Yerevan, 24.November.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Աշխարհաքաղաքական «պինգ-պոնգ»․ «Փաստ»

POLITICS

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Մայիսի 14-ին Բրյուսելում Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ տեղի ունեցավ Ալիև-Փաշինյան հերթական հանդիպումը։ Այս անգամ հանդիպման արդյունքներն ամփոփելով՝ Միշելն ընդգծեց, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները հաստատել են փոխադարձ տարածքային ամբողջականության ճանաչումը։ Նա ներկայացրեց նույնիսկ կոնկրետ տարածքներ՝ Հայաստանի 29 հազար 800 և Ադրբեջանի 86 հազար 600 քառակուսի կմ։ Օրեր անց Իսլանդիայի մայրաքաղաք Ռեյկյավիկում ընթացող Եվրոպայի խորհրդի 4-րդ գագաթաժողովում Նիկոլ Փաշինյանը կրկնեց այդ նույն թվերը: Փաստացի ստացվում է, որ կոնկրետ քառակուսի կիլոմետրերի շուրջ կայացած համաձայնությունը պետք է հիմք դառնա նոր համաձայնությունների, իսկ վերջնարդյունքում՝ հաշտության պայմանագրի կնքման համար։

Բնականաբար, ԵՄ-ն ցանկանում է, որ այդ համաձայնությունները կայանան իր միջնորդությամբ։ Դրա համար էլ հանդիպումից անմիջապես հետո Շառլ Միշելը միանգամից արձանագրեց հուլիսին Բրյուսելում կողմերի միջև հանդիպման շուրջ պայմանավորվածությունը։ Բայց Բրյուսելի նախաձեռնողականությունը չի կարող ռուսական կողմի անհանգստությունն առաջ չբերել։ Ուստի, զարմանալի չէր, որ կառավարության նիստին Փաշինյանը հայտարարեց, թե մայիսի 25-ին Մոսկվայում նախատեսված է Հայաստանի վարչապետի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների եռակողմ հանդիպումը։ Հարց կարող է ծագել, որ եթե հունիսի 1-ին Քիշնևում է ինչ-որ բան սպասվում, իսկ հուլիսին ՀՀ-ի և Ադրբեջանի ղեկավարների հանդիպման մասին պայմանավորվածություն է կայացել, ի՞նչ է տալու Մոսկվայի հանդիպումը։ Հասկանալի է, որ Մոսկվան փորձում է դուրս չմնալ Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների կարգավորման գործընթացից։

Իսկ Արևմուտքն՝ ի դեմս ԵՄ-ի, բայց առաջին հերթին՝ ԱՄՆ-ի ձեռամբ, փորձում է նախաձեռնությունն իր ձեռքը վերցնելու միջոցով Հարավային Կովկասում Ռուսաստանից վերցնել կարևորագույն խաղացողի դերակատարությունը։ Նկատի ունենանք, որ անցած տարվա հոկտեմբերի 7-ին Պրահայում ԵՄ-ի ու Ֆրանսիայի միջնորդությամբ տեղի ունեցավ Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների հանդիպումը և ձեռք բերված պայմանավորվածության արդյունքում Բաքուն և Երևանը ճանաչեցին միմյանց տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը՝ հանձնառություն հայտնելով ՄԱԿ-ի կանոնադրությանն ու Խորհրդային Միության փլուզումից հետո Ալմա Աթայում 1991 թվականին ստորագրված հռչակագրին։ Պրահայի հանդիպմանը հետևեց Մոսկվայի միջնորդությունը և 2022 թվականի հոկտեմբերի 31-ի Սոչիի հանդիպումը, որտեղ Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի առաջնորդներն ընդգծեցին խաղաղության պայմանագրի կնքման ակտիվ նախապատրաստման կարևորությունը՝ տարածաշրջանում կայուն և երկարաժամկետ խաղաղության հասնելու նպատակով։

Բայց, մեծ հաշվով, Սոչիի հանդիպման ընթացքում վերահաստատվեցին առկա պայմանավորվածությունները, և ոչ մի նոր ու նշանակալի պայմանավորվածություն ձեռք չբերվեց, քանի որ Ադրբեջանը մերժեց ռուս խաղաղապահների տեղակայման ժամկետը երկարացնելու առաջարկը։ Դրանով Մոսկվան փորձեց ընդամենը ցույց տալ, թե իր դերակատարությունը չի կորցրել, բայց, ինչպես տեսանք, Սոչիի հանդիպումից հետո միջնորդական նախաձեռնությունը կրկին անցավ ԵՄ-ի կողմը։ Ստացվում է, որ գործ ունենք աշխարհաքաղաքական յուրատեսակ «պինգ-պոնգի» հետ, երբ նախաձեռնությունը մե՛կ անցնում է ԵՄ-ի կողմը, մե՛կ՝ Ռուսաստանի։ Բայց դեռ հարց է, թե արդյո՞ք մայիսի 25-ի հանդիպումը կտարբերվի Սոչիի հանդիպումից ու նախկին պայմանավորվածությունների հետ մեկտեղ նոր պայմանավորվածություններ ևս ձեռք կբերվեն։ Ակնհայտ է, որ Մոսկվայի և Բրյուսելի դիրքորոշումների միջև կոնկրետ տարբերություններ կան։ Մոսկվան շահագրգռված է, որ Արցախի կարգավիճակի լուծման հարցը մնա ապագային, իսկ Բրյուսելը հակված է կարգավիճակի հարցը փակելուն։

Դրա համար էլ Ադրբեջանը չի համաձայնում ռուս խաղաղապահների մանդատի ժամկետի երկարացման առաջարկին և առավել հակված է հաշտության պայմանագրի բրյուսել յան տարբերակին, որպեսզի Արցախի կարգավիճակի թեման փակի։ Այսինքն, ռուսական միջնորդական ջանքերի հաջողությունը կախված է նաև նրանից, թե արդյոք Մոսկվան ի վիճակի կլինի՞ Բաքվի վրա ճնշում գործադրել ու հակել մոսկովյան տարբերակին։ Բայց այստեղ զարմանալին այն է, որ, Բաքվին սիրաշահելուց բացի, Ռուսաստանը գործնական քայլեր չի ձեռնարկում այս ուղղությամբ՝ նույնիսկ այն պայմաններում, երբ Բաքուն խախտում է նույնիսկ նախկինում ձեռք բերված պայմանավորվածություններն՝ այդ թվում նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը։ Վերջապես այս ամենի մեջ ամենակարևոր խնդիրն այն է, թե նշյալ «պինգ-պոնգի» մեջ ի՞նչ դերակատարություն են ստանձնել Հայաստանի իշխանությունները...

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Unibank to Issue Subordinated Bonds for the First Time in Armenia How Not to Go Bankrupt on Black Friday: 5 Smart Shopping TipsIDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.Ucom’s 5G network launched in 11 new cities UPay has joined Idram's Open QR infrastructureA Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBankThe Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit Saving together: IDBank and IdramARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATIONAndron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-MobilityAcba bank and American Express Expand Collaboration in ArmeniaThe Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music ConcertAraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni 4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and LeadershipKhachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari HakobyanUcom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian citiesLearn to save. World Savings Day with Idram JuniorAnother solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community The customer is always our top priority: IDBankThe October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia FundAmeriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System10% idcoin with IDBank Mastercard cardsUcom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of Gifts