Հայաստանի նոր կառավարությունը անխուսափելիորեն բախվելու է սոցիալ-տնտեսական խնդիրների շարքի. «Փաստ»
ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ«Փաստ» օրաթերթը գրում է
ng.ru-ն «Նոր հեղափոխությո՞ւն Հայաստանում, թե՞ անորոշության շարունակում» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ ծայրաստիճան կատաղի նախընտրական մարտերով անցած ընտրություններով Հայաստանում ընտրվել է Ազգային ժողովի նոր կազմ: Եվ կրկին պատգամավորական մանդատների ճնշող մեծամասնությունը ՝ 107-ից 71-ը, ստացել են Նիկոլ Փաշինյանի «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության ներկայացուցիչները: Այսպիսով, երիտասարդ քաղաքական ուժին հաջողվել է կրկնել երեք տարի առաջ արձանագրած հաջողությունը, չնայած անցած աշնանը Ղարաբաղում տեղի ունեցած դաժան պարտությանը:
Սա նշանակում է, որ հասարակությունը շարունակում է ձգտել փոփոխությունների և դրանց իրականացման հույսը կապել անձամբ Փաշինյանի հետ: Նախկին իշխանությունների ներկայացուցիչների անունների հետ կապված բոլոր բացասական դրսևորումների դեմ պայքարում Փաշինյանը, որը նախընտրական ամբողջ քարոզարշավի ընթացքում խոստանում էր փոխել հեղափոխական «թավիշը» «պողպատով», առայժմ արագորեն փոխել է միայն հռետորաբանությունը:
Նա հայտարարել է, որ մտադիր է խորհրդակցություններ սկսել բոլոր «առողջ» այն քաղաքական ուժերի հետ, որոնք չեն կարողացել մուտք գործել խորհրդարան: Այսպիսով, հեղափոխության կողմնակիցների ու հակառակորդների բաժանման փոխարեն, որն արդեն ձանձրալի է դարձել, երկխոսության խնդրանք է հնչել: «Նախկինները»՝ նախկին նախագահներ Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ, ներկայացնում են ընդդիմությունը նոր խորհրդարանում:
Հիմնական հարցը, որին իշխանությունները պետք է պատասխանեն առաջիկայում, կադրերն են: Մինչ այժմ «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության՝ բարձր պաշտոններ զբաղեցնող երիտասարդները հաճախ են քննադատվել անգործունակության համար: Իրազեկ աղբյուրները պնդում են, որ կադրային հարցը կսկսի որոշվել վերևից. առաջին փոխվարչապետի պաշտոնում նշանակվելու է խոշոր ձեռնարկատեր, Փաշինյանի նախընտրական արշավի հովանավորներից մեկը հանդիսացող Խաչատուր Սուքիասյանը:
Հիմնելով իր բիզնեսը դեռ 1990-ականների սկզբին՝ նա կարողացել է հաջողությամբ այն զարգացնել բոլոր իշխանությունների օրոք: Սուքիասյանի շահերը տարածվում են հանրապետության սահմաններից դուրս, նա հայտնի է ինչպես Ռուսաստանում, այնպես էլ Մերձավոր Արևելքի երկրներում: Ըստ ամենայնի, հենց այդպիսի անձնավորություն է այսօր անհրաժեշտ Փաշինյանին տարածաշրջանում սահմանների ապաշրջափակման և երկաթուղային երթևեկության վերսկսման ամենաբարդ բանակցությունների լույսի ներքո:
Քանի որ ներկայումս Հարավկովկասյան երկաթուղու գնացքները Երևանից ուղևորվում են միայն Թբիլիսի և Բաթում, ակնհայտ է, որ ինչպես հայկական, այնպես էլ ռուսական կողմը, որը ակտիվորեն մասնակցում է Երևանի ու Բաքվի բանակցություններին, ցանկություն ունեն վերականգնել հին տրանսպորտային սխեմաները: Արտաքին գործերի նախարարությանը ևս սպասվում է անձնակազմի արմատական փոփոխություն. ներկայումս այդ գերատեսչությունը ղեկավարում է միայն մեկ փոխնախարար, մնացած բոլոր պաշտոնյաները նախկինում հրաժարական են ներկայացրել Փաշինյանի վարած քաղաքականության հետ անհամաձայնության պատճառով:
