«Երբ թելադրողը մթնոլորտն է, պայթյունավտանգ իրավիճակ է ստեղծվում». «Փաստ»
INTERVIEW«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Քաղաքական բուռն զարգացումներով լի 2018 թվականի ավարտն ուղեկցվում է ոչ պակաս բուռն քննարկումներով: Տարին ամփոփվում է օպտիմալացման նախագծի շուրջ առկա բանավեճերով: «Քաղաքացիական հարթակ» նախաձեռնության ղեկավար Աղվան Պողոսյանը, ամփոփելով քաղաքական տարին, նախ անդրադարձավ վերոնշյալ նախագծին. «Ունենք մի իրավիճակ, երբ ընտրություններից հետո իշխող ուժը՝ հանձին վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի, հայտարարում է, որ նախարարություններն օպտիմալացվում են: Ինքնին գաղափարը լավն է, հատկապես այն պարագայում, երբ դրա արդյունքում քո աշխատանքն ավելի արդյունավետ ես անում: Բայց երբ օպտիմալացնում ես ինչ–որ չափով ֆինանսներ տնտեսելու և թիմի ներսում վերաբաշխումներ անելու համար, դա շատ վատ հետևանքներ է ունենալու: Բացի այդ, մենք նախորդ իշխանության ժամանակ քննադատում էինք, ասում, որ կան սուպերնախարարություններ, բայց այս պահին գնում ենք նույն ճանապարհով՝ ստեղծում ենք սուպերնախարարություններ, սուպերնախարար»,– «Փաստի» հետ զրույցում ասաց Ա. Պողոսյանը՝ նշելով, որ 8 ամսվա ընթացքում չի եղել մի գերատեսչություն, որն արդյունավետ է աշխատել, ծրագրեր է ներկայացրել և ինչ– որ ռեֆորմներ է իրականացրել:
«Այս պահին իշխանության կողմից ամանորյա անակնկալներ ունենք, ըստ որի՝ մարդիկ փաստացի կանգնած են գործազրկության շեմին: Բացի այդ, նախագիծը չի դրվել հանրային քննարկման՝ մասնագիտական մոտեցում չկա: Թիմի ներսում մեկ–երկուսը որոշել են, որ պետք է օպտիմալացվի, և սկսել են այդ գործընթացը»,–նշեց մեր զրուցակիցը՝ շեշտելով, որ մարդկանց այս պահին պետական ապարատից դուրս թողնելն անտրամաբանական է:
Աղվան Պողոսյանը քաղաքական տարին, ընդհանուր առմամբ, բավականին բուռն է որակում: «2018թ. մեր անկախ պետականության մեջ յուրատեսակ էր: Եղավ իշխանափոխություն, իսկ ժողովուրդը հավատով էր լցված, հավատում էր, որ իր կյանքում բան է փոխվելու, քանի որ արդեն մերժել էր հին համակարգը: Իսկ փաստացի ի՞նչ ունենք 8 ամիս հետո: Նախկինում բողոքում էինք, որ գնաճ կա, անարդարություն կա, դատական համակարգն անկախ չէ, մեր արտաքին պարտքն աճում է, որովհետև կան թալանչիներ: Հիմա մենք շարունակում ենք նախորդը, բայց ավելի վատ տարբերակով: Այսինքն՝ եկել է մի պահ, երբ քաղաքական կոնտեքստում մենք համադրություն ենք դնում՝ նախո՞րդ, թե՞ ներկա իշխանությունն էր լավ: Երբ թելադրողը մթնոլորտն է, ինքնին պայթյունավտանգ իրավիճակ է ստեղծվում: Կան խնդիրներ, տնտեսությունը վատ վիճակում է, ունենք նաև արտաքին մարտահրավերներ, իսկ այդ մարդիկ չունեն տեսլական, իրենք չեն ներկայացնում առաջիկա 1, 2, 3 տարվա ինչ–որ ծրագիր, որով պետք է առաջնորդվեն: Օրվա կուրսով ինչ–որ իշխանություն է, իրենք իրենց որոշումներ են կայացնում, վերաբաշխումներ անում և այլն: Տարօրինակ իրավիճակ է, և վստահ եմ, որ ինչ–որ փուլից այն «պայթելու» է, որովհետև հասարակության մեջ գործող իշխանության նկատմամբ արդեն իսկ զայրույթ կա. մարդիկ իշխանության են եկել մի քանի կոդերով, որոնց թվում են աշխատավարձերի բարձրացումը, սոցիալական պայմանների բարելավումը և այլն: Բայց ավելի քան 8 ամիս է՝ ոչինչ չի փոխվել: Էլ չասեմ, որ առաջիկայում կարող է նաև գազի գինը թանկանալ»,– նշեց նա:
