«Թե ոնց եմ ապրում առանց Հովիկի, չգիտեմ, տունս քանդվեց, թևերս կտրվեցին». սերժանտ Հովհաննես Գրիգորյանն անմահացել է 2020 թ. հոկտեմբերի 3-ին, տուն «վերադարձել» 11 ամիս անց. «Փաստ»
ՀԱՐՑԱԶՐՈՒՅՑ![«Թե ոնց եմ ապրում առանց Հովիկի, չգիտեմ, տունս քանդվեց, թևերս կտրվեցին». սերժանտ Հովհաննես Գրիգորյանն անմահացել է 2020 թ. հոկտեմբերի 3-ին, տուն «վերադարձել» 11 ամիս անց. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/08-09-23/c0fc49c7f09dc72d25987ee11302517e.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Իմ տղան շատ աշխույժ էր, ճարպիկ, համարձակ, վախ չուներ, կենդանիներ էր սիրում: Դպրոցում սովորելու տարիներին շատ պատասխանատու էր: Եթե ինչ-որ պատճառով չհասցներ դասը սովորել կամ գրավոր աշխատանքն անել, պետք է առավոտյան վաղ արթնանար, առաջադրանքը կատարեր, որ ուսուցչուհուց նկատողություն չստանար: Ռուսաց լեզուն էր շատ սիրում, Աշխարհագրությունը: Իրեն միշտ ասում էի՝ ընդունակ ես, պատկերացնո՞ւմ ես, որ քրոջդ նման շատ կարդայիր, ինչ արդյունքներ կունենայիր: Իր տեսակով շատ հետաքրքրասեր էր»,-«Փաստի» հետ զրույցում Հովհաննեսի մանկության և պատանեկության տարիներն է վերհիշում տիկին Անժիկը՝ Հովհաննեսի մայրիկը:
Դպրոցն ավարտելուց հետո Հովհաննեսն ուսումը շարունակել է ԱԻՆ-ի Ճգնաժամային կառավարման ակադեմիայում: Չորս ամիս է սովորել, իսկ հետո զորակոչվել է ծառայության: Հովհաննեսն ապագա փրկարար էր: Երբ հարցնում եմ, թե ինչպես էր նա տրամադրված զինվորական ծառայությանը, տիկին Անժիկը մեր զրույցը տեղափոխում է դեպի 2016 թվական՝ Ապրիլ յան պատերազմի օրեր: «Այդ ժամանակ դեռ 16 տարեկան չկար: Պատերազմը չէր դադարում, ես անհանգիստ էի, անգամ իրեն ասացի՝ Հո՛վ ջան, կա՛մ ազատենք քեզ ծառայությունից, կա՛մ էլ ուշ մեկնես: Դե, մայր եմ, շատ էի անհանգստանում: Այնքան լավ եմ հիշում, Հովհաննեսը նստած տեղից վեր թռավ՝ մամա՛, ձեռքս ճար լինի, հենց հիմա կգնամ Արցախ, դու ինձ ասում ես՝ քեզ ազատենք բանակից: Շատ ռիսկով էր. երբ իր նկարներին եմ նայում, իր հայացքին ու աչքերին, տպավորություն ունեմ, որ Հովիկս մահից էլ չէր վախենում»: 2019 թ. հունվարին է Հովհաննեսը զորակոչվել պարտադիր զինվորական ծառայության: Նախ՝ վեց ամիս ծառայել է Գյումրու ուսումնական զորամասում, իսկ հետո սերժանտի կոչումով տեղափոխվել է Արցախի Հանրապետություն՝ Ջրական: Մայրիկն ասում է՝ տղայիս 3 ամիս էր մնացել, որ ծառայեր ու վերադառնար: «Ասաց՝ մա՛մ, բարձրանամ դիրքեր, իջնեմ, արդեն հետհաշվարկը կսկսես, բայց բարձրացավ ու չիջավ, իմ թագավոր տղային իջեցրին»:
Հովհաննեսը սերժանտ էր, դիրքի ավագ: «Սեպտեմբերի 21-ին՝ Անկախության օրը, իմ տղան է արժանացել զորամասի դրոշը բարձրացնելու պատվին: Իրեն ասել էին, որ միշտ սպա է դրոշը բարձրացրել, դու առաջին զինվորն ես: Շատ գոհ էր ծառայությունից, սիրով էր մեկնել բանակ և այդպես սիրով ու նվիրվածությամբ էլ ծառայում էր»: Սեպտեմբերի 27-ին սկսվեց 44 օր տևած պատերազմը, սեպտեմբերի 25-ին սերժանտ Հովհաննես Գրիգորյանը բարձրացել էր դիրքեր: «Սեպտեմբերի 27-ին իմ առօրյա հոգսերով էի, դաշտում գործ էի անում, վերադարձա տուն, դեռ հեռուստացույցն էլ չէի միացրել, ասացի՝ մի փոքր հանգստանամ, երաժշտություն էի լսում: Հարևանս եկավ՝ Անժի՛կ, Ղարաբաղում պատերազմ է սկսվել: Միանգամից հեռուստացույցը միացրեցի, աչքիս առաջ տանկերի պատկերն է: Բնական է՝ վախեցանք: Զանգահարեցի ամուսնուս, աշխատանքի վայրում էր՝ Հովհաննեսը քեզ զանգե՞լ է, դրական պատասխան տվեց, հարցրեցի՝ ի՞նչ էր ասում, «ի՞նչ պիտի ասեր, պատերազմ է»:
Ես այդ խոսքերից հետո ավելի շատ վախեցա: Սեպտեմբերի 27-ին և 28-ին Հովհաննեսը մեզ չզանգեց: Իմ տղայից լուր չկար, հարազատներով հավաքվել էինք: Ամսի 29-ին զանգեց: Ուրախացանք, խոսեց բոլորի հետ: Հաջորդ օրն էլ զանգեց, տրամադրությունը շատ լավ էր, սկզբում հարց ու փորձ արեց, թե ոնց ենք: «Մենք լավ ենք, Հովի՛կ ջան, դուք ձեզ լավ նայեք»: Հետո թե՝ մա՛մ, ես երեք հատ տանկ եմ խփել, դիվերսիոն ահաբեկիչներ ոչնչացրել: Մենք՝ լարված, գիշեր-ցերեկ խառնած իրար, իսկ իր ձայնն այնքան ուրախ էր, կարծես մեր մոտ պատերազմը լիներ, ոչ թե Արցախում: Բոլորին զանգել էր, բոլորի հետ խոսել, շատ լավ տրամադրությամբ, ոգևորված: Հոկտեմբերի 1-ին Հովիկը զանգել էր հայրիկին ու քեռուն, երկուսին էլ նույն հարցն էր տվել՝ պատերազմը ե՞րբ է վերջանալու, ի՞նչ են ասում: Նույն տրամադրությունը չէր ունեցել: Մի տեսակ անհանգստությունս մեծացավ»: Մայրիկի խոսքով, հոկտեմբերի 3-ն էր, երբ, անկախ իրենից, սկսել է լաց լինել, սիրտն անհանգիստ է եղել: Տիկին Անժիկի որդին այդ օրն է զոհվել:
«Այդ օրն անընդհատ նույն բանն էի ասում՝ Աստված չանի, որ երեխես փորձանքի հանդիպի: Չէի էլ հասկանում, թե ինչու էի նման բաներ խոսում: Հետո արդեն մեզ պատմեցին, որ մինչև հոկտեմբերի 3-ի առավոտյան Հովիկն «ուժեղ բոյ է տվել»: Պատմել են՝ Հովիկը բարձրացավ դիրքը, հետևից գոռացինք, որ հետ դառնա, ասացինք, որ սա արդեն «մեր կռիվը չէ»: Հովիկս հակատանկային զենքին էր տիրապետում, ականանետի նշանառու էր: Երբ նման բան են ասում, զայրանում է՝ «եթե մեր կռիվը չէ, բա ինչո՞ւ ենք հիմա էստեղ»: Հովիկն ու մի տղա զենքը դնում են ուսին ու գնում առաջ: Այսպես էին նկարագրում՝ գնացին ու չեկան: Մեզ այս մանրամասները պատմող տղան էլ հաջորդ օրն է վիրավորվում, տեղափոխում են հիվանդանոց, վիրահատում: Մի քանի օր էր, ինչ Հովհաննեսից լուր չկար: Այդ դեպքում լավ բան չես մտածում: Փեսաս գնացել էր հիվանդանոց, իրեն էինք փնտրում, մտածում էինք՝ երանի վիրավոր լինի: Դե, գիտեինք, որ Ջրականի ուղղությամբ են եղել առաջին ու ծանր հարվածները: Փեսաս հիվանդանոցում տեսնում է, որ վիրավոր տղաներից մեկին մարդիկ են շրջապատում, թե՝ Ջրականից ես, ինչ լուր ունես:
Հաջորդ օրը նորից գնում է հիվանդանոց այդ տղայի՝ Արթուրի մոտ, խնդրում է բժիշկներին, որ իրենց ներկայությամբ այդ տղային միայն մեկ հարց տա՝ ճանաչո՞ւմ է Գրիգորյան Հովհաննեսին, ու վերջ: Թույլ են տալիս հանդիպել, հարցնում է՝ Հովհաննեսին ճանաչո՞ւմ ես, «իմ ամենամոտ ընկերն է», հեռախոսը միացնում է ու նկարը ցույց տալիս: Իսկ հետո ասում է, որ Հովհաննեսը չկա, զոհվել է: Բնական է, որ չէինք հավատում, որովհետև որևէ տեղ չէինք կարողանում իրեն գտնել»: Հովիկի ընտանիքը որդու վերադարձին սպասել է 11 ամիս: «Կառավարություն, պաշտպանության նախարարություն, ամեն հնարավոր տեղ գնացել ենք, ծնողների հետ էինք զրուցում, ոչ մի տեղեկություն չէինք կարողանում ստանալ իրենից: Տեղեկություններ տարածվեցին, թե իբր դեպի Իրան զինվորներ են գնացել: Հետո ասացին, որ դա սուտ լուր է: Ու քիչ-քիչ սկսեցինք հույսներս կտրել, որ տղես ողջ է: Չնայած ներքուստ մինչև հիմա էլ չեմ հավատում, որ Հովհաննեսս զոհվել է, չեմ տեսել տղայիս: Ուղղակի Արթուրն է տեսել իրեն վիրավոր վիճակում, իր հետ եղած տղաներն են զոհվել, շատերին Հովհաննեսից ավելի շուտ են գտել»:
ԴՆԹ հետազոտություններ, սպասում, որոնումներ, երկար, անտանելի երկար թվացող ճանապարհ և զանգ 2021 թ. օգոստոսի 31ին՝ վաղը եկեք: «Մեզ թվում էր, թե նորից պետք է անալիզ հանձնենք: Լավ լուրի չէի սպասում, բայց որդուս զոհվելու բոթը լսելուն էլ պատրաստ չէի: Նույնականացումը եղել էր: Երկու օր հետ որդուս հրաժեշտի արարողությունն էր»: Տիկին Անժիկի ավագ դստեր երեք երեխաներից կրտսերին Հովհաննես են անվանակոչել: Հովիկը նաև փոքրիկ քույրիկ ունի: «Թե ոնց եմ ապրում առանց Հովիկի, չգիտեմ, տունս քանդվեց, թևերս կտրվեցին: Բայց իմ տղեն իր ուժն ինձ է փոխանցել: Երբեմն անելանելի վիճակում եմ հայտնվում, թվում է՝ ելք չկա: Կանգնում եմ Հովիկիս նկարների առաջ, խոսում հետը և մտքովս ինչ անցնում է այդ պահին, այդպես էլ անում եմ, և դա է լինում ճիշտ որոշումը: Հովիկն է ինձ ուղղորդում»:
Հ.Գ. - Հովհաննես Գրիգորյանը ԱՀ նախագահի հրամանագրով հետմահու պարգևատրվել է «Արիություն» մեդալով: Պարգևատրվել է նաև ՀԿ-ների կողմից: Հուղարկավորված է հայրենի Սառնաղբյուր գյուղում՝ տատիկի և պապիկի մոտ:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](disc/08-09-23/b6fe3d0a83f06cbf249a21b535aaa394.jpg)
![](disc/08-09-23/e97b80409ebebea8c1b8991c8990d37e.jpg)
![](disc/08-09-23/4dc0355b4263d4050fa7d409a3a0b71d.jpg)
![](disc/08-09-23/b3b7bee17fa4b1ff353c2ab467082aa2.jpg)
![](disc/08-09-23/782ebfd44eb71cfac388bb0e318c20ff.jpg)
![](disc/08-09-23/2c9d497d31c497379387aad488256047.jpg)
![](disc/08-09-23/6cdbdc3347b0d0cfeafcfcdf3782781d.jpg)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/89fd45a73bc26a99af1223f5b2ce54cd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/b71f425eb26e82fc1c1eeee07400f713.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/e7007c15cbf4afd609f05858b0ebb6b9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/714f1b4a70b176391e69008fdfa25dea.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/9543834b550d7f0dcf744eccacd3407e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/27-07-24/ee261e6792614d90eba8290d546c28c8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8cd80515a07b04f5bbbc8785ced2a204.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ab5eae72e2021c18e7631050bfdaf9ec.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/609a68036537258244309afe4c1ee26c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f165cbe5cb6c2ea8e817606d82651d18.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d9318377d6d61272c9a1d29f0e8aaf13.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/cc35bd69f587d41f973abd38b39c646b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2beeeae1fbd87da8ee13f4bbf204b666.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b40371bf6eede732bb5480b54a6a689d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/092ceff9b11f3c86110cb39c98a2bd34.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f3869c08c2a63bdb85e9ea71b952111a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/67d78ecca4898fc60e38662000b335f1.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/91bb82389e823e284053bf658a79d1f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f984a1b924d2f5244f6efdf5cd82210f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/861591d9e0e22c6c7c03e9c02e2a8d73.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/13668ae49a3c0fc187c200fb4f9af60a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/919b3a8132e8c9756c116d6097498e0f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/1b3254116195483f9493ad0adeac5ca6.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/5da76aa425a5bf381eb89ffc54f1e2d5.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9a47438e7b842031ff8d93c2e83b5e14.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/c1e4802f1b25ab4e262609b291851732.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8534f6ed59531ae9f78488b690b43568.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/79c1b4f5bfae5392b2e831a4f581d6f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/724f912dd9c83740bf224c1d6933231d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/530f1857ce22f002fc50328e4ff59e24.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/718baa47237e76747abbfd4bf5753906.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/accfca599792efab34c48735275c8aac.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f4b6fd1c0ec03c9a7ce2ab984c719a01.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/897a989ae08861a6316124f06a3775d9.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/940282e844cdb9757aab7f0ce018b5de.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/8d0e952958ca25cab05220ead0da525f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/ee20c370b36480cd20a4e39d026982d8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/42d18862b1aa67eb4ebb5e476046f86b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f29578ee2cf9d98a81f1dfa9056a7f55.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/bc1040d06404d2081b9edaebdb8fbc4d.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/9cfd5288a3d90ca5d12498d44c811cf2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6b538185e08c5cc76dd3c518919efdbb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/761a66a2e3036b11f4b26f0c0dc11ead.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/d4ceee149700bfcddc318d7ed9ae10ff.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/2275f131e088b6a65854230de62393a2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/6cb7a0845561b9a36797c6a7a9286371.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f55df68cc3a65a59a768e0df87421697.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/f5e470b09266f51a8763633bb258bc32.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/b6404cbbf63e087c1e89d1b26dc98726.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/84cfd8cc8c0a43572129059864c01bbc.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)