Բայց ով էլ նշանակվի արտաքին քաղաքականության ղեկավար, Երևանի արտաքին քաղաքականության ուղղվածությունը կմնա նույնը՝ Մոսկվայի հետ փոխգործակցության զարգացումը և ամրապնդումը: Փաշինյանն անընդհատ Ռուսաստանին է անվանում հանրապետության անվտանգության և Լեռնային Ղարաբաղի մնացած մասի հիմնական երաշխավորը: Սա հասարակության մեջ ոչ մի բողոք չի առաջացնում՝ վերջին ընտրություններում հակառուսական ուժերը չեն հավաքել նույնիսկ 1,5 %:
Իր հերթին, Մոսկվան տարբեր պաշտոնյաների շուրթերով հասկացրել է, որ գոհ է հայաստանյան ընտրությունների արդյունքներից: Զախարովան, մասնավորապես, շեշտել է, որ ռուսական կողմը ակնկալում է «2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի և 2021 թվականի հունվարի 11-ի՝ Ադրբեջանի, Հայաստանի և Ռուսաստանի ղեկավարների եռակողմ հայտարարությունների լիարժեք իրականացում»: Հիշեցնենք, որ այդ փաստաթղթերում կարմիր թելով անցնում է տարածաշրջանի տրանսպորտային ենթակառուցվածքի աշխատանքների վերսկսման հարցը և սահմանների ապաշրջափակումը:
Ուստի Մոսկվային ոչ մի կերպ ձեռնտու չէ ներքաղաքական ապակայունացում Երևանում: Ինչ վերաբերում է «կոլեկտիվ Արևմուտքի», մասնավորապես ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի հետ հարաբերություններին, որոնք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներն են, չի կարելի ակնկալել որևէ էական առաջընթաց: Մի կողմից՝ Մոսկվան ակնհայտորեն չի ցանկանում ակտիվացնել համանախագահության աշխատանքը, քանի որ դա ինչ-որ պահի կարող է հանգեցնել այն բանին, որ Ռուսաստանի խաղաղապահ զորախումբը փոխարինվի միջազգայինով, ինչը չի բխում Կրեմլի շահերից, իսկ մյուս կողմից՝ ինչպես ամերիկյան, այնպես էլ ֆրանսիական սփյուռքում ուժեղ են Ռոբերտ Քոչարյանի գործընկեր ՀՅԴ կուսակցության դիրքերը: Նրանք կարող են փորձել վարկաբեկել պաշտոնական Երևանին:
Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի նոր կառավարությունը անխուսափելիորեն բախվելու է սոցիալ-տնտեսական խնդիրների շարքի, որոնց լուծումն ավելի բարդ կլինի, քանի որ երկրի տնտեսությունը ծանր ցնցում է ապրել Ղարաբաղում 44-օրյա պատերազմի և դրա հետ կապված խնդիրների հետ, չհաշված համաճարակի պատճառով սեզոնային աշխատողների և ապրանքների տեղաշարժի սահմանափակումները։ Ի դեպ, չնայած այսօր Հայաստանում կորոնավիրուսով վարակվածների թիվը փոքր է (ցուցանիշները 10 անգամ ցածր են նախորդ տարվա ցուցանիշից), պարզ է, որ նախընտրական բազմաթիվ հանրահավաքների և իրադարձությունների պատճառով իրավիճակը կարող է դառնալ ավելի բարդ: Դեռ անհասկանալի է, թե ինչպե՞ս կարող են իշխանությունները դիմակայել նման սպառնալիքին, մանավանդ որ քաղաքացիների մեծամասնությունը, մեղմ ասած, պատվաստումների և անձնական պաշտպանության միջոցների խստորեն պահպանման կողմնակից չեն:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում