Ереван, 02.Ноябрь.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
ВАЖНО


Իրենց հա­մար՝ ռա­ցի­ո­նալ, պե­տու­թյան հա­մար՝ վտան­գա­վոր

ИНТЕРВЬЮ

Հանրաքվեին ընդառաջ իշխանությունը ներկայացնում է կառավարության այս կամ այն արդյունքը, քարոզչության հիմքում դնում է կառավարության գործունեությունը և առաջնորդվում է խորհրդարանական ընտրությունների տրամաբանությամբ։ «Ոսկանապատ» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Դավիթ Մաթևոսյանն այս առումով մի քանի խնդիր է դիտարկում. 

«Իշխանությունը և, առհասարակ, քաղաքական գործիչները շատ լավ են հասկանում, թե ժողովուրդը կամ լայն հանրությունն ինչ ընկալումներ ունեն, որ խնդիրն են հասկանում, որը՝ ոչ, և ինչպես են կայացնում իրենց որոշումը հանրաքվեների ու ընտրությունների ժամանակ։ Նրանք հասկանում են, որ հանրության մեծամասնությունը պատկերացում չունի Սահմանադրական դատարանի գործառույթների մասին։ 

Նշվածը հասկանալով՝ պատշաճ մասնակցություն ապահովելու համար հարցը ձևավակերպում են բացառապես վստահության հանրաքվեի տրամաբանության մեջ։ Այսինքն, եթե կողմ ես հեղափոխությանը, ուրեմն պետք է գնաս և «այո» քվեարկես։ 

Մեծ հաշվով, ովքեր չեն հասկանում, թե ինչ է ՍԴ-ն, ինչու է այս ամենը տեղի ունենում, կարելի է մոտիվացնել միայն այսպիսի հարցադրումներով, և հենց այդ գործիքակազմն էլ օգտագործում են։ Սա հասկանալի, բայց միևնույն ժամանակ արդար մոտեցում չէ հանրության նկատմամբ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց վերլուծաբանը։ 

Դ. Մաթևոսյանը նկատում է՝ ցանկացած քաղաքական ուժ ու գործիչ իր ընկալումներում իրավիճակի որոշակի ախտորոշում ունի. «Այսինքն, ձևակերպված թշնամիներ, հակառակորդներ, մրցակիցներ, որոնց շուրջ են մոբիլիզացնում իրենց ընտրազանգվածին։ Օրինակ՝ նախկին իշխանությունների թշնամին սահմանից այնկողմ էր, անընդհատ շեշտվում էր Արցախյան հարցի մասին, որի շուրջ և մոբիլիզացնում էին ընտրազանգվածին։ 

Եթե դիտարկենք Ն. Փաշինյանի թիմի ինքնությունն ու ունեցած առաջնահերթությունները, ապա կտեսնենք, որ իրենք ողջ կյանքում պայքարել են նախկին իշխանության դեմ, ու իրենց ընտրողներին մոբիլիզացնելու տրամաբանությունն այդ առումով չի փոխվել։ 

Այսինքն, միշտ պետք է լինի որևէ հակառակորդ, որի շուրջ պետք է մոբիլիզացնել ընտրազանգվածին, այլ հարց է, թե ձևակերպված հակառակորդը որքանով է համապատասխանում երկրի շահերին։ Կարծում եմ՝ ակնհայտ է, որ նախկին իշխանությունների դեպքում հռչակված հակառակորդը շատ ավելի իրական էր, և շատ ավելի մեծ վնաս կարող էր հասցնել երկրին, քան ներկայում ձևակերպված «հակառակորդները»։ Այսօր ավելի շատ փորձ է արվում խաղալ մարդկանց դժգոհության և հիշողությունների վրա, ինչը պետության համար օգտակար չէ, բայց օգտակար է այն քաղաքական ուժի համար, որի տեսանկյունից այս գործիքին դիմելը ռացիոնալ է։ Այդուհանդերձ, այն, ինչ իրենց համար ռացիոնալ է, պետության համար կարող է ռացիոնալ չլինել»։

Խոսելով դեպքերի ու իրադարձությունների շարունակ հեղափոխական ընթացքի մասին՝ Դ. Մաթևոսյանն օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ գործոններ առանձնացրեց. «Մենք ապրում ենք մի հասարակության մեջ, որտեղ սոցիալական բևեռվածություն կա։ Եվ այս առումով դժվար է պատկերացնել, թե ո՞ր դեպքում այդ հասարակությունը համերաշխ կլինի։ Մենք ապրում ենք նաև սոցցանցերի տարածման մի ժամանակահատվածում, ինչը նպաստում է այդ դիսկուրսի տարածմանը։ Բայց կան նաև սուբյեկտիվ գործոններ։ 

Առհասարակ, ցանկացած իշխանություն հիմնվում է որոշակի գաղափարի վրա. նախկինները հիմնվում էին Արցախյան պատերազմի, այդ պատերազմում ունեցած հաջողությունների և դրանց պահպանման վրա։ Դա էր համարվում նրանց լեգիտիմության աղբյուրը, իսկ ներկաների համար լեգիտիմության միակ սյունը հեղափոխությունն է, որը հնարավորինս պետք է շարունակական լինի։ 

Այն պահին, երբ հեղափոխություն ասվածը մարդկանց աչքերում չընկալվի որպես արդար մի բան, և այն, որպես գաղափար, կորցնի իր լեգիտիմությունը, իշխանությունները շատ լուրջ խնդիր կունենան։ Սա է պատճառը, որ իրենք փորձում են իրացնել իրենց արած հեղափոխությունը՝ հնարավորինս շատ իշխանություն ձեռք բերելու համար։

 Միգուցե այս հանգամանքն իրենց անձնական տեսանկյունից ևս ռացիոնալ է, բայց պետության համար կարող է վտանգավոր լինել, քանի որ այդ պարագայում հնարավոր է հարվածի տակ հայտնվեն այն պետական և ոչ պետական ինստիտուտները, որոնք ժողովրդավարական պայմաններում պետք է անկախ լինեն»։ 

Գործոնների մեջ դիտարկելով նաև իշխանության կողմից արդյունք ստեղծելու խնդիրը՝ վերլուծաբանը շեշտեց. «Այդ խնդիրն իհարկե կա, բայց եթե անգամ նրանք շատ լավ աշխատեին, ունենային ամենապատրաստված թիմը, ինչպես նաև հայեցակարգային ծրագրեր, միևնույն է, հանրության ակնկալիքները ներկա իշխանությունից այնքան մեծ են, որ դրանք ճգնաժամային վիճակի էին գալու։ 

Իհարկե, դրանից զատ կան նաև սուբյեկտիվ գործոններ։ Օրինակ՝ հստակ ծրագրային գործընթացի, երկարաժամկետ ծրագրերի փոխարեն շատ դեպքերում օրակարգային ու առաջնահերթ են դարձել ընթացիկ հարցերը։ 

Ընդհանուր առմամբ, բնականաբար, այսօր կան մարդիկ, որոնք մինչ այսօր էլ հավատում են այն ամենին, ինչը կգրվի Ն. Փաշինյանի ֆեյսբուքյան էջում։ Կան նաև մարդիկ, որոնք վերադարձել են նախկին վիճակին, կասկածներով են վերաբերվում։ Եվ կան մարդիկ, որոնք բացարձակապես ամեն ինչի դեմ են։ Խնդիրն այն է, թե ինչ համամասնության մեջ է այս ամենը, և առաջիկա հանրաքվեն շատ լավ հնարավորություն է նշվածը հասկանալու համար»։

Ամփոփելով՝ մեր զրուցակիցը հավալեց. «Ինչոր պահի, երբ հանրային աջակցությունը լինի այն սահմանին, որ այլևս հնարավոր չի լինի հենվել այդ աջակցության վրա, գործի են դրվելու վարչական և ուժային գործիքները։ Կարծում եմ՝ այս համատեքստում կարելի է դիտարկել ՍԴ-ի շուրջ տեղի ունեցողը։ 

Ինձ համար, որպես քաղաքագետի, ակնհայտ է, որ նպատակը մեկն է՝ սեփական վերահսկողության տակ վերցնել ՍԴ-ն ու ողջ դատական իշխանությունը։ Այսինքն, երբ չունես լայն աջակցություն, հնարավորինս պետք է հիմնվես վարչական և ուժային ապարատի վրա, պետք է ունենաս վերահսկելի դատական համակարգ, քանի որ քո իշխանության աղբյուրն այլևս չի կարող ժողովրդական աջակցությունը լինել։ Դրա համար հիմա այլ աղբյուրներ են փնտրում»։

ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству ЛермонтоваВклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения» Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работуОппозиционный член Совета старейшин Еревана пригласила мэра столицы в метро: Это и есть транспортная реформа В 2026 году в Армении состоится COP-17 Ваге Ованнисян: Мы не пытаемся понять причины неудачи движений после поражения ЦБ Армении готов «удовлетворить любой дополнительный спрос на 100-драмовые монеты» Brent подорожала до $74,23 за баррель Аршакян: В Армении мы ощутили на себе последствия изменения климата Курсы валют в Армении Российские военные в Курской области разграбили дома местных жителей Представители министерств образования Армении и Таджикистана обсудили вопрос расширения сотрудничества Карен Мурадян назначен военным атташе Армении в Чехии Оппозиционный депутат: Омбудсмен Армении не способен защитить права человека Участники акции протеста в Ереване направились к зданиям МИД Армении и посольства России Перекрыт очередной канал поставок наркотиков из Ирана в Армению Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior У бывшей жены Билла Гейтса новый бойфренд Ранние симптомы деменции Брюса Уиллиса проявились в виде возвращения его детского заикания Кайли Дженнер в образе Барбареллы Ким Кардашьян удалила YouTube-канал своего сына Сэйнта после публикации постов с критикой Камалы Харрис Финансирование МИД Армении в 2025 году увеличится на 2,2% Ценности нематериального культурного наследия Армении пополнятся еще семнадцатью Часть территории Аграрного университета Армении выделена Французскому университету Акция протеста преподавателей Аграрного университета продолжилась у посольства Франции в Армении Актеры «Гоя» добровольно покинули территорию театра Погода в Армении Эксперт: Почему же следующие друг за другом в Армении протестные движения терпят неудачу? Нефть Brent подорожала до $73,02 за баррель В Армении внедряется новая система маркировки В Армении установлена тарифная квота на вьетнамский длиннозерный рис Армения получит от Азиатского банка развития бюджетный кредит Адвокат: На основании фейковых «оперативных данных» о хранении оружия на рассвете задержаны еще 4 гражданина Представитель Госдепа: отношения с правительством Грузии продолжаются на пересмотренных условиях Парламент Армении одобрил возвращение на службу отставных кадровых военных Лавров назвал шизофреническим «план победы» Зеленского Мамиджанян: Будет удивительно, если НС не примет заявление о возвращении армянских пленных Накануне транспортного коллапса в Ереване: Оппозиционер критикует муниципальные власти Оппозиционер: Власти Армении лгут – в их повестке нет вопроса возвращения военнопленных В Грузии расследуют 47 уголовных дел, связанных с нарушениями на выборах МИД Армении: Между Ереваном и Москвой есть разногласия по ряду внешнеполитических вопросов Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»Грузинская мечта и армянские галлюцинации В детском садике в Арташате произошло возгорание Сальма Хайек испытывает давление из-за необходимости зарабатывать деньги, несмотря на ее брак с миллиардером Франсуа-Анри Пино Канье Уэст достиг внесудебного соглашения с Adidas Ким Кардашьян восхитила и возмутила фанатов новыми фотографиями Юрий Шевчук и рок-группа ДДТ выступят с большим концертом в Ереване