Ռազմածովային համազգեստից՝ տաք վերնազգեստի ամենօրյա տարբերակ. «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Կիսավերարկուն, մասնավորապես բուշլատ բաճկոնը ներկայում ամուր արմատավորված է շատերի զգեստապահարանում՝ որպես տաք վերնազգեստի հարմարավետ ամենօրյա տարբերակ։ Սակայն քչերը գիտեն, որ այդ օրիգինալ զգեստն ի սկզբանե նավաստիների վերնազգեստն էր։ Բուշլատն (անգլերեն՝ Pea coat), ըստ էության, կարճ երկփեղկ վերարկու է՝ պատրաստված խիտ բրդյա գործվածքից։ Այն կրել են Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի ռազմական նավաստիները։ Սկզբում այն ուներ ութ հարթ կոճակ, իսկ հետո՝ վեց։ Ծովային ցուրտ քամուց պաշտպանվելու համար ուներ ծալվող ծավալուն օձիք: Այդ կրկնակի փեղկով բրդյա բաճկոնները առաջին անգամ կրել են անգլիացի նավաստիները 19-րդ դարի կեսերին: Հենց այդ ժամանակ է Մեծ Բրիտանիայի թագավորական նավատորմը որպես համազգեստ ընդունել այդ զգեստը։ Կա վարկած, որ բրիտանական նավատորմը այդ հագուստը ստացել է դիզայներ Էդգար Քեմփլինի շնորհիվ:
19-րդ դարի կեսերին, բացելով տղամարդկանց վերնահագուստի խանութներ, նա սկսել է վաճառել զինվորական համազգեստ նավաստիների համար և գործնական, հարմարավետ, կարճ, կրկնակի փեղկով բրդյա բաճկոններ՝ որպես ամենօրյա հագուստ: Յուրաքանչյուր ազգի կարճ վերարկուները որոշ տարբերություններ ունեին, բայց խիտ կոպիտ բրդյա գործվածքը, երկփեղկությունը, ծավալուն օձիքը և դրանց վրա պատկերված խարիսխներով երկշար կոճակները եղել են անփոփոխ։ Ռուսական Կայսրությունում այդ հագուստը զգեստապահարան է մտցրել ծովագնաց և Արկտիկայի հետազոտող Ֆ. Լիտկեն: Նա է նաև տվել այդ հագուստի առաջին հետաքրքիր անվանումը՝ բրուշլատ։ Այն առաջացել է գերմաներեն brust - կուրծք և latte - պահպանել բառերից: Ժողովրդի մեջ և նավատորմում «բրուշլատ» բառը արագ է արմատավորվել։ Սակայն պաշտոնական փաստաթղթերում այն կոչվում էր «ուրսի աստառով կարճ վերարկու»։
19-րդ դարի վերջում այդ կարճ բրդյա կիսավերարկուն սկսեց կոչվել բուրշլատ, ապա վերանվանվեց բուշլատ: Հետագայում ԽՍՀՄ-ում բուշլատի ըմբռնումը, որպես անկախ վերնազգեստ, ջնջվեց: Այսպիսով, նման կերպ կարող էին կոչել ինչպես տարբեր վերնազգեստները, այնպես էլ դատապարտյալների կիսավերարկուները: Աշխարհում ժամանակի ընթացքում բուշլատը արդիականացվեց՝ կարճացվեց, թեթևացվեց, նեղացվեց ու տարածվեց հասարակ մարդկանց մեջ։ Այսպիսով, 20-րդ դարի 60-ականների սկզբին լոնդոնցի «մոդայիկները» հաճախ էին նման հագուստ կրում, իսկ 1969-ին Անգլիայում լայնորեն հայտնի Tailor & Cutter ամսագիրը հրապարակեց տղամարդկանց կիսավերարկուի մոդել, որը կոչվում էր Ուելսի արքայազնի բաճկոն: Ժամանակի ընթացքում հայտնի կուտյուրեները սկսեցին ուշադրություն դարձնել բուշլատների վրա և հաճախ դրանք ներկայացնել իրենց հավաքածուներում։ Այսօր թե՛ տղամարդկանց, թե՛ կանանց զգեստապահարանները կարող են պարծենալ նման հանդերձանքով։
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում