Շաբաթօրյա գրական ընթերցումներ «Փաստ» օրաթերթից
КУЛЬТУРА«ՓԱՍՏ» ՕՐԱԹԵՐԹԸ ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒՄ Է «ՇԱԲԱԹՕՐՅԱ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆԵՐ» ՇԱՐՔԸ՝ ՆԵՐԿԱՅԱՑՆԵԼՈՎ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ԳՐՈՂՆԵՐԻ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ: ԱՅՍ ԳՈՐԾՈՒՄ ՄԵԶ ՄԵԾԱՊԵՍ ԱՋԱԿՑՈՒՄ Է ՀԱՄԱՀԱՅԿԱԿԱՆ ԳՐՈՂՆԵՐԻ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀ, ԳՐԱԿԱՆԱԳԵՏ ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆՅԱՆԸ, ԻՆՉԻ ՀԱՄԱՐ ՇՆՈՐՀԱԿԱԼ ԵՆՔ:
ՄԱՆՐԱՊԱՏՈՒՄՆԵՐ
ՎԱՀԱՆ ՏԵՐ-ՂԱԶԱՐՅԱՆ
ՍԵՐԸ
Սերը նստել էր այգու նստարանին, ճիշտ նրա դիմաց։
Սերն սկսվել էր անսպասելի, ինչպես միշտ է պատահում։
Բնական վեհերոտությունը նրան թույլ չէր տալիս մոտենալ աղջկան։
Քարացած նայում էր հրեշտակային դեմքին, կախարդական աչքերին, որոնք երբեմն-երբեմն նայում էին իրեն։ Բայց նման պահերին նա փախցնում էր հայացքը, դարձյալ բնական վեհերոտության պատճառով։ Հետո աղջիկը վեր կացավ ու քայլեց ծառուղով դեպի փողոց։
Ինքն էլ քայլեց նրա ետևից։ Անցումի մոտ մի պահ կանգ առան։ Ճանապարհը փակել էր մեքենաների անվերջ հոսանքը։ Այդ պահին ոտքից գլուխ դիտեց հրաշք աղջկան։
Ինքն էլ քայլեց նրա ետևից։ Անցումի մոտ մի պահ կանգ առան։ Ճանապարհը փակել էր մեքենաների անվերջ հոսանքը։ Այդ պահին ոտքից գլուխ դիտեց հրաշք աղջկան։
Նա էր։ Իհարկե՝ ինքն էր։ Որքան էր փնտրել նրան, հազարավորների մեջ, հազարամյակների մեջ։ Հիմա գտել էր, ու նա կհասկանա ամեն ինչ։ Նա չի կարող չհասկանալ։ Սերը... Սերն անպատասխան չի լինում։ Ու վճռեց։
- Մի րոպե Ձեզ կարելի՞ է,– շշնջաց։
- Խնդրեմ,– մեղմ ժպտաց աղջիկը։
Էլի ինչ-որ բան ասաց, որը նա չլսեց։ Միայն ձայնն էր հնչում ունկերում, ասես տասնյակ արծաթե զանգակներ էին ղողանջում։
Այո, դա նրա ձայնն էր։
Հետո, անսպասելի հարցը շանթահարեց նրան.
- Ուզո՞ւմ եք մայթն անցկացնեմ, հայրիկ։
... Ոնց էր մոռացել։ Մի՞թե պարտավոր էր հիշել անպետք մանրուքներով առլեցուն 70ամյա դատարկությանը։
Վերջին մեքենան էլ անցավ, աղջիկն էլ անցավ, իսկ բնական վեհերոտությունը թույլ չտվեց նրան անցնել մայթը
ԺԱՄԱԳՈՐԾԻ ԶՐՈՒՅՑՆԵՐԻՑ
Ժամագործի նման կանգնել ես` հարբեցող ու վայրագ, և ասում ես ինձ. «Ժամացույցդ շատ է հին, էլ հնարավոր չէ նորոգել»։
Մեկ էլ փորձիր,– աղերսում եմ ես,– վերջին անգամ։
Խեղճանում ես դերասանին վայել վարպետությամբ։
Գիտե՞ս, քեզ հետ ես էլ եմ ապրել ամբողջը, հիմա ծեր եմ, աչքերս վատ են տեսնում: Բայց նայիր, քեզ նման մուրացկան չեմ դարձել։ Վերցրու այդ ավերակդ ու գնա արդեն...
