«Տանս պատերը լռել են, Արթուրը տուն էր մտնում, կարծես տան պատերն էլ սկսեին խոսել, այնքան բան ուներ պատմելու». կրտսեր սերժանտ Արթուր Ավետիսյանն անմահացել է հոկտեմբերի 3-ին Ջրականում, տուն «վերադարձել» 9 ամիս անց. «Փաստ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ![«Տանս պատերը լռել են, Արթուրը տուն էր մտնում, կարծես տան պատերն էլ սկսեին խոսել, այնքան բան ուներ պատմելու». կրտսեր սերժանտ Արթուր Ավետիսյանն անմահացել է հոկտեմբերի 3-ին Ջրականում, տուն «վերադարձել» 9 ամիս անց. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/10-06-24/1f7bff1f399b77162d275582b983c02a.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Շատ աշխույժ էր, համով չարաճճի, խելացի: «Պույ-պույ մկնիկը» հինգ տարեկանում ինքնուրույն կարդում էր: Առաջին դասարանում ուսուցչուհին հարցրել էր իրեն՝ Արթո՛ւր, ո՞վ է քո համար կարդացել «Պույ-պույ մկնիկը»: Ասել էր՝ ես եմ կարդացել: Գրել-կարդալ գիտեր, երբ գնաց դպրոց, առաջին դասարանում արդեն պատրաստված աշակերտ էր: Մինչև հինգերորդ դասարանը գերազանց է սովորել, հետո բակային խաղերը նաև նպաստեցին, որ առաջադիմությունը փոխվեց»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Գոհարը՝ Արթուրի մայրիկը:
Նշում է՝ որդուն փոքր ժամանակ ինչուիկ էր կոչում: «Անընդհատ հարցեր էր տալիս: Տեսնում էր բակում մեկը մեքենա է նորոգում, գնում էր, հարցնում, թե ի՞նչ են անում: Երբ ճաշ կամ թխվածք էի պատրաստում, իմ կողքին էր կանգնում՝ մա՛մ, սա ի՞նչ է, ի՞նչ լցրեցիր ճաշի մեջ»: Արթուրն ուսանել է նաև կրթահամալիրներից մեկի խոհարարական բաժնում: «Ավարտեց բարձր գնահատականներով, շատ լավ խոհարար էր: Աշխատեց նաև որպես խոհարար: Մտքեր ուներ, որ զորացրվելուց հետո ցանկանում է սննդի տեխնոլոգ դառնալ: Խնդրել էր ինձ՝ հետաքրքրվել, թե որ համալսարան կարող է ընդունվել, ինչ քննություններ պետք է հանձնի և այլն: Կարող էր շատ լավ մասնագետ դառնալ, բայց... Դպրոցում սովորելու տարիներին նաև տարբեր պարապմունքների է հաճախել, հատկապես՝ կարատեի: Ուներ հաջողություններ, մեդալներ ու պատվոգրեր, հետո դասերը, պարապմունքը և աշխատանքը սկսեցին խանգարել իրար: Մարզասրահ էր հաճախում, լողի, սպորտի մեջ տարբեր ուղղություններով իր հետաքրքրությունը բավարարել է: Շատ էր կարդում, հատկապես արկածային գրականություն, գրքեր, որոնք առեղծվածներին էին վերաբերում»: Արթուրը պարտադիր զինվորական ծառայության է զորակոչվել 2019 թ. հուլիսի 8-ին: Դեռ պատերազմ չկար:
«Ուրախ է մեկնել ծառայության: Միշտ ասում էր՝ ինչ լավ է, որ ոչ մի խնդիր չունեմ, պետք է անպայման ծառայեմ: Համազգեստը, բանակը սիրում էր: Երբ ասում էի՝ գոնե մոտ ծառայես, շուտշուտ կգանք քեզ մոտ, արձագանքում էր՝ մա՛մ, տղեն պիտի հեռու ծառայի, որ բանակի քաղցրությունը զգաս: Այդպես էլ եղավ: Իրեն տարան Ջրական, ու իր մոտ շուտ-շուտ գնալ չստացվեց: Նախ՝ տրտնջացող չէր իր տեսակով, ամեն ինչ կհարթեր ու իդեալական կդարձներ, քաղցրալեզու էր և բոլորի հետ կարողանում էր լեզու գտնել: Իրեն կարող էր նեղություն տալ, բայց կարևորն ընկերոջ համար լավ լիներ: Իր ընկերներից երևի թե երկուսն էին ողջ մնացել: Նրանցից մեկը մեր հանդիպման ժամանակ ասաց՝ Արթուրին տեսել եմ այն ժամանակ, երբ նա վիրավոր թևով վիրավոր ընկերոջն էր մարտի դաշտից դուրս բերում: Արթուրը փախչող տեսակ չէր, չէր կարող իր ընկերոջը թողնել մարտի դաշտում»: Արթուրը ծառայում էր Ջրականում: «Երդմնակալության արարողությունից երկու ամիս անց իրեն ուղարկեցին Արմավիրի ուսումնական զորամաս: Այնտեղ ծառայելու ժամանակ մեզ շնորհակալագիր են ուղարկել: Որպես դիրքի ավագ, կրտսեր սերժանտ՝ վերադարձավ իր զորամաս:
Զինվորներին մի քանի անգամ բարձրացրեց դիրքեր, հետո, երբ էլի նորակոչիկներ գնացին, իրեն տեղափոխեցին հետախուզություն: Եղել է «Առանձիններում», տղաները 13 հոգով էին: 2019 թ. դեկտեմբերին 10 օրով արձակուրդ եկավ: Վերջին անգամ այդ ժամանակ ենք իրեն տեսել: Համավարակի ժամանակ իրենց տարել էին ճամբար, բնականաբար, մանրամասներ չէր ասում, ուղղակի ասում էր, որ դասերի են: Մոտավորապես երեք ամիս անցավ: Հետո օգոստոսին սպասում էինք, որ արձակուրդ կգա, երբ ծառայության մեկ տարին լրանա: Դիրքերից գնում էին ճամբար, այնտեղից բարձրանում դիրքեր, զորամաս շատ քիչ էին գնում: Շատ պարտաճանաչ, կարգ ու կանոնով ծառայող, գաղտնապահ զինվոր էր: Այդ գաղտնապահությունը լավ հատկանիշ է զինվորի համար, բայց դա նաև ինձ այսօր շատ տեղեկություններից է զրկել: Միշտ ասում էր՝ որ զորացրվեմ ու տուն գամ, երևի երկու զինգրքույկ կունենամ, այնքան կնիքներ կան, այնքան բան գրված կլինի իմ գրքույկներում»: Սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան ժամը 11ին Արթուրն է զանգում մայրիկին: Մինչ այդ տիկին Գոհարի զանգերը մնացել էին անպատասխան: Արթուրը հանգստացրել է մայրիկին՝ ոչինչ չկա, հանգիստ եղիր:
«Մինչև հոկտեմբերի 2-ն Արթուրը զանգել է: Այդ օրը երեկոյան ժամը յոթին զրուցել ենք: Կամաց էր խոսում, մի այլ տեսակի լռություն էր: Մտածում եմ՝ գուցե շրջափակման մեջ էր: Այդ լռությունը մինչև հիմա ինձ տանջում է: Ու իրենից այլևս զանգ չստացա: Հոկտեմբերի 3-ից սկսեցինք սպասել իր զանգին, մինչև հիմա ենք սպասում: Երբ պատերազմը թեժացավ, տարբեր լուրեր էինք ստանում, արդեն վիրավոր տղաների էին բերում հիվանդանոցներ: Ամուսնուս առաջարկեցի գնալ ու արյուն հանձնել՝ այն մտքով, որ գուցե տղաս անգիտակից լինի, այդ կերպ կարողանանք գտնել: Երկար ժամանակ պատասխան չկար: Փնտրում էինք իրեն, ամեն հնարավոր տեղ գնում: Այդ ժամանակ պետական կառույցներից մեկից մեզ ասացին, որ վեց հոգու անուն կա, կասկածում են, որ նրանց գերեվարել են: Մեկն Արթուրի անունն էր, բայց չէի հավատում, որ նա գերի կլինի, բայց նաև մտածում էի՝ գուցե վիրավորվել է, անգիտակից է եղել, ու գերեվարել են: Չկային իրենց սպաները, հրամանատարները, որ կարողանայինք հստակ տեղեկություններ ստանալ»: Ինն ամիս անց ընտանիքը «գտնում» է Արթուրին՝ 2021 թ. հուլիսի 1-ին:
«Տեղեկացրեցին, որ ԴՆԹ-ի համընկնում կա, ամուսինս էլ արյուն հանձնեց, որ կրկնակի հաստատում ունենանք: Հաստատեցին, որ Արթուրն է: Մասունք չէր Արթուրս, մեզ տեղեկացրեցին, որ փոխանակում է կատարվել, հետո մինչև ԴՆԹ անալիզներ են արել, հաստատվել են տվյալները, որոշակի ժամանակ է անցել»: Տղաների հետ հանդիպումների ժամանակ նրանք ասել են, որ հոկտեմբերի 3-ին ուժեղ «բոյ» է եղել: «Արթուրս կռվել է Ջրականի «Նարինջ» դիրքում: Արթուրիս հուղարկավորությունից հետո իրենց հրամանատարը՝ երիտասարդ մի տղա, բերեց նրա մեդալը: Նա էլ հաստատեց, որ հոկտեմբերի 3-ին ուժեղ մարտեր են եղել, և շատ մեծ է հավանականությունը, որ Արթուրս հենց այդ օրն է զոհվել»: Մայրիկն ասում է՝ որդին իր աշխարհն էր: «Ամուսինս ամեն առավոտ պարտադիր գնում է Արթուրի մոտ, բարևում նրան, նոր գնում աշխատանքի: Անընդհատ թարմ ծաղիկներ ենք տանում իրեն, անընդհատ մաքրում շիրմաքարը, շուրջբոլորը, կարծես դրանով պետք է մեր հոգին հանգստանա, բայց, միևնույնն է, չի հանգստանում: Երեխադ չկա: Աղջիկս ավելի լուռ է տանում իր ցավը, առհասարակ, ամեն մեկս տարբեր կերպ ենք մեր վշտի հետ կռիվ տալիս: Քանի որ իրեն չենք տեսել, անընդհատ մտածում ենք, որ գալու է:
Իսկ ե՞ս… Ուզում եմ անսահման ուժ ունենալ ու անընդհատ իր մասին խոսել: Երբ բանակ գնաց, այնքան նեղված էի: Մայրիկս միշտ ասում էր՝ Գոհա՛ր ջան, ինչո՞ւ ես նեղվում: Ասում էի՝ մա՛մ, տանս պատերը լռել են: Արթուրը հենց տուն էր մտնում, կարծես տան պատերն ու գույքն էլ սկսեին խոսել, ինքն այնքան բան ուներ պատմելու, ասելու: Հիմա տունս կարծես սառած լինի: Արթուրս միշտ ասում էր՝ մա՛մ ջան, արի իրար հետ նստենք ու երկար զրուցենք. «Մա՛մ, հենց «օտպուսկ» եկա իրար հետ երկար կխոսենք»: Երբ 2019 թ. դեկտեմբերին 10 օրով եկել էր արձակուրդ, միասին մի քանի խանութ գնացինք: «Մա՛մ, քանի ամիս կլինի, ինչ միասին խանութ չէինք գնացել, միասին չէինք քայլել»: Արձագանքեցի՝ ոչինչ, Արթո՛ւր ջան, բան չմնաց, կծառայես, կգաս, իրար հետ զբոսնելու ու զրուցելու շատ առիթներ կունենանք»:
Հ. Գ. - Կրտսեր սերժանտ Արթուր Ավետիսյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայության» մեդալով: Հուղարկավորված է հայրենի Աբովյան քաղաքի պանթեոնում:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](disc/11-06-24/858cb7da89472d0f4206741906a3c791.jpg)
![](disc/11-06-24/38e63c001d532d3c3661e3397840ba2a.jpg)
![](disc/11-06-24/0522e6476ac8d82843fa798d42aed479.jpg)
![](disc/11-06-24/a06a8aea4d14045f847df9782bde8b0d.jpg)
![](disc/11-06-24/9222bf028b0be1952a5c4414053e2ad7.jpg)
![](disc/11-06-24/20a02c7d5edd283d9ae6077dedf34e2b.jpg)
![](disc/11-06-24/2e040102b430a28009b99b9609451956.jpg)
![](disc/11-06-24/8613df0cd0addb0f3815742b16f09c78.jpg)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/89fd45a73bc26a99af1223f5b2ce54cd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/b71f425eb26e82fc1c1eeee07400f713.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/e7007c15cbf4afd609f05858b0ebb6b9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/714f1b4a70b176391e69008fdfa25dea.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/9543834b550d7f0dcf744eccacd3407e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/ee261e6792614d90eba8290d546c28c8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8cd80515a07b04f5bbbc8785ced2a204.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ab5eae72e2021c18e7631050bfdaf9ec.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/609a68036537258244309afe4c1ee26c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f165cbe5cb6c2ea8e817606d82651d18.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d9318377d6d61272c9a1d29f0e8aaf13.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/cc35bd69f587d41f973abd38b39c646b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2beeeae1fbd87da8ee13f4bbf204b666.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b40371bf6eede732bb5480b54a6a689d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/092ceff9b11f3c86110cb39c98a2bd34.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f3869c08c2a63bdb85e9ea71b952111a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/67d78ecca4898fc60e38662000b335f1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/91bb82389e823e284053bf658a79d1f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f984a1b924d2f5244f6efdf5cd82210f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/861591d9e0e22c6c7c03e9c02e2a8d73.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/13668ae49a3c0fc187c200fb4f9af60a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/919b3a8132e8c9756c116d6097498e0f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/1b3254116195483f9493ad0adeac5ca6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/5da76aa425a5bf381eb89ffc54f1e2d5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9a47438e7b842031ff8d93c2e83b5e14.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c1e4802f1b25ab4e262609b291851732.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8534f6ed59531ae9f78488b690b43568.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/79c1b4f5bfae5392b2e831a4f581d6f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/724f912dd9c83740bf224c1d6933231d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/530f1857ce22f002fc50328e4ff59e24.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/718baa47237e76747abbfd4bf5753906.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/accfca599792efab34c48735275c8aac.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f4b6fd1c0ec03c9a7ce2ab984c719a01.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/897a989ae08861a6316124f06a3775d9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/940282e844cdb9757aab7f0ce018b5de.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8d0e952958ca25cab05220ead0da525f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ee20c370b36480cd20a4e39d026982d8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/42d18862b1aa67eb4ebb5e476046f86b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f29578ee2cf9d98a81f1dfa9056a7f55.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/bc1040d06404d2081b9edaebdb8fbc4d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9cfd5288a3d90ca5d12498d44c811cf2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6b538185e08c5cc76dd3c518919efdbb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/761a66a2e3036b11f4b26f0c0dc11ead.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d4ceee149700bfcddc318d7ed9ae10ff.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2275f131e088b6a65854230de62393a2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6cb7a0845561b9a36797c6a7a9286371.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f55df68cc3a65a59a768e0df87421697.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f5e470b09266f51a8763633bb258bc32.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b6404cbbf63e087c1e89d1b26dc98726.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/84cfd8cc8c0a43572129059864c01bbc.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)