահներին որևէ բան անելու այս ուղղությամբ։ Կարծում եմ՝ պետք է սկսենք քննարկել օրենսդրական փոփոխություններ, բայց այդ օրենսդրական փոփոխությունները որևէ պարագայում չպետք է լինեն այնպիսին, որ որևէ կերպ սահմանափակեն, օրինակ՝ իշխանությանը քննադատելու հնարավորությունը, այդ թվում նաև անանուն»,- ասաց նա։
Իոաննիսյանը կարևորում է գիտակցումը, որ անոնիմ քննադատությունը ևս խոսքի ազատության դրսևորում է։ Նա հիշեցրեց, որ գործող օրենսդրությամբ ապատեղեկատվություն տարածելը, 1000 և ավելի «ֆեյք» պահելն ու ամիսներ շարունակ տեղեկատվական արշավ անելը քրեորեն հետապնդելի արարք չէ։ Նրա գնահատմամբ՝ օրենսդրական դաշտի որոշակի փոփոխություններով կարելի է միայն որոշ ապատեղեկատվական լուրերի տարածումը դարձնել քրեորեն պատժելի։
«Կարելի է քննարկել որոշակի տեսակների ապատեղեկատվության քրեականացման հնարավորությունը, բայց այնպես չլինի, որ դա ուղղակիորեն խոցի ժողովրդավարական այլ արժեքներ։ Օրինակ՝ ապատեղեկատվություն է տարածվում, թե Նիկոլ Փաշինյանը կոչ է արել քաղաքացիներին ցույցին գալ դանակով, սա ապատեղեկատվության կոնկրետ օրինակ է, խոսքը օգոստոսի 17-ի ցույցի մասին է։
Գործող օրենսդրությամբ սա քրեորեն պատժելի արարք չէ, սակայն, կարծում եմ, որ նման տեսակը կարելի է քրեորեն պատժելի դարձնել։ Այսինքն՝ այստեղ պետք է շատ նուրբ սահման անցկացնել, բայց ոչ այնքան, որ սա սահմանափակի իշխանությանը քննադատելը։ Ամեն դեպքում մարդը պետք է ազատ լինի քննադատել, այդ թվում նաև կեղծանունով»,- շեշտեց Իոաննիսյանը։
Վերջինս տեղյակ էր ԱԱԾ տնօրեն Արթուր Վանեցյանի պատասխանից, որ «ֆեյքերի» դեմ պայքարը պետք է լինի շատ զգույշ, ավելին, եթե գրառումների մեջ չլինի հանցակազմ, այդտեղ իրավապահները որևէ բան անելու առիթ չեն ունենա։ Իոաննիսյանն էլ համակարծիք է, որ ԱԱԾ-ն պետք է գործի բացառապես օրենքի սահմաններում և վարչապետի հանձնարարական էլ պետք է կատարի այնքանով, որքանով թույլ է տալիս ՀՀ օրենսդրական դաշտը։
«Եթե հանկարծ ԱԱԾ-ն որոշի դիմել միջոցների, որոնց դիմել է նախկին իշխանությունը, ապա սա պետք է հասարակության կողմից կոշտ հակազդեցության հանդիպի, և մենք լինելու ենք այդ հակազդեցության առաջամարտիկները։ Բայց հույս ունենք, որ նման բան տեղի չի ունենա»,- շարունակեց Դանիել Իոաննիսյանը։
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ նախագահը տեղեկացրեց, որ իրենք փորձում են ուսումնասիրել միջազգային փորձը՝ «ֆեյքերի» ու «ֆեյք» լուրերի կանխարգելման հետ կապված, որպեսզի կառավարությանը օրենսդրական փոփոխությունների առաջարկ ներկայացնեն։ Նրա խոսքով՝ այս ընթացքում հասկացել են, որ առաջնային է հասարակության մոտ մեդիագրագիտություն սերմանելը։
«Եթե օրենսդրական փոփոխություններ էլ լինեն, միևնույն է, միայն կնվազեցնի «ֆեյքերի» գործունեությունը զուտ ինչ-որ նեղ ոլորտներում։ Ընդհանուր առմամբ «ֆեյքերը» կշարունակեն գործել, իսկ սա ցանկացած ժողովրդավարական երկրի առջև ծանրացած խնդիր է։ Աշխարհը վաղուց եկել է այն եզրահանգման, որ «ֆեյքերին» հակազդելու ժողովրդավարական մեխանիզմներ գրեթե չկան։ Կարևոր ու արդյունավետ մեխանիզմը, որով պետք է օր առաջ սկսի շարժվել Հայաստանը, հանրության մեդիագրագիտությունն է, իսկ դա ո՛չ Ոստիկանության, ո՛չ ԱԱԾ-ի գործառույթը չէ, այլ ավելի շատ Կրթության նախարարության, Հ1-ի, քաղաքացիական հասարակության, լրագրողների։ Հանրությանը պետք է սովորեցնել, թե ինչպես տարբերեն կեղծ լուրն իրականից, ինչպես իմանալ, թե որ լրատվամիջոցին վստահեն, որին՝ ոչ»,-եզրափակեց Դանիել Իոաննիսյանը։