«Ոչ ադեկվատ իշխանությունը սպառնալիք է հասարակության և երկրի համար»․ «Փաստ»
INTERVIEW«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Տևական ժամանակ է՝ ՀՀ Սյունիքի մարզի համայնքապետերն ահազանգում են ադրբեջանցի զինվորականների սադրանքների մասին: Բացի այդ, ՀՀ ՄԻՊ Արման Թաթոյանը պարբերաբար հրապարակումներ է անում Սյունիքի մարզի սահմանային գյուղերի հարևանությամբ ադրբեջանական զինվորականների կողմից արձակվող կրակոցների մասին: Ռազմական փորձագետ, «Ռազմինֆո» մասնագիտացված կայքի համակարգող Կարեն Վրթանեսյանը «Փաստի» հետ զրույցում նկատեց, որ մեզ համար կրակոցները, հոգեբանական ճնշումը նորություն չեն:
«Մենք տեսել ենք, թե դա ինչ է նշանակում, օրինակ՝ Տավուշում: Տեսել ենք, թե ինչպես են ադրբեջանցիները քաղաքացիական բնակավայրերի մոտ լինելը սահմանին օգտագործում շանտաժի համար: 2010-2016 թթ. անգամ պահ կար, երբ հրետակոծում էին Տավուշի գյուղերը, և ՀՀ խաղաղ բնակիչներ էին զոհվում այդ հրետակոծություններից: Հիմա, այսպես ասած, նոր ֆրոնտ է բացվել իրենց համար, որտեղ չկան ադրբեջանական բնակավայրեր, բայց կան Հայաստանի իշխանության ապիկարության, հանցավոր անգործության պատճառով կրակի տակ թողնված հայկական բնակավայրեր: Նորից եմ շեշտում՝ ադրբեջանական բնակավայրեր այդ մասում չկան, ըստ այդմ էլ՝ Ադրբեջանը համարժեք պատասխանի առումով անհանգստանալու բան չունի: Ու տրամաբանական է, որ իրենք իրենց բնավորության, իրենց վարվելակերպի համաձայն՝ հիմա իրենց այս դիրքն օգտագործում են հայկական բնակավայրերը ճնշելու համար:
Այսինքն, կրակում են, վախեցնում են մարդկանց, նաև գյուղատնտեսական աշխատանք անելու ժամանակ են կրակում: Եվ այստեղ յուրաքանչյուր խելամիտ, հիշողություն ունեցող մարդ պետք է հարցնի իշխանության աթոռին նստածներին, որոնք ասում էին, թե այսպես ավելի անվտանգ է լինելու. «Ո՞ւր է այդ անվտանգությունը»: Այդ մարդիկ մեծ-մեծ խոսում էին քաղաքացիների անվտանգության մասին, խոսում էին ժողովրդավարության մասին, հիմա ի՞նչ են իրենք բերել Հայաստանի և Հայաստանի քաղաքացու գլխին: Այդ գյուղերում մարդիկ 27 տարի անվտանգ են ապրել, բայց հիմա այդ մարդկանց կառուցածը, ապրածն ու այդ ամենը Հայաստանի իշխանությունները ոչ միայն չկարողացան պաշտպանել, այլ շարունակում են ամեն ինչ անել, որպեսզի այդ անվտանգությունը երբևէ չվերականգնվի»,ընդգծեց փորձագետը:
Նա շեշտեց, որ Հայաստանի իշխանությունները պարտավոր են Հայաստանի շահերը պաշտպանել ամենուրեք՝ Սյունիքում էլ, Արցախում էլ ու, ընդհանրապես, ամբողջ աշխարհում և, առավել ևս, ՀՀ տարածքում: Ինչ վերաբերում է վերոնշյալ սպառնալիքներին ու դրանց նկատմամբ մարդկանց ընկալումներին՝ Կ. Վրթանեսյանը նկատեց. «Վերջերս շատ ենք լսում, թե երևանցիները չեն հասկանում այդ ամենը, բայց իրականում հասկացողը հասկանում է, չհասկացողը Սյունիքում էլ չի հասկանում: Անձնական շահերի առումով իշխանությունից ինչ-ինչ ակնկալիքներ ունենալով՝ կան մարդիկ, որոնք հենց Սյունիքում ապրելով՝ շարունակում են աջակցել այն քաղաքականությանը, որը հենց անձամբ իրենց և իրենց երեխաների անվտանգությանն է սպառնում: Սեփական շահը հանրային շահից ավելի բարձր դասող մարդիկ կարող են լինել, բայց հենց այստեղ է կարևոր պետության ֆունկցիան. այնտեղ, որտեղ հույսը ոչ բոլորի վրա կարելի է դնել, պետությունը պարտավոր է այնպես անել, որ ինչ-որ մեկի անձնական շահը չվնասի ընդհանուրի շահերին: Հակառակ դեպքում՝ ով ինչպես կուզի երկիրը կծախի, ինչ կուզի կանի»:
Կ. Վրթանեսյանի խոսքով, օրինակ՝ Երևանում ապրող որոշ մարդկանց համար այդ ամենը կարող է հեռու թվալ, բայց իրականությունն այլ է. «Օրինակ՝ Իրան գնալու համար ճանապարհը շատ ավելի վտանգավոր է դարձել: Վրաստան գնալուց մինչ այս էլ տեղեր կային, որ թշնամին կարող էր տեսադիտարկել, սրման պահերին կրակում էին: Հիմա նույնն ավելի մեծ ոգևորությամբ ու լկտիությամբ կարող են անել: Բազմաթիվ խնդիրներ կան՝ կապված նաև զինված ուժերի հետ: Մեծ քանակի ռազմական օբյեկտներ հանձնվել են թշնամուն, և այդ պատճառով հիմա ծառայության տեղերի առումով լուրջ խնդիրներ կան: Հսկայական ծավալի շինարարություն պետք է կատարվի, բայց կա՛մ ընդհանրապես գործ չի արվում, կա՛մ շատ դանդաղ է արվում: Փոխարենը՝ նախօրեին կառավարությունում քննարկվում էր սահմանամերձ գյուղերից մեկում զբոսայգի կառուցելու հարցը: Ես, ճիշտն ասած, լավ չեմ հասկանում, թե ինչ է կատարվում այդ որոշում կայացնողների ուղեղներում: Այն իրավիճակում ենք, երբ հիմա պետք է առաջնահերթ ամրություններ կառուցել, շինարարական աշխատանքներ իրականացնել: Իրենց ի՞նչ է թվում, այս իրավիճակում մարդիկ գնալու են ու թշնամու կրակոցների տակ զբոսնե՞ն»:
Անդրադառնալով իշխանության գործելաոճին՝ նա հավելեց. «Ցանկացած դեպքում ոչ ադեկվատ իշխանությունը սպառնալիք է հասարակության և երկրի համար: Եվ կապ չունի, թե որտեղ կապրեինք՝ Խաղաղ օվկիանոսի մեջտեղում, թե թշնամիներից շատ հեռու գտնվող ինչ-որ մի կղզու վրա: Այդ դեպքում, միևնույն է, անվտանգային սպառնալիքներ կարող էին առաջանալ: Այս առումով օրինակ է կորոնավիրուսի դեմ պայքարի խայտառակ պատմությունը: Կորոնավիրուսի դեմ պայքարի տապալումը շատ լավ ցույց է տալիս, որ նույնիսկ առանց արտաքին թշնամիների, իշխանությունների ոչ ադեկվատ քայլերը կարող են մահացու վտանգ ներկայացնել երկրի քաղաքացիների համար»:
Աննա Բադալյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում