«Փողոցային չտեսության, մարտնչող տգիտության հետևանքով կործանեցին երկիրը»․ «Փաստ»
INTERVIEW«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Գրող, հրապարակախոս Դավիթ Մկր Սարգսյանն ասում է՝ մեր երկրի համար այս դժվար ժամանակաշրջանում շատերի համար ցանկալի տարբերակը կլիներ ժամանակավոր կառավարության ստեղծումը և ոչ թե արտահերթ ընտրությունների անցկացումը:
«Այսինքն՝ կառավարությունը վարչապետի գլխավորությամբ հեռանում էր: Ցավոք, այդ մարդիկ իրենց մեջ այդքան արժանապատվություն, հայրենասիրություն և նվիրում չունեցան, որպեսզի ինքնակամ հեռանան, այս ամենը բացակայում է իրենց մեջ: Իրենք շատ լավ հասկանում են, որ երկիրը տարել են մեծագույն աղետի, մեր երկրի ամբողջ տարածքը դարձել է գերեզմանատուն, ամենուրեք սուգ է: Ժողովուրդը ցայտնոտի մեջ է, շատերը մոլորված են, շատերն անտարբեր են դարձել քաղաքական գործընթացների նկատմամբ, քանի որ իրենց հոգսերին բազմաթիվ խնդիրներ են գումարվել: Այդ մարդիկ փողոցային չտեսության, մարտնչող տգիտության հետևանքով կործանեցին երկիրը: Արդյունքում ունենք այն, ինչ ունենք:
Ցանկալի կլիներ, եթե նրանք համարձակորեն հետ քաշվեին՝ շատ լավ հասկանալով, որ իրենք երեք տարվա ընթացքում խաղացել են երկրի ճակատագրի հետ, կորստի են մատնել երեսուն տարվա ընթացքում ձեռք բերածը: Շարունակում են խոսել ալան-թալանից, բայց ես առաջնորդվում եմ այս պահին առկա քրեական գործերով, փաստերով և ոչ թե ասեկոսեներով: Եթե փաստերով ենք դատում, նախկինում ոչ ոք երկիր չի հանձնել, ոչ ոք այսքան զոհ չի տվել: Այսօր մեր նվաճումները հավասարվել են զրոյի: Ինչպես այդ խեղկատակն է ասում, «զրո կետից սկսեց» և զրոյացրեց ամեն ինչ: Պետք է արժանապատվորեն հեռանային, բայց մարդիկ արժանապատվություն չունեն, մարդիկ չունեն հայրենիքի ու խղճի զգացողություն: Ամենակարևորը, որ նրանք ոչնչացրեցին, մարդկանց հավատն էր, հույսը, լավատեսությունը: Շատերը սպասում էին, որ պետք է գա այս հեղափոխական սերունդը՝ թավիշով, բաց ձեռքերով, սիրով ու համերաշխությամբ, բայց ինչ ասացին, արվեց հակառակը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Սարգսյանը: Նշում է՝ ժողովրդի մեջ ունենք մոլորյալներ և խաբվածներ, ունենք նաև միտումնավոր կերպով ճշմարտությունից շեղվող անձինք:
«Բայց ճշմարիտ ժողովուրդը շատ բան հասկացավ: Ասում էին՝ «քաղաքացին տուգանքի մատերիալ չէ», հաջորդիվ տուգանքները կրկնապատկվեցին: Բարեկեցիկ կյանք էին խոստանում, իրենց համար, այո՛, եղավ այդ բարեկեցիկ կյանքը: Նրանք սկսեցին ապրել ըստ ցանկության և այնքան անպատկառ գտնվեցին, որ քաղաքական մեծամասնությունը, շատ լավ իմանալով, որ Ազգային ժողովը լուծարվելու է, չբարեհաճեց 50 հազարական դրամները փոխանցել հաշմանդամների հիմնադրամին: Ավելին՝ օգնությունները «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամից տեղափոխեցին ՀՀ պետական բյուջե: Սա ազգային խայտառակություն է, ազգային արժանապատվության ոտնահարում բառիս բուն իմաստով: Եվ հենց հասկացող մարդիկ իրենց պարագլխից, առաջնորդից պետք է պահանջեին՝ հրաժարական տուր: Հրաժարական տային և հեռանային, քանի որ ձախողվել են, երկիրը հասցրել են մեծագույն ողբերգության, աղետի: Այս տաբերակը ճիշտ կլիներ, բայց մենք խոսում ենք քաղաքակիրթ լուծման մասին: Այս տեսակին դա չի առնչվում, նրանք կապ չունեն քաղաքակրթության, խղճի, մտածողության, բանականության, առողջ գիտակցականության հետ, հետևաբար նրանք գնացին այս ճանապարհով»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Հրապարակախոսն ընդգծում է՝ այս պարագայում ապավինում է մեր ժողովրդի իմաստնությանը, խոհեմությանը, որպեսզի «ականջով չհավատան, այլ աչքով»: «Մարդիկ պետք է տեսածին հավատան, ոչ թե խոստումներին, երդումներին ու դատարկ խոսքերին, որոնց հետևում կանգնած է ընդամենը ստախոսությունը: Այս պարագայում ժողովուրդը պետք է ոտքի կանգնի և միանշանակ մերժի երկիրը երեք տարի կեղեքած իշխանությանը: Օրինակ՝ ես իմ ձայնը տալու եմ Ռոբերտ Քոչարյանին: Բարձրաձայնում եմ դա պարզորեն: Լինելով Հայ Հեղափոխական Դաշնակցության երկար տարիների անդամ և տեսնելով, թե հիմա ինչպես են որոշ թրքաբարո, թրքամետ ուժեր փորձում Դաշնակցության պարտեզը քար նետել, շատ լավ հասկանում եմ, թե ինչ է կատարվում: Մեր ժողովուրդն այս ընտրություններում թող ցանկացած մեկին տա իր ձայնը, միայն ոչ սրանց, ոչ այսօրվա իշխանություններին: Իմ «Երկվություն» վեպում գրել էի այն մասին, որ երբ ժողովրդավարությունը գտնվում է տգետների խնամակալության տակ, այն վերածվում է ամենամեծ բռնության: Այդպիսին էր երիտթուրքական կառավարությունը, այդպիսին էին բոլշևիկները, այդպիսին էին նաև մեր այս իշխանությունները: «Բոլորդ վարչապետ եք, այդ մեկը դու ես, հպարտ քաղաքացի» և այլ կարգախոսներն աղբանոց նետելու էին և շատ վախենում եմ, որ ներկայիս՝ «Ապագա կա» կարգախոսը հակառակ խորհուրդն է կրում: Ասում են՝ Հայաստանում ապագա կա, Արցախում ապագա կա, բայց իրենց տրամաբանությամբ հակառակը պետք է լինի»,-հավելում է գրողը:
Սյունիքում, Գեղարքունիքում վերջին օրերին իրավիճակն անհանգիստ է: «Ի՞նչ է կատարվում, սա հետևանք է նրա, որ ոտնահարվեցին ամենակարևոր ազգային սրբությունները, հերոսներին, ի վերջո, չեն դատում: Մինչև հիմա չգիտենք հստակ տվյալներ գերեվարվածների և անհետ կորածների մասին: Սա պետությո՞ւն է, թե՞ ոչ: Հայաստանը դադարել է ոչ միայն միջազգային սուբյեկտ լինելուց, այլ զրկվել է պետական տարրական գործառույթներ իրականացնելու հնարավորությունից: Մեր փոխարեն ուրիշներն են բանակցում, հույսներս ուրիշի վրա ենք դնում, սյունեցին մեն-մենակ կանգնած է թշնամու կանոնավոր բանակի և ասքյարների դեմ: Մենք ոչ թե երեսուն տարով հետ ընկանք, այլ հարյուր: Այսօր մեծագույն համարձակություն է, որ մարդիկ համաձայնում են այդ ծանրությունը վերցնել իրենց վրա և երկիրը դուրս բերել այս վիճակից: Այլընտրանք չկա, պետք է դուրս գանք այս ամենից, շարունակենք մեր ընթացքը, այս երկիրն իրենցով չի ավարտվելու, թեև իրենք փորձում են այնպես անել, որ այս ամենից հետո իրենցից պատասխանատվություն պահանջող չլինի: Իրենց թվում է՝ երկիրը կործանվելու է, և ոչ ոք չի լինելու, որ ասի՝ ընկեր, այս ի՞նչ արեցիր: Պետք է կանգնես դատարանի առջև և պատասխան տաս՝ քո ամբողջ ավազակախմբով»,-եզրափակում է Դավիթ Մկր Սարգսյանը:
Լուսինե Առաքելյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում