Yerevan, 22.November.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


«Հա­կա­հու­մա­նիստ պե­տու­թյան հետ հու­մա­նի­տար պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն ձեռք բե­րելն անհ­նա­րին է». «Փաստ»

INTERVIEW

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Նախօրեին ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդը քննարկել է ԼՂ հակամարտության գոտում կրակի դադարեցման ռեժիմի նկատմամբ վերահսկողության ապահովման անհրաժեշտությունը: Քաղաքագետ Էմիլ Օրդուխանյանի խոսքով, պատերազմի սկզբից ի վեր սա երկրորդ փակ քննարկումն էր: Առաջինն Էստոնիայի նախաձեռնությամբ էր, երբ կոչ էր արվել դադարեցնել ռազմական գործողությունները: «Երկրորդի պարագայում քննարկումը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների՝ Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի նախաձեռնությամբ էր:

Այս անգամ օրակարգը մի փոքր այլ էր՝ վերահսկողական մեխանիզմների միջոցով կրակի դադարեցման իրականացում: Այնուամենայնիվ, պետք է նկատել, որ այս քննարկումն այս իրավիճակում միանշանակ որևէ գործնական, արդյունավետ ու պրոդուկտիվ դրսևորում չի կարող ունենալ: Սա պարզապես ՄԱԿ-ի շրջանակներում հարցը քննարկելու մի փորձ էր: Այս համատեքստում եկեք հաշվի առնենք այն հանգամանքը, որ, ամեն դեպքում, կոնֆլիկտի կարգավորման միջազգային մանդատը հենց ԵԱՀԿ Մինսկի հանձնախմբինն է: Եկեք ընդունենք նաև, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը նույնիսկ հարաբերականորեն խաղաղ պայմաններում չկարողացավ վերահսկողության գործուն մեխանիզմներ ներդնել: Այդ հարցն իրականում շատ է քննարկվել:

Հայաստանը մշտապես կողմ է եղել այդ մեխանիզմների ներդրմանը, բայց Արդրբեջանը մերժել է դա անգամ խաղաղ պայմաններում: Եթե վերահսկողության մեխանիզմները խաղաղ պայմաններում հնարավոր չի եղել ներդնել, ապա այսօր այս լայնամասշտաբ պատերազմի պայմաններում այն անհնար է բառի բուն իմաստով»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց քաղաքագետը: Անդրադառնալով այսօր առկա իրողություններին, թշնամու նպատակներին՝ Է. Օրդուխանյանը մի քանի հանգամանք առանձնացրեց. «Եթե մենք նայենք այս օրերին ռազմադաշտում տեղի ունեցող զարգացումներին և այն ուղղություններին, որոնք առաջնահերթ է համարում թշնամին, միանգամից ակնհայտ է դառնում, որ հարավային հատվածով, Արաքսի հովտով թշնամին փորձում է ճեղքում ապահովել՝ ուղղությունը դեպի Նախիջևան:

Ես ուզում եմ հիշեցնել, որ բավականին երկար ժամանակ խոսվում էր այն վտանգի մասին, որ Թուրքիան որոշակի զորախմբեր է տեղափոխում Նախիջևան: Արդեն այսօր տեսնում ենք Թուրքիայի ուղղակի ներգրավվածությունն այս կոնֆլիկտում, որի ուղղությունը Նախիջևանն է. ավելի կոնկրետ՝ գեոպոլիտիկայի մեջ հայտնի «հայկական սեպ», որը խրված է և խոչընդոտ է թշնամու համար: Թուրքիա, որը Նախիջևանի հետ ունի ցամաքային սահման, և Նախիջևան, որն Ադրբեջանի հետ ցամաքային սահման չունի: Կարծես թե, այսօր թուրք-ադրբեջանական տանդեմը այս ռազմավարական խնդիրն է փորձում լուծել:

Հիմք ընդունելով մեր պաշտոնական հաղորդագրությունները՝ կարող ենք ասել, որ ամենաթեժ ու ծանր մարտերը հենց հարավային ուղղությամբ են: Երեկ էլ հայտարարվեց Իշխանաձորի մատույցներում կատաղի մարտերի ու այն մասին, որ հայկական զինուժը ամեն կերպ դիմագրավում է այդ հարձակումներին: Այս ամենն ակնհայտ ցույց է տալիս, որ թշնամու տրամադրվածությունը ու թիրախը նշված ուղղությամբ միջանք բացելն է»: Թեպետ այսօր, ըստ քաղաքագետի, թուրքադրբեջանական տանդեմի առաջնահերթությունը վերոնշյալ միջանցքի բացումն է, բայց հեռանկարի տեսանկյունից այլ հարցեր ևս կան:

«Սա նաև շատ ավելի լուրջ, այդ թվում՝ նաև տարածաշրջանային, աշխարհաքաղաքական հետևանքներ ունեցող և հեռուն միտված մի ծրագիր է. այն, ըստ էության, ուղղված է Իրանի դեմ, ՌԴ-ի դեմ: Բնականաբար, նպատակը նաև ընթացքում հայ բնակչության նկատմամբ որոշակի էթնիկ զտումներ իրականացնելն է: Եվ մենք տեսնում ենք, որ թշնամին չի խնայում անգամ խաղաղ բնակիչներին»,-ասաց նա: Քաղաքագետի խոսքով, այսօր ունենք բոլոր նախադրյալները խոսելու տարածաշրջանում բալանսի փոփոխության մասին. «Այս տարածաշրջանի բալանսավորման հարցը պայմանավորվում է տարածաշրջանում խոշոր ազդեցություն ունեցող պետություններով: Մեզ մոտ այդ ազդեցության առումով անվանդաբար միշտ ՌԴ-ի պատկերն է եղել:

Բայց այսօր ազդեցության տեսանկյունից Թուրքիայի միայն գործնական քայլերին ու հավակնություններին չէ, որ ականատես ենք լինում: Այս տարիների ընթացքում տեսանք Թուրքիայի կողմից Վրաստանի տնտեսական կլանումը, ինչպես նաև կոմունիկացիաների կլանումը, տեսանք Վրաստանից Ռուսաստանի հետ մղումը, այդ թվում՝ նաև ռազմական ներկայության տեսքով: Թուրքիային, ըստ էության, անուղղակիորեն հաջողվել է հետ մղել ռուսական ռազմական ազդեցությունը, մասնավորապես Վրաստանի պարագայում նաև քաղաքական ազդեցությունը: Մյուս թիրախը Ադրբեջանն է. այսօր միանշանակ է, որ Թուրքիան նաև քաղաքականապես է կլանել Ադրբեջանին:

Մենք առաջիկայում կտեսնենք, որ կփորձի փաստացի հսկողություն սահմանել նաև էներգակիրների վրա: Այդ գործիքին տիրապետելով՝ Թուրքիան նաև հավել յալ ազդեցության լծակ է ունենալու Եվրոպայի նկատմամբ: Եվ հենց այս հանգամանքով էր պայմանավորված Եվրոպայի կողմից խոսուն, բայց ոչ գործուն այն դրսևորումը, ըստ որի, հինգ պետություններ արգելափակեցին ԵՄ-ի կողմից Թուրքիայի նկատմամբ պատժամիջոցները: Այդ երկրների թվում նաև Հունգարիան էր, որը գազի ու նավթի շահառուներից մեկն է լինելու: Հիմա մնացել է Հայաստանը, որտեղ ՌԴ-ն շարունակում է ռազմական ներկայություն ունենալ: Եվ մենք տեսնում ենք, որ Թուրքիան «գիծը» տանում է դեպի Նախիջևան, այսինքն, ՀՀ-ի հետ ուղիղ սահման:

Սրանք ուղիղ սպառնալիքներ են նաև Ռուսաստանի ազգային ու պետական շահերի համար, և այս պարագայում մենք համատեղ շահերի կրող ենք: Ռուսաստանը պետք է դադարի սակարկություններ առաջարկել Հայաստանին ու իրապես նաև գործուն աջակցություն ցուցաբերի, որպեսզի հաղթանակն ամրապնդվի. մեր հաղթանակը նշված համատեքստում վստահաբար նաև Ռուսաստանի հաղթանակն է»: Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի կողմից այս ընթացքում երկու անգամ ձեռք բերված համաձայնությունները չպահելու շարունակական ոճին, մեր զրուցակիցը նկատեց. «Եթե ծանոթ ենք թուրքական ռազմավարական մտքին, պետք է իմանանք, որ թուրքը մարդասիրական պայմանավորվածությունները խախտելու դիվանագետ է: Միշտ է այդպես եղել:

