Համամասնական ընտրակարգի պրակտիկան
ԲԼՈԳ
Արմեն Հովասափյանը Ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է.
Ժամանակակից չափանիշներով ժողովրդավարական համարվող յուրաքանչյուր երկրի ժողովրդավարության մակարդակը, դրանում առկա քաղաքական ազատությունների աստիճանը կարելի է չափել նաև նրա ընտրական համակարգով, ընտրությունների անցկացման ազատությամբ, թափանցիկությամբ, բովանդակությամբ, ընտրողների ազատ կամահայտնությամբ, դրանում հասարակության ներգրավվածությամբ և այլն: Ժողովրդավարական է համարվում այն երկիրը, որտեղ իշխանությունը ձևավորում է ընտրողը, ժողովուրդը, որովհետև, ինչպես ամրագրված է ժողովրդավարական երկրների սահմանադրություններում: Ժողովրդական ընտրությւոնների կարևորագույն բաղադրիչը միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան Ընտրական օրենսգրքի առկայությունն է:
Ընտրական համակարգերի մեծամասնական և համամասնական ընտրակարգերի բնութագրիչները տարբեր պետություններում, պայմանավորված ազգային մտածողության և քաղաքական մշակույթի առանձնահատկություններով, ստանում են տարբեր դրսևորումներ, բացառություն չի կազմում նաև Հայաստանը:
Սահմանադարական բարեփոխումների նախապատրաստման գործընթացում որոշում է կայացվել հրաժարվել մեծամասնական ընտրակարգից և անցում կատարել 100% համամասնական ընտրակարգի։ Որպես նման որոշման հիմնական փաստարկ` նշվում է այն հանգամանքը, որ միայն համամասնական ընտրակարգի շնորհիվ պառլամենտը կդառնա առավել ներկայացուցչական, իսկ ընդդիմությունը կստանա առավել մեծ ներկայացվածության հնարավորություն: Ավելին` տարբեր փորձագետներ էլ ընդգծում են, որ Ընտրական օրենսգրքի խախտման դեպքերի մեծ մասն արձանագրվում էր հենց մեծամասնական ընտրակարգով ընտրատարածքներում:
Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ սահմանադրական բարեփոխումների անհրաժեշտության գլխավոր փաստարկներից է Սահմանադրության՝ եվրոպական չափանիշների համապատասխանեցումն ու ժողովրդավարացումը, այս տեսանկյունից հետաքրքիր է հենց խորհրդարանական կառավարման համակարգ ունեցող եվրոպական երկրների փորձը: Նախ նշենք, որ ԵՄ անդամ 28 երկրից միայն 17-ն է խորհրդարանական հանրապետություն (Ավստրիա, Բուլղարիա, Գերմանիա, Խորվաթիա, Չեխիա, Հունգարիա, Լեհաստան, Լատվիա, Լիտվա, Էստոնիա, Հունաստան, Իռլանդիա, Իտալիա, Մալթա, Սլովակիա, Սլովենիա, Ֆինլանդիա): Նշենք նաև, որ չենք առանձնացրել ԵՄ անդամ այն սահմանադրական միապետությունները, որտեղ կառավարման համակարգի լիազորությունների մեծ մասը պատկանում են խորհրդարանին:
Հատկանշական է, որ ԵՄ անդամ խորհրդարանական հանրապետությունների ճնշող մեծամասնությունը՝ 17-ից 14-ի ընտրական օրենսգրքով ամրագրված է միայն համամասնական ընտրակարգն՝ իր տարբեր տեսակներով (կուսակցական ցուցակով, խառը համամասնական, փոխանցելի քվեով և այլ համամասնական ընտրակարգեր): Հատկանշական է, որ ԵՄ անդամ խորհրդարանական հանրապետություններից միայն 3-ում (Գերմանիա, Հունգարիա, Լիտվա) է պահպանված մեծամասնական ընտրակարգը, սակայն այն հանդես է գալիս համամասնականին զուգահեռ, իսկ տվյալ երկրների ընտրական օրենսգիրքում ամրագրված է ընտրությունների անցկացման խառը ընտրակարգը:
Ամփոփելով կարող ենք նշել, որ ցանկացած երկրի ընտրակարգ պետք է հաշվի առնի տվյալ երկրի քաղաքական մշակույթը, աշխարհագրական առանձնահատկությունները և հնարավոր ռիսկերը, որոնք, անշուշտ, ժամանակի ընթացքում ենթարկվում են փոփոխության, հատկապես երիտասարդ ժողովրդավարություններում:
«Ալ Նասրը» 5:1 հաշվով հաղթեց «Ալ Զավրային»
22-ամյա երիտասարդը համարանիշները գողացել էր գումար շորթելու նպատակով
Մահացել է REN TV-ի հիմնադիրը
Կաթողիկոսի օրհնությամբ Մայր Տաճարում տեղի է ունեցել դպրության, աստիճանների տվչության արարողություն
Նախքան Ամանոր ձյուն կգա՞․ ի՞նչ եղանակ սպասել առաջիկա օրերին
Արթուր Դավթյանի վարկանիշը գերազանցել է անհրաժեշտ 2,500-ի շեմը, ինչի շնորհիվ նա կստանա գրոսմայստերի կոչումը
«Ուսումնասիրվել է հուշահամալիրի շինարարական աշխատանքների՝ նախագծային լուծումներին համապատասխանությունը». ԿԳՄՍՆ
Ողբերգական ավտովթար է տեղի ունեցել․ զոհ ու վիրավորներ կան
Հայտնի հեռուստահաղորդավարը ընկել է շենքի տանիքից
Արտառոց դեպք Երևանում․ Իջևանի հիվանդանոց դիմած երիտասարդը հայտնել է, որ իր նկատմամբ Երևանում պարեկը բռնություն է կատարել
«Եվրոմեդիա24»–ը «Հայ երգի պահապան» պատվավոր մրցանակը շնորհել է Ռուբեն Մաթևոսյանին (տեսանյութ)
34-ամյա վարորդը «Hongqi»-ով վրաերթի է ենթարկել փողոցը թույլատրելի հատվածով անցնող 3 աղջկա
Ավտովթար․ բեռնատարը դեպքի վայրից դիմել է փախուստի
Մենք մեր հակառակորդներին ասացինք` Հայաստանը թույլ չէ, պարզապես ունի թույլ ղեկավարություն. այս տարի մենք հույսը վերադարձրինք մեր ազգին
Իրենց «վնուշատ» անողների հանդեպ անողոք եմ լինելու. կարող եմ երդվել՝ մեկ բևեռով Փաշինյանին կհաղթենք
Հնդկաստանում արջը ներխուժել է դպրոց և տարել երեխաներից մեկին
«Տավուշ բերդի խոստացված ամրակայումն այդպես էլ չկատարվեց, այն քայքայվում է». ահազանգ
IDBank-ի աշխատակիցների ամանորյա նվերները՝ «Հայորդի» հիմնադրամի շահառու երեխաների համար
Սամվել Կարապետյանի նվերը Գյումրի քաղաքին․ այս տարի կլուսավորենք խավարը` միասին
Ժողովուրդն ու Եկեղեցին միասնական են՝ ընդդեմ իշխանության հակաեկեղեցական արշավի
Հայաստանում փակ ավտոճանապարհներ կան
Ռուբենը և իր ստերը․ Ալիկ Ալեքսանյան
Պապիկյանը հանձնարարականներ է տվել
Հայտնաբերվել է մեծ քանակությամբ ապօրինի որսած սիգ տեսակի ձուկ
Մանրամասներ՝ Ալիև–Պուտին հեռախոսազրույցից․ ի՞նչ են քննարկել
Ամիօ փաթեթներ․ նոր սերնդի բանկային լուծում՝ Ամիօ բանկից
Վճռաբեկ դատարանի գործողությունների վերաբերյալ մեր գնահատականները հստակ են և ակնհայտ է, որ Սամվել Կարապետյանի դեպքում այն ընդհանրապես իրավունքի պաշտպանության մեխանիզմ չէ. Արամ Վարդևանյան
Ուկրաինան հայտնում է կարևորագույն էներգետիկ օբյեկտի վնասման մասին
Կորուստ՝ Ալլա Լևոնյանի ընտանիքում
Գաղտնի Ձմեռ Պապը՝ idplus-ում․ անանուն նվեր-քարտեր
«Նամակ անցյալից»․ Կան նամակներ, որոնք չպետք է բացվեն․ Անի Երանյանը լուսանկարներ է հրապարակել
Այժմ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթաց է ընթանում. Ալիև
ՄԱԿ-ը դատապարտել է ԱՄՆ ձեռնարկած Վենեսուելայի ծովային շրջափակումը
Աբովյանում «Mercedes GL»-ն բախվել է կայանված «BMW»-ին, «ՎԱԶ 2121»-ին, վերջինը՝ «Opel»-ի, «Opel»-ն էլ՝ «Nissan»-ին․ «BMW»-ի վարորդը ենթարկվել է վրաերթի և տեղափոխվել հիվանդանոց
Ադրբեջանական բենզինը կվաճառվի 440 դրամով. տնտեսական, թե՞ քաղաքական գործարք
Տեր Վրթանեսը դուրս է գրվել հիվանդանոցից
Սուրեն Պապիկյանը այցելել է ՊՆ ուսումնական զորամաս
Խաղաղությունը միֆ է, Ադրբեջանի պահանջները՝ անվերջ․ Արմեն Մանվելյան
Այս տարի լինելու է որոշիչ տարի՝ միասնության կամ պատերազմի, աղքատության կամ բարեկեցության, ազգային հպարտութան կամ եկեղեցու հետապնդման․ «Մեր ձևով»
Հռոմի պապ Լևոն 14-րդը կոչ է արել Սուրբ Ծննդյան տոներին ամբողջ աշխարհում դադարեցնել ռшզմական գործողությունները
Վանաձորում, Գյումրիում, Ալավերդիում փոշու պարունակությունը գերազանցել է թույլատրելի կոնցենտրացիան
Բնակարանը չմաքրելու պատճառով ամուսինը կյանքից զրկել է նախկին կնոջը․ նոր մանրամասներ
Գագիկ Ծառուկյանն անելու է հնարավոր ամեն բան, որ գյումրեցի մանուկների ցանկությունը կյանքի կոչվի, ու Ամանորն ու Սուրբ Ծնունդը տոնական մթնոլորտում դիմավորեն բոլորը. Իվետա Տոնոյան 
Հերթական մանիպուլյացիան, հերթական «սենսացիան»՝ զրո փաստերով․ Շիրազ Մանուկյանց
Չինաստանը պատրաստվում է գրավել Թայվանը մինչև 2027 թվականը. Պենտագոն
Հայտնաբերվել է շուրջ 3 կիլոգրամ թմրամիջոց, ձերբակալվել են 35 և 33 տարեկան տղամարդիկ
Լոռիում «ՎԱԶ 2107»-ը բախվել է հողաթմբին ու գլխիվայր հայտնվել երթևեկելի գոտում, վիրավnր կա․ Shamshyan
«Մենք երբեք նման բան չենք տեսել». hնագետները զարմացած են 
Գյումրիում տղան դանակաhարել էր ծնողներին. ի՞նչ նորություններ կան
Ինչ ենք մաղթում մենք 2026թ-ին ընդառաջ. ՀՀԿ
