Հայաստանի պարագայում իրավիճակը էլ ավելի աղետալի է լինելու․ Արմեն Աշոտյանի հարցազրույցը ՔԿՀ–ից
POLITICS![Հայաստանի պարագայում իրավիճակը էլ ավելի աղետալի է լինելու․ Արմեն Աշոտյանի հարցազրույցը ՔԿՀ–ից](/timthumb.php?src=disc/25-11-23/4c8258905502134d18405b236c7d6201.jpg&w=780)
«Նուբարաշեն» ՔԿՀ–ից NEWS.am-ի հարցերին է պատասխանել ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը։
– Հայաստանի իշխանությունը, հրաժարվելով ռուսական հարթակներում հանդիպման առաջարկներից, ՀԱՊԿ-ի նիստերին մասնակցելուց, միաժամանակ հայտարարում է, թե ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու մտադրություն չունի։ Դրան զուգահեռ վստահեցնում է, որ արտաքին քաղաքական վեկտորը չի փոխում, բայց գնում է այն հարթակներ, որոնք իր համար վստահելի են։ Ինչո՞ւ է այդ դեպքում Հայաստանը դեռ ՀԱՊԿ-ում, եթե եւ այդ հարթակը բոյկոտում է, եւ չի վստահում։
– Նախ հարկ է հիշեցնել, որ գործող վարչախումբը վերջին ամիսներին բոյկոտել է ոչ միայն ՀԱՊԿ ձևաչափով անցկացված հանդիպումները, այլ նաև ԵԱՏՄ և ԱՊՀ ձևաչափերով վերջին հանդիպումները: Այսինքն՝ բոլոր այն կազմակերպությունները, որտեղ Ռուսաստանը առաջնային դերակատարում ունի: Գործ ունենք ՝ «ՀԱՊԿ, քեզ եմ ասում, ՌԴ՝ դու լսիր» պրիմիտիվ շուստրիության հետ: Փաշինյանը Հայաստանը դե-ֆակտո հանում է ՀԱՊԿ-ից, անկախ նրանից, թե դե-յուրե մնալու հայտարարություններ են հնչում: Հաշվարկը շատ պարզ է, հունից հանել ՌԴ-ին, այսպես ասած տակից խաղեր տալով և դրդելով նրան ավելի կոշտ արձագանքների: Մոսկվայում այս խաղը բացահայտել են հեշտությամբ և տվյալ պրիմիտիվ խայծը կուլ չեն տվել:
– Հայաստանի իշխանություններն արտաքին քաղաքականությանը վերաբերող բոլոր քննադատություններին ունեն մեկ պատասխան․ Հայաստանն ամեն ինչ անում է իր անվտանգությունը երաշխավորող գործընկերներ եւ երաշխիքներ ձեռք բերելու համար։ Որտե՞ղ, ի վերջո, Հայաստանը կարող է իրական գործընկերներ ձեռք բերել, որոնք հնարավոր պատերազմի դեպքում կարող են գործուն քայլեր ձեռնարկել։
– Հայաստանը ոչ մի տեղ այդպիսի գործընկերներ ձեռք բերել չի կարող, քանի դեռ ղեկավարվում է այնպիսի իշխանությունների կողմից, որոնց կոպտագույն սխալների, անվստահության, «գցելու» ֆենոմենալ ունակությունների, պատերազմ բերելու և տանուլ տալու հակումների մասին գիտեն ոչ միայն գերտերությունները: Եթե Նիկոլական Հայաստանը ինքն իր անվտանգությունը պաշտպանել չի ցանկանում, ապա ոչ մի այլ դերակատար այդ առաքելությունը չի իրականացնելու: Մնացածը՝ գեոպոլիտիկ ավանտյուրիզմ է: Եթե Փաշինյանը հետևողականորեն արհամարհում է ոչ միայն հայ ժողովրդի պատմությունը, այլև իր իսկ ճակատագրական սխալները, որոնք բերեցին այսօրվա աղետի, ապա դրանք այլևս սխալներ չեն, այլ գիտակցված կործանարար քաղաքականություն:
– Արեւմտյան հարթակն էլ Ադրբեջանն է բոյկոտում ու առաջարկում Հայաստանին ուղիղ երկխոսել եւ խաղաղության գործընթացը քննարկել երկու երկրների սահմանին։ Նախ ինչու՞ է այս պահին Ադրբեջանն ուղիղ երկխոսելու առաջարկն օրակարգ բերում, ո՞ր հարցերի լուծումն է հիմա նրա համար առաջնային եւ ի՞նչ կոնկրետ ակնկալիքներ ունի ռուսական հարթակներից։
– Ադրբեջանը շատ ավելի խորամանկ քաղաքականություն է վարում, ինչը դժվար չէ Նիկոլի վուլգար պրիմիտիզմի ֆոնին: Ռեվերանսները Մոսկվայի ուղղությամբ Նիկոլի սրացած ատլանտիզմը էլ ավելի ընդգծելու, Հայաստանի դեմ օգտագործելու, ՌԴ նախագահին սիրաշահելու նպատակ ունեն, ինչի արդյունքում Հայաստան-ՌԴ առանց այդ էլ սրված հարաբերություններին կարող է հասցվել անգամ մահացու հարված: Ադրբեջանի համար առաջնային է, օգտվելով Փաշինյանի շարունակվող պաշտոնավարումից և Հայաստանի պերմանենտ սխալներից, մեկընդմիշտ լուծել Հայաստանի հարցը: Փաշինյանի բանակցային դիրքերը և հմտությունները միայն հոռետեսություն են ներշնչում, իսկ երկկողմ բանակցությունները, առանց միջազգային միջնորդների, չեն ունենալու անգամ ֆորմալ երաշխիքներ և վերածվելու են գեոպոլիտիկ խարազմենթի:
– Վերջին շրջանում սրվել են Վաշինգտոն-Բաքու հարաբերությունները։ Այս համատեքստում ուշագրավ է ԱՄՆ պետքարտուղարի օգնական Օ՛ Բրայենի այն հայտարարությունը, որ եթե միջանցք բացելու համար ուժ կիրառվի, կոշտ արձագանք կլինի Արեւմուտքի կողմից, եւ որ ցանկացած միջանցք պետք է ստեղծվի միայն Հայաստանի համաձայնությամբ։ Ի՞նչ ուղերձ է սրանով տալիս ԱՄՆ-ն Ադրբեջանին եւ հարաբերությունների այս սրումը որքանո՞վ է լուրջ։
– Վաշինգտոն-Բաքու հարաբերությունների իրական սրմանը չեմ հավատում: Առհասարակ, Արևմուտքի կոշտացած հայտարարությունները Ադրբեջանի հասցեին իրական անվտանգային երաշխիքներ ոչ պարունակում են, ոչ էլ՝ ստեղծում: Դրանք ընդամենը մի կողմից ծառայում են Հայաստանի գեոպոլիտիկ շրջադարձի համար բարենպաստ քարոզչական ֆոն ստեղծելուն, մյուս կողմից՝ Արևմուտքի նյարդային ռեակցիան են Ադրբեջանի կամակոր մաքսիմալիզմին, որը խանգարում է առանց Ռուսաստանի հայ-ադրբեջանական գործարքը ավարտին հասցնել: Կարճ ասած՝ Ալիևը ուզում է ստանալ առավելագույնը, իսկ Փաշինյանը տանուլ է տալիս անգամ նվազագույնը: Արևմուտքին ձեռնտու են անգամ երկկողմ բանակցությունները, որովհետև Փաշինյանը երաշխավորել է Ռուսաստանի դուրս բերումը:
– Այս պահին տարածաշրջանի բոլոր երկրները Հայաստանին կոչ են անում խնդիրները լուծել տարածաշրջանի երկրների հետ եւ այստեղ չբերել արեւմտյան ուժերին։ Մինչդեռ Հայաստանը շարունակում է մեծացնել ԵՄ դիտորդների թիվը, որոնք անգամ Ադրբեջանի սադրանքները չեն կարող կանխել։ Ինչո՞վ է հղի Հայաստանի այս մոտեցումը եւ նոր ռազմական գործողության հավանականությունը որքա՞ն է։
– Թե Ռուսաստանը, թե ԱՄՆ-ն, թե Ֆրանսիան միշտ են ունեցել սեփական շահերից բխող պատկերացումներ Արցախյան հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացում, սակայն ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափում այդ մոտեցումները ստվերվում էին, միաձուլվում և հանգեցնում միասնական առաջարկների: Փաշինյանի ֆունդամենտալ և կանխամտածված սխալը Արցախյան հարցը ուկրաինական պատերազմի պատրվակով գեոպոլիտիկ աճուրդի հանելն էր:
Որքան էլ ՌԴ-Արևմուտք հարաբերությունները լարված են, կյանքը ցույց տվեց, որ կարևորագույն հարցերի շուրջ նրանք շարունակում են շփվել, նույն Արցախյան հարցով ս. թ. սեպտեմբերին կայացած Ստամբուլյան հանդիպումը վկա: Հետևաբար, պետք էր ոչ թե շտապել և գեոպոլիտիկ կռիվը ներմուծել մեզ մոտ, ինչպես վարվեց Փաշինյանը, այլ արհեստականորեն չարագացնել «խաղաղության» օրակարգը, կենտրոնանալով անվտանգային և դիվանագիտական կորուստները համալրելու վրա: Փոխարենը ՀՀ իշխանությունները շարունակաբար պղտորում են ջրերը, ուստի զարմանալի չէ, որ նման դեպքում առաջանում է ձուկ բռնելու ցանկություն ունեցողների հերթ՝ ԵՄ, ԱՄՆ, Ռուսաստան և այլն:
Ի դեպ, հիշեցնեմ, որ Փաշինյանն էլ էր խոսում «ռեգիոնալիզացիայի» մասին, պարզապես իր պատկերացումներում Հարավային Կովկաս = Թուրքիա բանաձևն է: Ռուսաստանին նա ընդհանրապես չի դիտարկում տարածաշրջանի մաս, իսկ Իրանին՝ այնքանով որքանով: Իսկ աշխարհագրությանը խաբել չես կարող, թե չէ այն սկզբից անիծում է, իսկ հետո՝ վրեժխնդիր լինում: Մեր տարածաշրջանն այնպիսին է, որ ռազմական գործողությունների հավանականությունը միշտ էլ կա:
Խնդիրը այլ է. Փաշինյանի «շնորհիվ» այդ հավանականությունը կտրուկ մեծանում է, իսկ Հայաստանի նոր անհաջողությունները դառնում գրեթե անխուսափելի: Որոշ վերլուծաբաններ կարծում են, որ Հայաստանը կգնա «սիրիացման», «ուկրաինացման» կամ «պաղեստինացման» սցենարով: Որքան էլ արյունալի և ողբերգական են այդ սցենարները, սակայն, Հայաստանի պարագայում իրավիճակը էլ ավելի աղետալի է լինելու, քանզի Հայաստանը չունի ոչ Սիրիայի նման վճռական առաջնորդություն, ոչ էլ Ուկրաինայի նման ռազմավարական խորություն և ռեսուրսներ, ոչ Պաղեստինի նման պասիոնար և մարտնչող ժողովուրդ:
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/474f424429fd8a5db7639cd72a48223e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/687ba6c1b10d587fdcdbabe37cc5899c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/999fff8c09bd7deca5991c6b56faa33c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/296cc837af8f39ab42b072c147640a1a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/369bad346fdc71bece06373cc6ead09b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/070b4b0cd6c59a0527628752ff37ba4c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-07-24/3fc5bc6b796605c846c129154c32fe5e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-07-24/0513b035a3378ecce3c7e995de0f1e6b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-07-24/276ee024ee9fbaabbc2f41a328615ee3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-07-24/d9a1591a765d936a765cf0b83dd28ec8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-07-24/9c6aa56a5f5f25634b0e8447e76ef629.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-07-24/27832f8cf2b99257d47edcf28dab1091.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/16-07-24/e9287bd9f723dc06d16ae950730ce134.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/15-07-24/d3cbdc6636991cc1656551e0663d9657.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-07-24/93c8353c1e0d4ac3b0d8300a2e4b4db4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-07-24/ef6aec557d506d06c31c24ac41751f83.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/09-07-24/8e7eef161df90805e20705a38b11b21b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/08-07-24/c8b680b01700929d79b7f27ee87b9d3f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/08-07-24/79af892ebfe02cd661d97c96b7493465.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-07-24/2a2537c0451c31917129be90cd91c0f2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/03-07-24/371f3ec9ba61504af9b2d590d8b74766.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/02-07-24/44b3e1286af964d31c166ef319316193.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/9be0291cf23469d7566a5aca607270bd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/41eb2cc5112a2fb0370690dee0565664.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/4fa80fb1ccce501c3a8ac433cb9bb881.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/ff71387fc920df59ef2d2b625b2e13cc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/52c2474f02b18eba95c5e6080a97c258.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/f974b265400cdd372fe24ab44187910e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-06-24/dd8f881a59861340e742408a4712504e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/19-06-24/df076e2b574419a7fd5b938b6056a0f2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/cac91821a550ba73d3e324f0bb721d48.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/b032087a14cb689780da09ee8ae1fc6c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/758909027e21ddae45baff7988769cf8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/9caa3d605d90d3b08ad0be9225d0e060.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/23a90ffbae6a7f575e27b5042eb57d13.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/12-06-24/d3692207c97378b71aca52e06fa81271.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/12-06-24/d01f103f688fdf13af6688fac8d5b8c2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/11-06-24/ede77c726a5f793926d062038617db44.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/11-06-24/ba2afe249ca970a60c7eefdb4b7d8b62.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-06-24/e222041f95b36db9314bded9661df0de.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/63e0ba323a5e972cb7f9082a994f291e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/7e796ee1fe3d7dd8eec11d3e390409f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/25269fcfadc5fa4625346584a4554395.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/858a674e360afea9db5b775000b501c4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-06-24/ab597f01320d7e2433ce37b694d9bddb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-06-24/f988e26768bf6880f3f8a4e940c93ea3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-06-24/272129e7efa9f73aa5f774be300986d2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-06-24/b1ee594b5629a60f28cff6c3d83df696.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/31-05-24/e6225fe187cc3b10582a2d6994d039b2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/31-05-24/db4a6d97ce8f141fe037294deec72d74.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)