Այսինքն, բանակցում է մինչև այն պահը, երբ կուտակում է որոշակի պոտենցիալ ու խախտում հենց այդ բանակցությամբ ձեռք բերված պայմանավորվածությունը: Սա ռազմավարական մտածողություն է, ինչը մեզ հայտնի է: Մասնավորապես, այդպես էլ կյանքի չկոչված հրադադարները կարելի է համարել ապտակ նաև երկու միջնորդ երկրներին՝ մի դեպքում Ֆրանսիային, մյուս դեպքում՝ ՌԴ-ին, որոնց ջանքերը թուրք-ադրբեջանական տանդեմն ուղղակի հօդս ցնդեցրեց:

Այդ տանդեմը հրադադարն օգտագործեց վերադասավորումներ, վերահաշվարկներ կատարելու համար: Այնպես որ, մենք շատ լավ պետք է հասկանանք, որ հակահումանիստ պետության հետ հումանիտար պայմանավորվածություն ձեռք բերելն ուղղակի անհնարին է: Առաջիկայում մի շարք այցեր են նախատեսված, խոսվեց նաև երկրի ղեկավարների միջև հանդիպման հնարավորության մասին: Մինչ այդ այցերն ու հանդիպումները, մենք պետք է կարողանանք արդյունք ապահովել, որպեսզի, երբ նստենք քննարկումների, մեր ձեռքին շատ ծանրակշիռ փաստարկներ ունենանք»:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

IDBank warmly hosted children from the "Music for Future" Foundation.Ucom’s 5G network launched in 11 new cities UPay has joined Idram's Open QR infrastructureA Free Mastercard and 10% idcoins with Cashless Payments. IDBankThe Results of the 19th Annual International Microelectronics Olympiad Summarized in Yerevan AraratBank Named Best Investor Relations Bank Armenia 2024General Director of Ucom participated in Silicon Mountains technological summit Saving together: IDBank and IdramARARATBANK AND SINGAPORE GFTN SIGN MEMORANDUM OF UNDERSTANDING FOR DIGITAL TRANSFORMATIONAndron Participates in the Tomorrow Mobility World Congress 2024: Driving Innovation in E-MobilityAcba bank and American Express Expand Collaboration in ArmeniaThe Silicon Mountains technology summit to be held with the support of Ucom Evocabank became the first bank to join Idram’s open QR infrastructure25% Off on RIA Money Transfers to Ukraine at AraratBank Yerevan to Host Unprecedented Serbian-Armenian Music ConcertAraratBank Stands with My Forest Armenia to establish Charles Aznavour Forest Ucom and Sunchild NGO install another solar plant in Areni 4,401,021 AMD to COAF. The November beneficiary is “Armenia Tree Project”Go Digital or Go Home: Sergey Arakelyan Yes to cashless! - cruises and gifts for AraratBank MC cardholders Ucom joins Armenian Internet Governance Forum as a platinum partner AraratBank: Five-Time Winner at AMX Awards 2024AraratBank Initiates a Panel Discussion on AI and LeadershipKhachaturian International Youth Competition launched in China with performance by “Music for Future” Foundation’s Cellist Mari HakobyanUcom Employees Participate in Forest Restoration Efforts in Vayots Dzor Fast Shift has joined Idram's open QR infrastructure New and modern. Arabkir branch of IDBank reopenedAraratBank: Unprecedented Consumer Loan Offer Starting from 14.5% Ucom launches 5G network across nine Armenian citiesLearn to save. World Savings Day with Idram JuniorAnother solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community The customer is always our top priority: IDBankThe October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia FundAmeriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System10% idcoin with IDBank Mastercard cardsUcom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education Competition