Եվ շրջում ես ցուցափեղկի «ժամացույց» գովազդ-ցուցանակը... և դրա հակառակ կողմում գրված է «Փակ է»։
ԵՐԱՆԻ ՀՈԳՈՎ ԱՂՔԱՏՆԵՐԻՆ
Կնոջը նայելիս նա չէր լսում բղավոցները, միայն մտածում էր, թե ինչու են կանայք ավելի հեշտ սպանում, քան տղամարդիկ...
Հետո գլխի ընկավ՝ քանի որ հենց իրենք էլ ծնում են: Գլխի ընկնելու պահը խիստ անսպասելի էր, ինքն էլ չհասկացավ, թե դա ինչծնում են: Գլխի ընկնելու պահը խիստ անսպասելի էր, ինքն էլ չհասկացավ, թե դա ինչպես պատահեց։
Եվ այս պատմությունն այսպես ավարտվեց։
Փողոցով մի հարբած մարդ անսպասելի փռշտաց ու հենց այնպես ցածրաձայն հայհոյեց։ Դեկտեմբերի 31-ին մաքուր ձյունն էր փռված հայհոյանքի տակ...
Եվ նա գնաց տուն, որ մի անհայտ տեղում էր, և այս պատմությունն էլ ավարտվեց։
ՁՅՈՒՆԵՐԻ ՀՈՎԱԶԸ
Արևը մի պահ դողաց ծառաբների արանքում ու հետ սուզվեց։ Մի վիթխարի ստվեր փակել էր արևի երեսը ու հասել երկինք։ Քիչ անց ստվերը որոշակի ձև ստացավ երկնքի մուգ ֆոնին։
Վիթխարի ծաղիկ էր, սև մշուշից ծնված, դրա թերթերը սկսվում Էին հողից։ Այդ ծաղկաթերթերը սև վիթխարի ժանիքների նման Էին։
Անտառից դուրս խոտածածկ զառիվեր լանջեր էին, ավելի վեր սառցադաշտն էր անսահման: Հենց այստեղ՝ մարգագետնի ու սառցադաշտի միջև կանգնել Էր Ջանտուգանյան պատանին՝ ոտքերը սառցադաշտի մեջ, գլուխն արևին հենած, կապույտ ձեռքով ամուր սեղմում էր մահաբույր, գիշատիչ ծաղկի ցողունը: Նա զսպեց ցնցվող ծաղիկն ու ճանապարհ տվեց։
Սառցադաշտի վրա շատերն էին բարևում ու ստվերի պես անցնում կողքից։
Ավելի վեր լեռնագագաթն էր, սև ու խավար, ժայռակերտ, կապույտ սառույցի օվկիանոսում վեր ցցված։ Լեռնագագաթին, ևս մի, քայլ դեպի վեր, գլխով սուզվեց ոսկե արևի մեջ, որ երկնքի կեսն էր բռնել ու ալեկոծվում էր։
Եթե գագաթից ցած նայեր... նայեց:
Իհարկե, ցածում, լեռան հակառակ կողմից Շխելդայի պառավ վհուկն էր։ Ձյուների վրա միայն գլուխն էր երևում։ Շխելդայի պառավը երախը բաց նայում էր իրեն՝ վերին ժանիքները խրած երկրի մեջ, մինչև երկրային անհունություն, ստորին ժանիքները երկնքի կապույտում։ Ուսերի վրայով սև լեռնագնացներ էին մագլցում...
Նա մեջքը հենեց արևի ոսկե պատին ու հասկացավ, որ ինքն արդեն ձյուների հովազ Է։
ՄԻԱՅՆԱԿ ՈՒ ՎԻԹԽԱՐԻ
Եվս տասը քայլ և գագաթին էր: Նա սառցահատը խրեց ձյան մեջ, քարակույտից դուրս քաշեց հին նամակը և դրեց գրպանը, ապա իր նամակը դրեց նույն տուփի մեջ ու տեղադրեց քարակույտի տակ: Այս երկուսն ապացույց Էին, որ գագաթը նվաճված է, մեկն այստեղի ապացույցն էր, մյուսը՝ ներքևում ապրող մարդկանց...
Նա պտտվեց տեղում ու դանդաղորեն դիտեց իրենից ցած փռված ողջ աշխարհը, որի տանիքին, ահա, կանգնած էր ինքը։
Անսահման շարքերով ձյունապատ լեռնաշղթաներ, խորունկ ձորեր, ծովատարած անտառներ ու սքանչելի կանաչ հովիտներ, գետեր արծաթափայլ ու լճեր կապույտ... Կապույտ երկինքներ ու միայնակ վիթխարի արեգակ...