Աղվան Պողոսյանը շեշտեց՝ չի դասվում այն մարդկանց շարքին, որոնք 1–2 ամսվա ընթացքում պահանջելու են համակարգային փոփոխություններ. «Ամբողջ խնդիրն այն է, որ գործող իշխանությունը Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեսլական չունի: Մարդիկ իրավիճակին չեն տիրապետում, զարգացման ծրագիր չունեն, չկա որևիցե ուժ, հանձին «Իմ քայլը» դաշինքի, որը Ղարաբաղյան հակամարտության վերաբերյալ դիրքորոշում կներկայացնի: Այդ մարդիկ չունեն դիրքորոշում նաև տնտեսության վերաբերյալ»:
Իսկ թե իրավիճակը շտկելու առումով ի՞նչ կտա 2019 թվականը, ի՞նչ է պետք պայթյունավտանգ իրավիճակից խուսափելու համար, Ա. Պողոսյանն ընդգծեց. «ԱԺ արտահերթ ընտրություններից հետո ունենք միանձնյա իշխանություն, կուտակված խնդիրներ թե՛ երկրի ներսում, թե՛ դրսում: Կա պատասխանատվության մեծ չափաբաժին: Որպեսզի Նիկոլ Փաշինյանը կարողանա մարդկանց մոտ երկրի զարգացման առումով տպավորություն թողնել, պետք է կտրուկ քայլերի գնա: Մարդիկ նոր իշխանություններից ակնկալիք ունեն, ըստ որի՝ իրենց կյանքում բան պետք է փոխվի: Իսկ այսօր իշխանությունն այդ քայլերը չունի: Երբ հասարակությունը մի քանի ամիս հետո կհասկանա, որ այս իշխանությունը մարտահրավերների նկատմամբ ադեկվատ չէ, արդեն կլինեն տարբեր օջախային պայքարներ: Երբ ԱԺ– ում ներկայացված ընդդիմություն չունենք, ամեն ինչ ձևավորվում է դրսում: Ես չգիտեմ, թե ինչ պետք է անի Ն. Փաշինյանը, բայց ուսումնասիրելով նրա իշխանության 7–8 ամիսները՝ հասկանում եմ, որ նրանք իրավիճակին չեն տիրապետում»:
Նա շեշտեց, որ եթե նախկինում ասվում էր, թե հակահեղափոխություն կա, ՀՀԿ–ն ու ՀՅԴ–ն են խանգարում, ապա հիմա խանգարող որևէ հանգամանք չկա. «Հանրությունը վստահության քվե է տվել նրանց, և իրենք պարտավորված են այդ քվեն վերածել կոնկրետ արդյունքի: Եթե Ն. Փաշինյանը խորհրդարանում իրական այլընտրանք ունենար, մենք հակակշիռների մեխանիզմ և այլ պատկեր կունենայինք: Բայց ունենք մի իրավիճակ, որտեղ ընդդիմությունն էլ պետք է լինի Ն. Փաշինյանը, օրենսդիրում պետք է լինի Ն. Փաշինյանը, գործադիրում էլ: Նա պետականամետ մոտեցմամբ, ռեֆորմներ իրականացնող թիմ չունի, և ստացվում է մի վիճակ, որտեղ Ն. Փաշինյանն ամբողջովին վերցրել է պատասխանատվություն, ըստ որի՝ ինչ–որ «X» փուլից հետո հանրության առաջ պետք է հաշվետու լինի: Բայց մոռանում ենք, որ նախկինում ժողովուրդը փոփոխություններ իրականացնելու շանս է տվել տարբեր քաղաքական ուժերի և գործիչների: Հիմա շանսը Նիկոլ Փաշինյանին է տրվել՝ այսինքն՝ գնդակը գտնվում է իշխանության դաշտում: Թե որքանով կստացվի նրա մոտ, ժամանակի խնդիր է, բայց որ հանրությունն արդեն պահանջատեր է, դա քննարկման ենթակա չէ»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում