«Գյուղացին կառավարությունում պաշտպան չունի, ոլորտն անտերության է մատնվել». «Փաստ»
INTERVIEW«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Գյուղատնտեսության ոլորտը մեր երկրում կարևորագույններից մեկն է, չնայած, դատելով իշխանությունների քայլերից, վերջին տարիներին տպավորություն է, թե ոլորտն ամբողջությամբ թողնվել է ինքնահոսի: Ամեն ինչ սկսվեց այն պահից, երբ որոշում կայացվեց նախարարությունների օպտիմալացման շրջանակներում փակել գյուղնախարարությունը, ավելի ճիշտ՝ այն միավորել էկոնոմիկայի նախարարության հետ։ Օրերս էլ կառավարության մոտ բողոքի ակցիա էին իրականացնում գյուղոլորտի աշխատակիցները, որոնց գրչի մեկ հարվածով ազատել են աշխատանքից։ Նրանք ասում են, որ գյուղնախարարության փակումից հետո սա հաջորդ քայլն է ոլորտն ամբողջությամբ անգործունակ դարձնելու համար։ Պատահական մարդիկ հայտնվել են ոլորտում, և բնական է, որ նրանք գյուղոլորտն այս օրին պետք է հասցնեին։ Նման կարծիք է հայտնում «Ագրարագյուղացիական միավորում» ՀԿ-ի նախագահ Հրաչ Բերբերյանը։
«Հանցագործությունն արեց Նիկոլ Փաշինյանը, երբ փակեց գյուղնախարարությունը։ Ամբողջը սկսվեց այդ պահից։ Սա տնտեսությունը քայքայելու ծրագիր է։ Երբ չունես գյուղնախարարություն, ամեն ինչը շատ հեշտ է անել։ Գյուղացին բողոքելու տեղ չունի, պաշտպան չունի կառավարությունում, բնագավառի ֆինանսավորումը համարյա թե հասցվեց զրոյի, այս ամենը մշակված ծրագիր էր։ Չեմ զարմանա, եթե այդ ֆինանսավորման գումարով որոշները, ովքեր արժանի չեն դրան, պարգևավճար են ստանում։ Գյուղոլորտի աշխատակիցների կրճատումը կբերի նրան, որ ոլորտն ընդհանրապես անտերության կմատնվի։ Դե ասում են՝ թուրքական լոլիկ ու ադրբեջանական վարունգ կներկրենք։ Այդպես են որոշել որոշ թափթփուկներ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Բերբերյանը։ Զարմանում է՝ ինչպե՞ս կարելի է նման կերպ վերաբերվել գյուղոլորտին։
«Ես միշտ բերում եմ ԱՄՆ-ի օրինակը, որտեղ իր մեծությամբ երկրորդը պաշտպանության նախարարությունից հետո գյուղնախարարությունն է»,-նշում է մեր զրուցակիցը։
Անդրադառնալով էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնակատար Վահան Քերոբյանի հայտարարություններին՝ նախ հիշում է այն մասնավոր ընկերությունները, որոնք նրա աշխատելու տարիներին սնանկացել են։ «Կադրային քաղաքականության մեջ հատուկ մարդիկ կան, խոսքը ընդ որում՝ այս նախարարին չի վերաբերում, որոնց բերում են, որպեսզի նրանք կոնկրետ բնագավառը ոտքի հանեն։ Նաև հակառակը՝ հատուկ կադրեր կան, որոնք քանդում են ոլորտը»,ասում է Բերբերյանը։ Նախարարի պաշտոնակատարը նշում է՝ կրճատում ենք այն աշխատակիցներին ու հաստիքները, որոնց հնարավոր է փոխարինել տեխնիկայով, ռոբոտներով։ Բացի դա, կիրառելի են դարձնելու օնլայն գյուղատնտեսությունը։ «Տեսեք՝ պատմում են այն համակարգի մասին, որ ջերմոցները կառավարում են տնից։ Այդ ծրագիրը դեռևս 80-ականներին ներդրվել է Եվրոպայում, համակարգը ստանում էր հողի խոնավությունը, ոռոգում էր իրականացվում և այլն։ Սա ես տեսել եմ 40 տարի առաջ Նիդեռլանդներում։ Հետո խոսում են այն մասին, որ ցանկանում են դրոններով այգիների սրսկումներ կատարել, բայց չէ՞ որ դրոնը չի կարող կես տոննա հեղուկ բարձրացնել օդ և սրսկում իրականացնել։ Ժամանակակից տեխնոլոգիաներին անդրադառնալով։ Չեմ տեսել, որ կառավարության որևէ անդամ ամուսնանա ռոբոտի հետ»,-ընդգծում է փորձագետը։ Լրագրողների հետ զրույցում Քերոբյանն ասել էր, թե կառավարությունը մեծ ջանքեր է գործադրում գյուղական բնակավայրերում նոր աշխատատեղեր ստեղծելու ուղղությամբ, առաջարկել, որ գյուղոլորտի աշխատակիցները աշխատանք այլ ոլորտներում փնտրեն: Օրինակ՝ 160 աշխատատեղ կստեղծվի Արմավիրի Դաշտ գյուղում։
Բերբերյանը նշում է՝ այնտեղ ցանկանում են ջրաշխարհ կառուցել։ «Հիմա հարց նախարարի պաշտոնակատարին՝ դու անդրադառնում ես գյուղոլորտի խնդիրներին, ի՞նչ կապ ունի այդտեղ ջրաշխարհի կառուցումը։ Ինչո՞ւ չեն ասում, որ այդտեղ ծիրանի այգի է եղել, ծառերը կտրել են, արդարության համար ասենք, որ իրենք դա չեն արել, հիմա այդ տեղում ջրաշխարհ են կառուցում։ Վարելահողը դարձնում են արտադրական հող, մինչդեռ տասնյակ տարիներ է պետք, որ սովորական հողը վարելահող դարձնենք: Փաշինյանը կոոպերացիաների մասին է խոսում։ Հայաստանում 164 կոոպերացիա է անհետացել, որոնք ստեղծվել էին Համաշխարհային բանկի գումարներով։ Եթե մի քիչ փնտրենք, գուցե 40-50 գրանցված կոոպերացիա գտնենք, որոնք չեն աշխատում։ Բայց ծախսվեցին հսկայական գումարներ, ձեռք բերվեցին տրակտորներ, այլ տեխնիկա, որոնք անհետացան, ավելի ճիշտ՝ կանգնած են գյուղապետերի բակերում։ Ասում են՝ գյուղացուն օգնում ենք, վարկեր ենք տալիս։ Թող ճիշտն ասեն՝ իրենք ոչ թե գյուղացուն են սուբսիդավորում, այլ բանկերին։ Արդյունքում խոշոր գումարներ են փոշիանում, դրանք չեն ծառայում իրենց նպատակին»,-եզրափակում է Հրաչ Բերբերյանը։
Լուսինե Առաքելյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում