Չեղած տեղից ստեղծված ճգնաժամն իշխանություններն ավելի են խորացնում
АНАЛИТИКАԵրկու տարի շարունակ Հայաստանի դատական իշխանությունները ճնշումների տակ են գտնվում։ Խնդիրն այն է, որ իշխանությունները չեն հանդուրժում դատական իշխանության անկախությունը, ինքնուրույնությունը և առանձնացվածությունը։ Սակայն այս համատեքստում տեղին է նկատել, որ ժողովրդավարության առանցքային տարրերից մեկը վերաբերում է օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանության մարմինների տարանջատվածությանը և անկախությանը։
Գաղտնիք չէ, որ իշխանության երեք ճյուղերի արդյունավետ գործունեությունն է միայն երաշխավորում զսպումների ու հակակշիռների մեխանիզմը, որը հնարավորություն է տալիս վերահսկելու ու փոխլրացնելու միմյանց ՝ կանխելով ուղղակի միջամտությունը։ ՀՀ իշխանությունները նախընտրում են ամեն պատեհ առիթի խոսել ժողովրդավարության մասին և ընդգծել, թե իրենց իշխանության հաստատումից հետո ժողովրդավարությունը մեծ առաջընթաց է գրանցել, իսկ իրականում մենք տեսնում ենք մի իրավիճակ, երբ անընդհատ փորձեր են կատարվում ներգործել դատարանների գործունեության վրա։
Սակայն առավել վերահսկելի դատական համակարգ ունենալու գործընթացը իշխանությունները փորձում են «սղղացնել» դատական համակարգի բարեփոխումների անվան տակ, այդ նպատակով էլ նրանք հայտարարեցին դատական համակարգում վեթինգի իրականացման անհրաժեշտության մասին, և մինչև հիմա այդ թեման գտնվում է նրանց օրակարգում։
Բայց իրենց նպատակների ճանապարհին իշխանությունների համար հիմնական խոչընդոտը Սահմանադրական դատարանն է շարունակում մնալ, քանի որ սահմանադրական արդարադատությունն իրականացնող այս մարմինն իրավասություն ունի հակասահմանադրական ճանաչել իշխանությունների որոշ գործողություններ և որոշումներ։ Ուստի և ՍԴ-ի հարցերը լուծելու նպատակով նախ՝ ակնհայտ ճնշումներ գործադրվեցին ՍԴ նախագահի և անդամների վրա, ապա ԱԺ-ում ընդունվեց սահմանադրական փոփոխությունների նախագիծը, որով դադարեցվում են ՍԴ 3 անդամների՝ Ալվինա Գյուլումյանի, Ֆելիքս Թոխյանի և Հրանտ Նազարյանի լիազորությունները, իսկ Հրայր Թովմասյանը դադարում է պաշտոնավարել որպես ՍԴ նախագահ։
Այս փոփոխություններից հետո իշխանությունները հնարավորություն ստացան ընտրել 3 նոր ՍԴ դատավորներ, սակայն նրանց այդպես էլ չի հաջողվում ընտրել համապատասխան թեկնածուներին։ Այստեղ շատ կարևոր հարց է թեկնածուների քաղաքական չեզոքության սկզբունքը, որպեսզի նրանք չասոցացվեն որևէ քաղաքական ուժի հետ, սակայն իշխող ուժի ներկայացուցիչները փորձում են այնպիսի թեկնածուներ ընտրել, որոնք առավել վերահսկելի և կանխատեսելի կլինի իրենց համար։
Դատական համակարգի շուրջ հնարավոր զարգացումներից մեկն էլ կարող է լինել այն, որ ՍԴ նոր դատավորների ընտրությամբ իշխանությունների գործողությունների արդյունքում ՍԴ-ում ստեղծված ճգնաժամը ոչ թե հանգուցալուծվի, այլ ավելի խորանա։ Խնդիրն այն է, որ ՍԴ «նախկին» դատավորներն իրենց իրավունքների խախտումն արձանագրելու և վերականգնելու համար դիմել են Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան։
Ավելի վաղ տեղեկություններ տարածվեցին այն մասին, թե Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը մերժել է Սահմանադրական դատարանի նախագահի և դատավորների դիմումն ընդդեմ Հայաստանի։ Սակայն հետագայում պարզվեց, որ մերժումը վերաբերում էր միջանկյալ նորմի գործադրմանը։ Իսկ Սահմանադրական դատարանի նախագահի և դատավորների գործը ներկայումս գտնվում է քննության փուլում։
Իրավիճակը կարող է ավելի բարդանալ այն դեպքում, երբ ՄԻԵԴ-ն արձանագրի, որ ՍԴ դատավորների իրավունքները խախտվել են։ Իսկ նման արձանագրումը, բացի փոխհատուցումներից, կարող է ենթադրել նաև նրանց նախկին փաստացի իրավական կարգավիճակի վերականգնում։ ՍԴ-ի շուրջ ճգնաժամ ձևավորելով ու այդ ճգնաժամը դեռ չհաղթահարած՝ իշխանական շրջանակներն արդեն իսկ ձեռնամուխ են եղել նոր նախաձեռնության, այն է՝ ընդհանրապես ազատվել ՍԴ-ի գոյությունից։
Դրա համար էլ սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովը օրերս 8 կողմ և 7 դեմ ձայների հարաբերակցությամբ որոշել է բարձրագույն դատական ատյաններից ՍԴ-ն ու Վճռաբեկ դատարանը միավորելու և մեկ Գերագույն դատարան ստեղծելու հայեցակարգը ներառել առաջիկայում հանրային քննարկման ներկայացվող սահմանադրական բարեփոխումների հայեցակարգում: Իհարկե, այս նախաձեռնությունը պատահական լինել չի կարող, քանի որ իշխանությունները տևական ժամանակ է, ինչ հայտարարում են ՍԴ-ն լուծարելու իրենց նպատակադրումների մասին։
Բայց թե ո՞րն է գործող ինստիտուտները բարեփոխելու, այդ ինստիտուտների գործունեությունը կատարելագործելու փոխարեն դրանք լուծարելու և ֆիկտիվ փոփոխություններ անելու իրական անհրաժեշտությունը, մնում է հարցական։ Առավել ևս, որ այս ընթացքում նրանք զբաղված են նույն ՍԴ կազմը փոխելու «առաքելությամբ»: Այսինքն, կա երկու տարբերակ. կամ ԳԴ ստեղծման գաղափարը պարզ թատրոն է, կամ ՍԴ նոր անդամները ժամանակավոր «կամակատարներ» են դառնալու՝ մինչև նոր Սահմանադրության ընդունումը իշխանության քաղաքական ցանկությունները սպասարկելու համար:
Обращение генерального директора ЗАО ЗММК Р.Н.Худолия по случаю Международного дня Труда
Ещё больше улыбок в городе. Филиал Амио Банка «Кентрон» вновь открыт
Жители Киранца возмущены встречей с Пашиняном
Что дадут переговоры в Казахстане?
В «Гражданском договоре» рассветы не мирные
В Черногории введут 7-часовый рабочий день
В Армении продолжаются работы по капитальному ремонту Севанского транспортного узла
Bloomberg: Макрон строит более тесные отношения с Си для влияния на Путина
Экс-омбудсмен Армении: Позорная кампания против архиепископа Галстаняна направляется чиновниками
Глава ЕК допустила блокировку TikTok в Евросоюзе
Блинкен: Россия сегодня производит оружие быстрее, чем когда-либо в истории благодаря Китаю
Генсек СЕ приветствовала договоренность между Арменией и Азербайджаном
В Казахстане задержали экс-главу МВД по делу о массовых беспорядках
Погода в Армении: спад жары
В Крыму воссоздали комнату Пушкина в Гурзуфе
Парламент Армении снял с повестки вопрос избрания судьи Конституционного суда
Эксперт: После беседы с госсекретарем США президент Азербайджана может отказаться от части требований
Власти Армении считают, что должников не следует оставлять без средств к существованию
Блок «Армения»: Союзники действующей власти – турки и азербайджанцы, а оппозиции – русские
Пашинян пролил воду на стол и одежду дабы объяснить, что он делает в Тавушской области
Против односторонних уступок: Группа граждан перекрыла улицу Амиряна у Театрального института
США потребовали от Пашиняна не участвовать в инаугурации Путина
Страны G7 достигли соглашения по отказу от угля к 2035 году
КГД Армении: Через новую систему физлицам переведены выплаты на сумму более 1,6 млн. долларов
Судебная система Армении не обладает достаточной независимостью, создание Трибунала Армянского национального достоинства является императивом сегодняшнего дня: Аршак Карапетян
Акции протеста в Тавуше постепенно расширяются
Idram и IDBank на фестивале Career City Fest
Мастер-класс беспринципности от Никола Пашиняна
Политолог: Правильная альтернатива политике властей Армении по границе не представлена
Священнослужитель: Все усилия властей Армении были направлены на создание хаоса в стране
«Армения»: Посредники никогда не называли Армию обороны Карабаха «террористической организацией»
Курсы валют в Армении
Глава «Светлой Армении»: Против меня ведется кампания со стороны агентурной сети Турции и Азербайджана
В Армению прибыл кардинал Жан-Марк Авелин, архиепископ Марселя
В Дубае выделят почти $35 млрд на проект по расширению аэропорта Аль-Мактум
Нефть снижается после роста по итогам прошлой недели
Мировое производство вина достигло худшего уровня за последние 62 года
Экс-омбудсмен: Баку первоначально планирует заселить в Армении 300 тысяч азербайджанцев
Министр ИД Армении и председатель Консультативного совета Катара коснулись вызовов в условиях геополитических развитий
«Армения»: Признание Нагорного Карабаха частью Азербайджана еще будет приносить горькие плоды
США купили у Казахстана более 80 списанных военных самолетов советского образца
Израильские ВВС нанесли удары по городам сектора Газа и Рафа
Погода в Армении
Казахстан на встрече глав МИД Армении и Азербайджана не будет выступать посредником
Байрамов тоже едет в Катар
СМИ: Пашинян не поедет на инаугурацию Владимира Путина
Блинкен призвал страны Персидского залива противостоять «растущей угрозе» со стороны Ирана
Армянский эксперт: Это не диверсификация, а азербайджанизация нашей энергосистемы
Оппозиционный депутат: Возле церкви Воскепара вчера появились азербайджанцы
Экономика Армении растет, но за счет реэкспорта 
