«Միշտ զգում եմ Գուգարքիս ներկայությունը, նա և կրտսեր որդիս են ուժ տալիս կյանքը շարունակելու». Գուգարք Օհանյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Իշխանասարում. «Փաստ»
INTERVIEW«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Շատ հանգիստ, խելացի երեխա էր Գուգարքս: Փխրուն էր, հասկացող»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Ռուզանը՝ Գուգարքի մայրիկը: Նշում է՝ դպրոցական տարիներին ակնհայտ էր որդու սերը հումանիտար առարկաների նկատմամբ: «Ավելի շատ լսելով էր սովորում, քան կարդալով ու գրելով: Պատմություն առարկան էր շատ սիրում, խորանում էր դրա մեջ: Պատմությունը լավ գիտեր, գուցե դա պատճառ դարձավ, որ իր կյանքի գնով պաշտպանեց Գորիսն ու մեր հայրենիքը»:
Դպրոցն ավարտելուց հետո Գուգարքն ընդունվել է Մ. Խորենացու անվան համալսարանի իրավաբանության բաժինը, հասցրել է, թեկուզ կարճ ժամանակով, բայց վայելել ուսանողական կյանքը: «Անարդարությունն իր համար անհանդուրժելի էր, չէր կարողանում դրա հետ հաշտվել, ու պատահական չէր, որ որոշել էր ուսումը հենց այդ ուղղությամբ շարունակել: Սեր ուներ նաև սպորտի հանդեպ: Մարտ առանց կանոնների սպորտաձևում բազմաթիվ հաղթանակներ է գրանցել, պատվոգրեր և մեդալներ ունի»:
Գուգարքը պարտադիր զինվորական ծառայության է զորակոչվել 2021 թ. մարտի 31ին: Սկզբում ծառայել է Խնձորեսկում, հետո Գորիսի «Զանգեր» զորամասում: «44-օրյա պատերազմի օրերին առանց մեզ ասելու գնացել էր զինկոմիսարիատ, փորձել էր մարտադաշտ հասնել, բայց, բնականաբար, չէր ստացվել: Ընկերները հետո են մեզ պատմել, որ այդ օրերին փորձել է մեկնել Արցախ և անգամ բարկացել է, որ իրեն մերժել են: Պատերազմի ժամանակ շատ անհանգիստ էր, գիշերները չէր քնում: Ասում էր՝ իմ ախպերները զոհվում են, ես ինչո՞ւ պետք է տանը նստեմ:
Իր ու եղբոր համար միշտ պատմական գրքեր էի կարդում: Հետո արդեն իրենք էին նույն գրքերը կարդում: Իրենց միշտ ասում էի, որ պետք է սեփական պատմությունը լավ իմանալ: Ես եմ իրենց ներշնչել այդ հայրենասիրությունը: Մեր արմատները Արևմտյան Հայաստանից են, և երևի մեր պատմած պատմություններն էլ իրենց մեջ սերմանեցին հայրենասիրություն, այդ ոգով իրենք դաստիարակվեցին»:
2022 թ. սեպտեմբերի 12-ի լույս 13-ի գիշերը Հայաստանի սահմաններին պատերազմ էր: «Այդ ժամանակ Գուգարքս արդեն փորձառու զինծառայող էր, մասնակցել էր նաև Սև լճի մարտերին: Մի անգամ իր հեռախոսում ցույց տվեց կադրեր. թուրքի դրոշն իրենցից մի քանի մետր հեռավորության վրա էր, այդ պահին սարսափեցի: Մեր վերջին զրույցը եղել է սեպտեմբերի 12-ի գիշերը՝ ժամը 23:00-ին: Հիմնականում ցերեկներն էր զանգահարում, բայց այդ օրը գիշերը զանգահարեց: Մեր զրույցը կիսատ մնաց, ասաց. «Մա՛մ, մի րոպե, ոնց որ մի բան էն չի»: Արդեն հանգստի ժամն է եղել, երբ թշնամին հարձակվել է: Ընկերն է պատմում՝ մեր աղոթքը վերջացրեցինք, անգամ ձորի մեջ այն լսվեց: Հետո տղաները ձայներ են լսել, հասկացել, որ հարձակում է»:
Գուգարքը մարտի է նետվել՝ վերցնելով իր PK-ն: Տղաները մեծ վնաս են հասցրել թշնամուն: Թշնամին մարտի է նետել «Յաշմա» հատուկ նշանակության ջոկատը: «Գուգարքը հինգ-վեց ժամ պայքարել է: Իրենք դիրքը պահել են երեք հոգով: Տղաս պայքարել է իր դիրքի համար ամբողջ գիշեր, պայքարել է ամեն գնով, ռացիայով զենք է ուզել, բայց չեն ուղարկել: Մեծ վնաս է հասցրել թշնամուն, վիրավոր զինվորներ է իջեցրել դիրքերից ու նորից բարձրացել, կռիվը շարունակել: Այդ ժամանակ արդեն ոտքից վիրավոր է եղել»:
Գուգարքը զոհվել է սեպտեմբերի 13-ին Իշխանասարում դիպուկահարի կրակոցից: Տիկին Ռուզանն ասում է՝ շատերն են լքել դիրքերը, իսկ չնահանջած տղաները պայքարել են մինչև վերջին փամփուշտը: Իշխանասարում անմահացած տղաների պատմություններում կարմիր թելով անցնում են հետևյալ խոսքերը՝ տղաներին օգնության չեն հասել, նրանց թիկունքը բաց է մնացել: Նրանց զոհվելուց հետո հարուցված քրեական գործերն են, որ պետք է հարցերի պատասխաններ տան, բայց, ավաղ, «ջուրն այդպես էլ չի կարողանում գտնել իր ճանապարհը», բայց արդարության հաստատման հույսը ծնողները չեն կորցնում, չնայած, որ դա էլ սփոփանք դառնալ չի կարող: «Պատիժ է լինելու բոլոր մեղավորներին, որոնք մեր «նժդեհ տղաներին» մենակ թողեցին»,-ասում է Գուգարքի մայրիկը:
Գուգարքը տուն է «վերադարձել» զոհվելուց օրեր անց՝ 95 տղաների հետ: Մայրիկն ասում է՝ կարծես քնած լիներ, մխիթարություն է իրենց համար նաև այն, որ թշնամին որևէ կերպ չի պղծել իրենց որդու մարմինը:
Փնտրելու մի քանի օրերի ընթացքում ընտանիքը որևէ կոնկրետ տեղեկություն չի ունեցել որդու գտնվելու մասին: «Հայրիկը պատերազմի լուրը լսելուն պես ճանապարհվեց Գորիս: Ես այդ ժամանակ ասում էի՝ եթե Գուգարքը ողջ լիներ, որևէ տարբերակով մեզ լուր կտար: Մայրական սիրտս ինչ-որ բան էր զգում: Այդ օրն աղավնին եկավ, մեր բակում նստեց, լուր էր բերել»: Բայց լուրը բարի չէր, տիկին Ռուզանի որդու զոհվելու բոթն էր:
Տղաներն են շատ հետո պատմել Գուգարքի ընտանիքին, որ նրանց որդին ծառայության ժամանակ էլ անընդհատ սպորտով էր զբաղվում՝ լիներ զորամասում, թե դիրքերում: «Տղաներին էլ է քաջալերել, որ սպորտով զբաղվեն, պարապ չմնան: Ասում են՝ երբ դիրքեր էին բարձրանում, տղաներին հորդորում էր, որ ամեն ինչին ուշադիր լինեն, ճանաչեն իրենց շրջապատը, որ վտանգի դեպքում կողմնորոշվեն: Ու հիմա երբեմն ինքս ինձ հարցնում եմ՝ նա շատ լավ էր ճանաչում տարածքը, ինչո՞ւ այսպես եղավ: Հետո հասկանում եմ, որ Գուգարքը երբեք չէր նահանջի, երբեք իր ընկերներին մենակ չէր թողնի»:
Կյանքը Գուգարքից հետո: «Ոչինչ չէի ուտում, չէի խմում: Գուգարքիցս հետո հայրիկս մահացավ, չդիմացավ այս ցավին: Իմ ցավը կրկնապատկվեց, երկու սար կորցրեցի: Գուգարքիս զոհվելուց առաջ էլ սկեսրայրս էր մահացել: Կարճ ժամանակում իրար հաջորդող հարվածներ ստացավ մեր ընտանիքը: Հայրիկը, եղբայրը անասելի ծանր են տանում Գուգարքի բացակայությունը, բայց փորձում ենք ուժեղ լինել: Ինձ ոտքերի վրա ամուր պահողը Գուգարքի պայծառ ոգին է, որն անընդհատ հետևում է ինձ: Միշտ զգում եմ իր ներկայությունը: Նաև Նարեկս՝ կրտսեր որդիս է ինձ ուժ տալիս: Այդ օրերին նա էլ ասաց՝ մա՛մ, ոչինչ չեմ ուտելու, չեմ խմելու: Ես սթափվեցի՝ մի տղայիս կորցրել եմ, մյուսին էլ կորցնե՞մ: Նարեկիս և Գուգարքիս ոգին կենդանի պահելու համար եմ ապրում: Մանկապարտեզում խոհարար եմ, բայց որոշել եմ ընդունվել Մանկավարժական համալսարան: Ուզում եմ սերունդներին պատմել Գուգարքի և բոլոր տղաների սխրագործությունների մասին»:
Հիմա Գուգարքի մասին պատմում են Զարթոնքում նրա անունով անվանակոչված փողոցն ու բնակիչների ջանքերով տեղադրված խաչքարը, դպրոցում նրա անունը կրող դասասենյակը: Սերունդներին նրանք են պատմելու յուրահատուկ անունով տղայի նվիրական կյանքի պատմությունը:
Հ. Գ.- Գուգարք Օհանյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Պարգևատրվել է նաև ՀԿ-ի կողմից: Հուղարկավորված է Արմավիրի մարզի հայրենի Զարթոնք գյուղի գերեզմանատանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում