Հայաստանի պարագայում իրավիճակը էլ ավելի աղետալի է լինելու․ Արմեն Աշոտյանի հարցազրույցը ՔԿՀ–ից
ПОЛИТИКА![Հայաստանի պարագայում իրավիճակը էլ ավելի աղետալի է լինելու․ Արմեն Աշոտյանի հարցազրույցը ՔԿՀ–ից](/timthumb.php?src=disc/25-11-23/4c8258905502134d18405b236c7d6201.jpg&w=780)
«Նուբարաշեն» ՔԿՀ–ից NEWS.am-ի հարցերին է պատասխանել ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը։
– Հայաստանի իշխանությունը, հրաժարվելով ռուսական հարթակներում հանդիպման առաջարկներից, ՀԱՊԿ-ի նիստերին մասնակցելուց, միաժամանակ հայտարարում է, թե ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու մտադրություն չունի։ Դրան զուգահեռ վստահեցնում է, որ արտաքին քաղաքական վեկտորը չի փոխում, բայց գնում է այն հարթակներ, որոնք իր համար վստահելի են։ Ինչո՞ւ է այդ դեպքում Հայաստանը դեռ ՀԱՊԿ-ում, եթե եւ այդ հարթակը բոյկոտում է, եւ չի վստահում։
– Նախ հարկ է հիշեցնել, որ գործող վարչախումբը վերջին ամիսներին բոյկոտել է ոչ միայն ՀԱՊԿ ձևաչափով անցկացված հանդիպումները, այլ նաև ԵԱՏՄ և ԱՊՀ ձևաչափերով վերջին հանդիպումները: Այսինքն՝ բոլոր այն կազմակերպությունները, որտեղ Ռուսաստանը առաջնային դերակատարում ունի: Գործ ունենք ՝ «ՀԱՊԿ, քեզ եմ ասում, ՌԴ՝ դու լսիր» պրիմիտիվ շուստրիության հետ: Փաշինյանը Հայաստանը դե-ֆակտո հանում է ՀԱՊԿ-ից, անկախ նրանից, թե դե-յուրե մնալու հայտարարություններ են հնչում: Հաշվարկը շատ պարզ է, հունից հանել ՌԴ-ին, այսպես ասած տակից խաղեր տալով և դրդելով նրան ավելի կոշտ արձագանքների: Մոսկվայում այս խաղը բացահայտել են հեշտությամբ և տվյալ պրիմիտիվ խայծը կուլ չեն տվել:
– Հայաստանի իշխանություններն արտաքին քաղաքականությանը վերաբերող բոլոր քննադատություններին ունեն մեկ պատասխան․ Հայաստանն ամեն ինչ անում է իր անվտանգությունը երաշխավորող գործընկերներ եւ երաշխիքներ ձեռք բերելու համար։ Որտե՞ղ, ի վերջո, Հայաստանը կարող է իրական գործընկերներ ձեռք բերել, որոնք հնարավոր պատերազմի դեպքում կարող են գործուն քայլեր ձեռնարկել։
– Հայաստանը ոչ մի տեղ այդպիսի գործընկերներ ձեռք բերել չի կարող, քանի դեռ ղեկավարվում է այնպիսի իշխանությունների կողմից, որոնց կոպտագույն սխալների, անվստահության, «գցելու» ֆենոմենալ ունակությունների, պատերազմ բերելու և տանուլ տալու հակումների մասին գիտեն ոչ միայն գերտերությունները: Եթե Նիկոլական Հայաստանը ինքն իր անվտանգությունը պաշտպանել չի ցանկանում, ապա ոչ մի այլ դերակատար այդ առաքելությունը չի իրականացնելու: Մնացածը՝ գեոպոլիտիկ ավանտյուրիզմ է: Եթե Փաշինյանը հետևողականորեն արհամարհում է ոչ միայն հայ ժողովրդի պատմությունը, այլև իր իսկ ճակատագրական սխալները, որոնք բերեցին այսօրվա աղետի, ապա դրանք այլևս սխալներ չեն, այլ գիտակցված կործանարար քաղաքականություն:
– Արեւմտյան հարթակն էլ Ադրբեջանն է բոյկոտում ու առաջարկում Հայաստանին ուղիղ երկխոսել եւ խաղաղության գործընթացը քննարկել երկու երկրների սահմանին։ Նախ ինչու՞ է այս պահին Ադրբեջանն ուղիղ երկխոսելու առաջարկն օրակարգ բերում, ո՞ր հարցերի լուծումն է հիմա նրա համար առաջնային եւ ի՞նչ կոնկրետ ակնկալիքներ ունի ռուսական հարթակներից։
– Ադրբեջանը շատ ավելի խորամանկ քաղաքականություն է վարում, ինչը դժվար չէ Նիկոլի վուլգար պրիմիտիզմի ֆոնին: Ռեվերանսները Մոսկվայի ուղղությամբ Նիկոլի սրացած ատլանտիզմը էլ ավելի ընդգծելու, Հայաստանի դեմ օգտագործելու, ՌԴ նախագահին սիրաշահելու նպատակ ունեն, ինչի արդյունքում Հայաստան-ՌԴ առանց այդ էլ սրված հարաբերություններին կարող է հասցվել անգամ մահացու հարված: Ադրբեջանի համար առաջնային է, օգտվելով Փաշինյանի շարունակվող պաշտոնավարումից և Հայաստանի պերմանենտ սխալներից, մեկընդմիշտ լուծել Հայաստանի հարցը: Փաշինյանի բանակցային դիրքերը և հմտությունները միայն հոռետեսություն են ներշնչում, իսկ երկկողմ բանակցությունները, առանց միջազգային միջնորդների, չեն ունենալու անգամ ֆորմալ երաշխիքներ և վերածվելու են գեոպոլիտիկ խարազմենթի:
– Վերջին շրջանում սրվել են Վաշինգտոն-Բաքու հարաբերությունները։ Այս համատեքստում ուշագրավ է ԱՄՆ պետքարտուղարի օգնական Օ՛ Բրայենի այն հայտարարությունը, որ եթե միջանցք բացելու համար ուժ կիրառվի, կոշտ արձագանք կլինի Արեւմուտքի կողմից, եւ որ ցանկացած միջանցք պետք է ստեղծվի միայն Հայաստանի համաձայնությամբ։ Ի՞նչ ուղերձ է սրանով տալիս ԱՄՆ-ն Ադրբեջանին եւ հարաբերությունների այս սրումը որքանո՞վ է լուրջ։
– Վաշինգտոն-Բաքու հարաբերությունների իրական սրմանը չեմ հավատում: Առհասարակ, Արևմուտքի կոշտացած հայտարարությունները Ադրբեջանի հասցեին իրական անվտանգային երաշխիքներ ոչ պարունակում են, ոչ էլ՝ ստեղծում: Դրանք ընդամենը մի կողմից ծառայում են Հայաստանի գեոպոլիտիկ շրջադարձի համար բարենպաստ քարոզչական ֆոն ստեղծելուն, մյուս կողմից՝ Արևմուտքի նյարդային ռեակցիան են Ադրբեջանի կամակոր մաքսիմալիզմին, որը խանգարում է առանց Ռուսաստանի հայ-ադրբեջանական գործարքը ավարտին հասցնել: Կարճ ասած՝ Ալիևը ուզում է ստանալ առավելագույնը, իսկ Փաշինյանը տանուլ է տալիս անգամ նվազագույնը: Արևմուտքին ձեռնտու են անգամ երկկողմ բանակցությունները, որովհետև Փաշինյանը երաշխավորել է Ռուսաստանի դուրս բերումը:
– Այս պահին տարածաշրջանի բոլոր երկրները Հայաստանին կոչ են անում խնդիրները լուծել տարածաշրջանի երկրների հետ եւ այստեղ չբերել արեւմտյան ուժերին։ Մինչդեռ Հայաստանը շարունակում է մեծացնել ԵՄ դիտորդների թիվը, որոնք անգամ Ադրբեջանի սադրանքները չեն կարող կանխել։ Ինչո՞վ է հղի Հայաստանի այս մոտեցումը եւ նոր ռազմական գործողության հավանականությունը որքա՞ն է։
– Թե Ռուսաստանը, թե ԱՄՆ-ն, թե Ֆրանսիան միշտ են ունեցել սեփական շահերից բխող պատկերացումներ Արցախյան հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացում, սակայն ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափում այդ մոտեցումները ստվերվում էին, միաձուլվում և հանգեցնում միասնական առաջարկների: Փաշինյանի ֆունդամենտալ և կանխամտածված սխալը Արցախյան հարցը ուկրաինական պատերազմի պատրվակով գեոպոլիտիկ աճուրդի հանելն էր:
Որքան էլ ՌԴ-Արևմուտք հարաբերությունները լարված են, կյանքը ցույց տվեց, որ կարևորագույն հարցերի շուրջ նրանք շարունակում են շփվել, նույն Արցախյան հարցով ս. թ. սեպտեմբերին կայացած Ստամբուլյան հանդիպումը վկա: Հետևաբար, պետք էր ոչ թե շտապել և գեոպոլիտիկ կռիվը ներմուծել մեզ մոտ, ինչպես վարվեց Փաշինյանը, այլ արհեստականորեն չարագացնել «խաղաղության» օրակարգը, կենտրոնանալով անվտանգային և դիվանագիտական կորուստները համալրելու վրա: Փոխարենը ՀՀ իշխանությունները շարունակաբար պղտորում են ջրերը, ուստի զարմանալի չէ, որ նման դեպքում առաջանում է ձուկ բռնելու ցանկություն ունեցողների հերթ՝ ԵՄ, ԱՄՆ, Ռուսաստան և այլն:
Ի դեպ, հիշեցնեմ, որ Փաշինյանն էլ էր խոսում «ռեգիոնալիզացիայի» մասին, պարզապես իր պատկերացումներում Հարավային Կովկաս = Թուրքիա բանաձևն է: Ռուսաստանին նա ընդհանրապես չի դիտարկում տարածաշրջանի մաս, իսկ Իրանին՝ այնքանով որքանով: Իսկ աշխարհագրությանը խաբել չես կարող, թե չէ այն սկզբից անիծում է, իսկ հետո՝ վրեժխնդիր լինում: Մեր տարածաշրջանն այնպիսին է, որ ռազմական գործողությունների հավանականությունը միշտ էլ կա:
Խնդիրը այլ է. Փաշինյանի «շնորհիվ» այդ հավանականությունը կտրուկ մեծանում է, իսկ Հայաստանի նոր անհաջողությունները դառնում գրեթե անխուսափելի: Որոշ վերլուծաբաններ կարծում են, որ Հայաստանը կգնա «սիրիացման», «ուկրաինացման» կամ «պաղեստինացման» սցենարով: Որքան էլ արյունալի և ողբերգական են այդ սցենարները, սակայն, Հայաստանի պարագայում իրավիճակը էլ ավելի աղետալի է լինելու, քանզի Հայաստանը չունի ոչ Սիրիայի նման վճռական առաջնորդություն, ոչ էլ Ուկրաինայի նման ռազմավարական խորություն և ռեսուրսներ, ոչ Պաղեստինի նման պասիոնար և մարտնչող ժողովուրդ:
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/3b135f348404fc342070bcb829c93ad4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d4cd5e6db8ced4f96cdc21debb0c375c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/48f33f29aac9e85eafd94a1646844211.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/7651c9b388ed53262dec038d0021978d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c944ad6efd50ae04ebb2c0830c6ba485.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c2b4b0383efa905e445945238b6f80fe.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/4be616ea97da1140b4cf60f63ca15055.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ee49af692bb05832b1d0b87064657fc0.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d43d0dae0ec5baff0965b1bb47fbcca5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/747d0f849ffb1b2cfa1e22a438eb7565.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/abb3c4474fa628d713b57922f921df77.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/16bab422cfdab624e4d2d0a3bad9caad.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ea1e39ea230b6397d48da247fcbd3b33.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2798b36e7369945921672d7bb5e67118.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/7a9812e528b7ce925561506205b6501d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/a6380f2c5d50f514ec1b3d4cb642f4f9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f79946a84f362e51afc3697ff00ea512.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/4819483eea5e60aa0a9815495a6f2b17.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/807b228a294c2a58cb8a4ddaa7136ee6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6e24ed9bf96264f05c08919453378abe.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/3a1ada0494e276fc78991b92a721c57f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/23958bde588ec7b7ef98db83c7efec9c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6eb360c1fc1f59b8e660066ef56143bc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/5446dc64a3d95b3558c94a2e7113b94f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/1d9f53fcc99fea256e9d87406a684332.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d2215e84cec73b4b3443b7ae90798e5d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2d5c6beee7ac76c8711778dca5942432.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/314de25b60ed5a63ba157fc7dc4a530a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/20aeb363141bd0911046cdf163758a31.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/fea3379ae94d669e90916d1bfc6fee11.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/7167ec1af7d0d23137df926d44b7c288.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/0669ab1b124859674d6f383457649b51.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/ccf618f154941ddbcaa8d6f2c888d8e5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/c9cbb161f8080a2706ae3fe454029927.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/4f37af345b79ec7c56d296e3513d83a5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/13f1b0a6b6af9beec7d9701dcb9cef55.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/b7e9c672aee3abd11429784b467b255b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/254273098ba94ba58fcb87f889c2c630.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/e90e3efd2567713bd5dfcefd8e7ee100.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/7c11f6b091b50f68bd2db2d5bf3e2ffc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/e4a2b7654fc00544c4586f44626d281c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/83b94bb5705acf679ddbf07e3156b3bc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/02fc661678cbdbc9517b76a4a6e8fbc7.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/b30bf51fb2def6863579f745eca5d73a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/365f82457bdc79b85d7e0e2c5ec8b6ef.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/746370f173572596cca5ee00f4399150.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/f3394b9a485d7f663f8ad3e222f99c82.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/cd92cc059563373c89f64c07e444da8f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/179a80d9d37803dada80de9005ad5c71.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-07-24/d0dc6fb0491f6a03eb30528f718623f4.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)