Հիմա պիտի իջներ ցած, ու գիտեր, որ ամենավտանգավորը վայրէջքն է... Շատերը հենց վայրէջքին են զոհվում... Բայց նա չէր մեռնելու։
Եվ լքելով նվաճված գագաթը՝ արդեն անմահ Աստծու նման քայլեց ցած, արդեն անսահման ստորոտները նվաճելու...Եվ հենց այդպես էլ Նա մնաց լեռներում։
ՎԱՐՈՒԺԱՆ ՂԱԶԱՆՉՅԱՆ
ՎԻՅՈՆԻՆ
Օ՜, պոետներ, պոետներ՝
Անցյալ, ներկա և գալիք.
Ձեր հույզերի օվկիանում
Զուր է թվում ամեն ճիգ:
Ձեր տողերում այնքան շատ
Տառապանք կա ու թախիծ,
Որ կարդալիս՝ ակամա
Ինքդ քո մեղքն ես գալիս:
Իսկ ես Վիյոնն եմ, Վիյոնը՝
Պոետ, գող ու խաղանենգ.
Եվ հարսնացուն իմ՝ պարանը,
Ինձ շատ երկար չխանդեց:
Օ՜ պոետներ, պոետներ՝
Լրջախոհ ու նվաղուն:
Ձեր տողերում միայնակ
Թիթեռներ են բաբախում.
Եվ աստղերը երկնքից
Կարոտից ցած են նետվում.
Ու ծովերի հատակին
Մարգարիտներ են դառնում:
Իսկ ես Վիյոնն եմ, Վիյոնը՝
Ազնվական, շրջմոլիկ.
Ագռավները ծանր ու մեծ
Արին շքեղ հարսանիք:
Օ՜, պոետներ, բայց ինչո՞ւ
Ձեր տողերը կարդալիս
Հաճախ գինու ու հարդի
Մգլած բուրմունք է գալիս.
Եվ գեղեցիկ բառերի
Հոգնեցուցիչ շքերթում
Տառապանքն ու սերը ձեր
Խամաճիկներ են թվում:
Իսկ ես Վիյոնն եմ, Վիյոնը՝
Ազատաբաղձ, ամբարիշտ,
Ես հեգնեցի իմ մահը,
Մահը հեգնեց ինձ ընդմիշտ:
ԱՐԿԱԾ
Արքա, պոետ ու գեղուհի,
Գալիս ու անցնում են,
Ամեն հերոս իր դարն ունի,
Հետո` լռություն է.
Մի կյանք է, որ տրվում է մեզ,
Ապրիր որպես արկած.
Հավերժությունը պահի մեջ է,
Հավերժն էլ` պահ է անկասկած.
Պոետ լինես, թե տիրակալ,
Բոլորը հյուր են,
Ժամանակի անձավներում
Վարդերն անբույր են...
ԱՐՎԵՍՏԻՆ ՆՎԻՐՎԱԾ ԿԱՆԱՆՑ
Ես տերևն էի,
Ու քամունն էի:
Ինչո՞ւ ինձ տուն տարար:
Քամին ուժեղ, բարի,
Ու ես թեթև, թեթև,
Անհոգ ճախրում էի,
Ինչպես սիրուն թիթեռ:
Ինձ պոկեցիր քամուց,
Կրծքիդ սեղմած տարար,
Տարար բույնդ տաքուկ,
Որպես մի թանկ ավար:
Ու տենչացիր, որ ես
Մոռանամ քո գրկում,
Որ ճախրել եմ հպարտ,
Որ եղել եմ վերում:
Բայց ես քամունն էի...
Ու թե կանչի նա ինձ,
Էլի թևեր առած
Ես կսուրամ երկինք:
ՕՎՍԱՆՆԱ ՍԻՐՈՒՆ
Պարզվում է՝ միայն սերը
բավարար հենարան չէ
մուտք գործելու համար
հասուն այրերի աշխարհը:
Դե՛, ուրեմն, վազի՛ր,
վազի՛ր, տղա՛.
Վազի՛ր, եթե ուզում ես հասնել:
Վազի՛ր, եթե անգամ
Ոչինչ չես ուզում:
Վազի՛ր և աշխատի՛ր
ոչինչ սրտիդ մոտ չընդունել,
որովհետև ամեն ինչ,
ամեն, ամեն ինչ կորցնելու ես...
...Եվ միայն սերն է քո գլխի վերև
ծածանվելու որպես դրոշ,
և միայն սերն է որպես դրոշ
ծածկելու քո հոգնած ու վիրավոր մարմինը
քո զավակների աչքերի մեջ:
***
Ես՝ պոետ ու հայ
Եվ խաղամոլ նաև
Որպես միակ,
Վերջին խաղագումար
Կնետեմ կյանքն իմ
Բախտի նժարին՝
Սուլելով անհոգ,
Տխուր եղանակ:
Ու թե հաղթեմ՝ ուրեմն
Կեցցե՛ պոեզիան
Ու ժողովուրդն իմ.
Իսկ թե պարտվեմ...
Դարձյալ և միշտ
Կեցցե՛ պոեզիան
Եվ ժողովուրդն իմ.
Քանզի՝
Վաղը կելնի մեկ ուրիշը
Ու կասի՝
Ես՝ պոետ ու հայ,
Եկել եմ, որ հաստատեմ՝
Հավերժի հոմանիշներն են
Պոեզիան ու Հայաստանը:
Избитый и напуганный «День гражданина» не может быть
Что ожидается в Казахстане? Ереван согласен на встречу
Пашинян готов покупать газ даже у Азербайджана, не понимая последствий этого
Стрельба у ночного клуба в Вашингтоне: пострадали 5 человек
В ближайшие дни станет теплее еще на 2-4 градуса
Азербайджанец пострадал в результате взрыва мины в Шушинском районе
Минобороны РА призывает воздержаться от распространения лжи и дезинформации
В Палате представителей США представили закон, предусматривающий санкции против Азербайджана
Раиси: Введение санкций против Ирана не приведет ни к чему
Уровень цитокинов во время беременности влияет на развитие мозга плода и поведение потомства – исследование
Москва поддерживает продолжение контактов между Баку и Ереваном. Дмитрий Песков
Создание Трибунала Армянского Национального Достоинства является необходимостью: Аршак Карапетян
«Дал ход» всем инструментам режима: «Паст»
Что случилось с вопросом «Общественного трибунала национальной гордости»? Будет ли Аршак Карапетян последовательным? «Паст»
Администрация решила подавить протесты насилием
Что обсуждалось на заседании «Гражданского договора»?
Из США разозлились на Пашиняна
Блинкен заявил в Пекине, что США готовы к новым санкциям против Китая
Армения и Италия обсудили вопросы военного сотрудничества
Idram и IDBank - участники фестиваля Career City Fest
В Ереване школьники избили одноклассника: Подросток в больнице
Российско-турецкий мониторинговый центр, расположенный в Агдаме прекратил свою деятельность
Испания поставит Украине партию ракет Patriot: El País
Ереван рассматривает предложение Казахстана об организации встречи глав МИД Армении и Азербайджана
На автотрассе Ереван-Севан патрульные останавливают грузовики и запрещают въезд в столицу
Ucom обеспечил бесплатным интернетом четыре остановки в общинах Иджевана
Движущая часть Общественного трибунала национальной гордости уже приведена в действие: Аршак Карапетян
Армения передала США находящегося в розыске гражданина США
Центробанк Армении: Цены на драгоценные металлы и курсы валют - 25-04-24
Индия ответила на осуждения Азербайджана в отношении поставок оружия Армении
Виновником номер один в инциденте Цицернакаберда является Пашинян 
Правозащитники разоблачают ложь режима
Азербайджан наглеет, Пашинян маневрирует
Турция продолжает политику отрицания благодаря поведению Пашиняна
Польша приобрела у Южной Кореи реактивные системы залпового огня и управляемые ракеты
США отразили атаки хуситов Йемена на корабли в Аденском заливе
Еще одна пощечина Пашиняну от его «любимого» Запада: «Паст»
Цены на драгоценные металлы снизились - 24-04-24
Начинаются полуфиналы чемпионата Европы по боксу: сегодня Армению представят семь боксеров
Армения и Чехия достигли договоренности о сотрудничестве в военно-технической сфере
Конгрессмен: США утаивают информацию об НЛО
Трамп считает, что Байден ненавидит еврейский народ и палестинцев
Украина прекращает выдачу паспортов мужчинам 18-60 лет за границей
Алиев не исключил, что Армения сможет покупать азербайджанский газ
Пашиняну не верят даже на Западе
Ушел из жизни доктор исторических наук, профессор Николай Ованнисян
В Дубае 23-24 апреля проходит международный бизнес-форум "Мир возможностей"
Президент Турции терроризирует, а Пашинян подавляется
Вараздат Лалаян, Андраник Карапетян и Гарик Карапетян примут участие в Играх в Париже
В Баку продолжают требовать у Армении изменить конституцию
