«Ավելի դժվար մարտեր են եղել, բայց Շուշիի ազատագրումը շրջադարձային եղավ». Ժորա Ֆարյան
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑԱվելի դժվար մարտեր էլ են եղել, բայց Շուշիի նշանականությունն այլ էր. մեր անկախ պետության բանակը կարողացավ ոչ միայն պաշտպանել, այլև ազատագրել: Շուշիի ազատագրումը շրջադարձային եղավ: Past.am-ի հետ զրույցում ասաց Շուշիի առանձնակի գումարտակի 3-րդ դասակի հրամանատար, ազատամարտիկ Ժորա Ֆարյանը:
«1992-ը արդեն շրջադարձային էր: Եթե մինչև այդ տեղային ընդհարումներ էին գնում, ապա Շուշիից հետո գծերը ռազմաճակատի վերածվեցին: Ինչքան էլ տարիներ անցնեն, միևնույն է, ես կշարունակեմ համարել, որ Շուշիի ազատագրումը պատմության շատ երկար ընթացքի մեջ մեր բանակի առաջին լիարժեք հաջողությունն էր: Անընդհատ մտածում էինք, որ մինչև Շուշին չազատագրվի, մյուս տեղերում քիչ հաջողություններ կլինեն: Եվ իրականում հենց այդպես էր: Շուշիից հետո ռազմաճակատի գիծն ընդգծվեց»,-ասաց Ժ. Ֆարյանը:
Խոսելով հաղթանակի կարևորության մասին՝ նա շեշտեց. «Հաղթանակները պետք է իրենց ամբողջ էությամբ գնահատել: Ես Շուշիի ազատագրման մասնակից եմ, բայց չի նշանակում, որ ինձ պետք է մեծարեն: Պատերազմի մասնակիցներն այդ իրավունքը գուցեև ունեն, բայց պետք չէ վեր կենալ՝ ասել՝ ես պատերազմի մասնակից եմ, ես պետք է ունենամ սա,՛ սա,՛ սա՛, ու ես ավելի լավ ապրելու իրավունք ունեմ, քան նա, ում ձեռքին ավտոմատ չի եղել: Ես համարում եմ, որ պատերազմել ենք, հաղթել ենք, որ մնացածներն ավելի արժանավայել ու երջանիկ ապրեն: Եթե մեր նպատակը դա չի եղել, ուրեմն վերածվում ենք առևտրականի՝ «ես արել եմ, դուք պարտավոր եք…» տրամաբանության մեջ: Եթե մասնակցել եմ պատերազմին, երկու անգամ վիրավորվել, դա չի նշանակում, որ ինձ ինչ-որ մեկն ինչ-որ բան է պարտք: Այլ հարց է, որ պետությունը պետք է օրենքներ մշակի, որ վետերանները ոչ թե ֆինանսական, այլ հոգեբանական առումով իրենց ավելի հպարտ զգան»:
Ազատամարտիկը նշեց, որ այսօրվա բանակը մարտունակ է, զինվորները պատրաստված: Ասում է՝ նոր սերունդն այդ առումով անգամ գերազանցել է իրենց:
«Ընդհանրապես, թե՛ նախկին զինվորականներս, թե՛ նաև դուք՝ լրագրողներդ, միշտ պետք է մատնանշենք թերությունները: Բայց այն իրավիճակը, որը կա այսօր բանակում, համեմատելի չէ նախորդ 3-4 տարիներին առկա վիճակի հետ: Սկսած զինվորին տրվող սննդի սպասարկման մակարդակից, վերջացրած սպառազինությամբ: Լինելով նախկին զինվորական՝ ես գոհ եմ այսօրվա վիճակից»,-ասաց նա:
Անդրադառնալով Արցախյան հարցի շուրջ քննարկվող գործընթացների հնարավորությանը՝ Ժորա Ֆարյանը շեշտեց, որ թե՛ նախորդ, թե՛ այսօրվա իշխանությունների ժամանակ ոչ հայանպաստ զարգացումների մասով մտահոգություններ չունի:
«Ես չեմ պատկերացնում, որ որևէ մեկը կհամարձակվի Արցախի՝ հայկական երկրորդ պետության հարցն այդ տեսանկյունից դնել սեղանի շուրջ ու քննարկել: Բացի այդ, ես մնում եմ իմ այն կարծիքին, որ Արցախյան հարցը լուծվել է դեռ 1994 թվականից: Մենք առայժմ այդքան տարածքներ ենք ազատագրել, կգան ուժեղ սերունդներ, ավելի շատ տարածքներ կազատագրեն, իսկ մնացածը պարզապես խոսակցություններ են»,-հավելեց մեր զրուցակիցը:
Ժորա Ֆարյանը բացառում է, որ այսօր թե՛ արտաքին, թե՛ ներքին վտանգի պարագայում մեր միասնականությունը կարող է վտանգվել:
«Ներքին խնդիրները միշտ լինելու են: Ստահակներ, սրիկաներ ևս լինելու են: Նժդեհն էր ասել՝ «հայի տականքը անկրկնելի է»: Բայց չմոռանանք մյուս՝ ավելի մեծ հատվածին, որն իր վարքագիծը ցույց տվեց դեռ 2016թ. ապրիլյան օրերին: Կարևորն այն է, թե նրանք ինչպես պահեցին իրենց: Կարևորը հենց այդ հատվածն է: Գնահատականը սա է և ոչ թե այն, թե սոցցանցերում ով ում ինչ անեծք կտա, ինչպես կհայհոյեն իրար, ինչ պատճառ կփնտրեն միմյանց վիրավորելու համար: Իրականում սրանք երկրորդական են. թե՛ արտաքին, թե՛ անգամ ներքին վտանգի պարագայում բացառվում է, որ միասնականություն չցուցաբերվի»,-եզրափակեց մեր զրուցակիցը:
Աննա Բադալյան