Yerevan, 01.November.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


«Իրա­վուն­քի լեզ­վով խո­սում են այն երկր­նե­րում, որ­տեղ իրա­վունքն ար­ժեք է, որ­տեղ հա­նուն քա­ղա­քա­կան շա­հե­րի իրա­վուն­քը չի ոտ­նա­հար­վում ».

INTERVIEW

Ազգային ժողովում քննարկվեց «Հանրաքվեի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին նախագիծը, որն Ազգային ժողովին հնարավորություն է տալիս չեղարկել իր իսկ կողմից կայացրած հանրաքվեի անցկացման որոշումը: ՍԴ-ի հարցը, մեծ հաշվով, շարունակում է իշխանության առաջնային օրակարգում մնալ: 

Խոսելով հանրաքվեից խուսափելու պատճառների ու ճանապարհների մասին՝ «Իրավական ուղի» ՀԿ համահիմնադիր Սիրանուշ Սահակյանը «Փաստի» հետ զրույցում նախ շեշտեց, որ հանրաքվեի նպատակն ընդամենը գործող ՍԴ կազմից ազատվելն է՝ ժողովրդի ներգրավմամբ:

«Իրականում արտակարգ դրությունը չի բացառում հանրաքվեի հետագա իրականացումը, այլ ժամանակավոր կասեցնում է այն, և նշանակված հանրաքվեն պարտադիր կերպով պետք է անցկացվի արտակարգ դրությունը վերացնելուց հետո: 

Կարծում եմ՝ քանի որ կան մեծամասշտաբ ձախողումներ, որոնք նաև փոփոխել են իշխանության նկատմամբ վերաբերմունքը հանրային տրամադրություններում, այս իրավիճակում հանրաքվեի գնալը կնշանակի պարտություն: Այն կարող է նաև կրիտիկական կետ լինել այլ գործընթացների համար: Ուստի, ըստ իս, հանրաքվեից խուսափելու հիմնական պատճառը հաղթելու ցածր շանսերն են»,-ասաց Ս. Սահակյանը:

Անդրադառնալով վերոնշյալ նախագծին, մեր զրուցակիցը մի քանի խնդիր մատնանշեց ու չբացառեց օրենքի և իրավունքի ակնհայտ ոտնահարմամբ քաղաքական գործընթացների անցկացման հնարավորությունը:

«Բայց այստեղ պետք է հիշեն, որ նախագահի կողմից ընդունված հրամանագիր կա, և խորհրդարանը միակ մարմինը չէ, որը հանրաքվեի անցկացման մասով դերակատարում ունի: Եթե նույնիսկ ԱԺ-ն իր իսկ որոշումը չեղարկի, սա հիմք չէ, որ նախագահի հրամանագրի ուժը կորցրած ճանաչվի: Նախագահի հրամանագրերը չեն կարող կամայականորեն վերացվել: 

Միակ թույլատրելի ուղին հակասահմանադրական հանրաքվեն Սահմանադրական դատարանում վիճարկելն է, որի սուբյեկտ կարող է լինել թե՛ կառավարությունը, թե՛ պատգամավորների 1/5-րդը և թե՛ նախագահը: 

Ի սկզբանե նշանակված հանրաքվեն չի ներառել ՍԴ-ի դրական եզրակացությունը, այսինքն՝ ՍԴ-ն շրջանցվել է: Մյուս կողմից՝ առանց ՍԴ-ի եզրակացության, հարցը երկրորդ ընթերցման է դրվել, մինչդեռ սահմանադրական օրենքները պահանջում էին, որ այն դուրս բերվեր շրջանառությունից: Կարծում եմ՝ այս երկու կոպտագույն խախտումները բավարար են, որպեսզի նշանակված Սահմանադրական հանրաքվեն ճանաչվի հակասահմանադրական, և դրա ուժով այն վերացվի: 

Մյուս կողմից՝ հանրաքվեի վերացումը հիմք չի տալիս, որպեսզի խորհրդարանը իր իսկ օրենքով փոփոխություն կատարի անցումային դրույթում: Անցումային դրույթները մեկանգամյա օգտագործման են, եթե կիրառվել են, սպառվում են: Ամբողջ միջազգային պրակտիկան արգելում է որևէ օրենքի, այդ թվում՝ բարձրագույն օրենքի անցումային դրույթներում փոփոխություններ կատարել:

 Եթե իշխանություններ ամեն դեպքում գնան այդ ճանապարհով, իրավական տեսանկյունից շատ խոցելի են դառնալու: Կարծում եմ՝ միջազգային կառույցների կողմից դա անարձագանք չի մնալու, և բոլոր դատավորները միջազգայնորեն ունենալու են իրենց իրավունքների պաշտպանության հնարավորությունները»,-շեշտեց նա:

Սիրանուշ Սահակյանը նշեց, որ եթե վերոնշյալ նախագիծը օրենքի ուժ ստանա, ապա ՀՀ նախագահը հնարավորություն ունի դիմել և վիճարկել դրա հակասահմանադրականությունը. 

«Այդուհանդերձ, կարծում եմ, նախագահը դա չի կատարի: Իսկ արդեն կիրառության փուլում կան որոշակի սուբյեկտներ, որոնք կարող են դիմել ՍԴ ու վիճարկել սահմանադրականությունը: 

Բայց Հայաստանում իրավունքը սպանվում է, իսկ վերակենդանացման նվազ շանսերը կապված են ՍԴ-ի կենսունակության հետ, ու եթե դրանք չեն պաշտպանվում, ապա իրավունքի լեզվով խոսելն անտրամաբանական է: 

Իրավունքի լեզվով խոսում են այն երկրներում, որտեղ իրավունքն արժեք է, որտեղ հանուն քաղաքական շահերի իրավունքը չի ոտնահարվում, բայց մենք այդ սահմանները հատել ենք: Այդ իսկ պատճառով իրավական հետևանքների մասին կարելի է խոսել հետագայում՝ այն ժամանակ, երբ իրավունքն իսկապես գործոն կդառնա:

 Իսկ հիմա մենք միայն քաղաքական գործոններ ունենք: Ցավոք, հայաստանյան իրականությունն այդպիսին է, ինչը չի բխում մեր պետական շահերից»:

 Ինչ վերաբերում է անգամ արտակարգ դրության ժամանակ ՍԴ-ի հարցն ամեն գնով առաջնային օրակարգում պահելուն՝ Ս. Սահակյանը նկատեց. 

«Իշխանության համար ՍԴ կազմից ձերբազատվելը սկզբունքային է այն պարզ պատճառով, որ իշխանությունը չի թույլատրում որևէ անկախ մարմնի գոյություն: Այսինքն, մենք ունենք բրգաձև իշխանական կառավարում, որտեղ կա անձ և կան ստրուկներ: Եվ նշվածից որևէ շեղում կառավարման այս համակարգը կասկածի տակ է դնում: Մեծ հաշվով, որպես առաջին պատճառ՝ կառանձնացնեի ցածր մտածողությունն ու քաղաքական մշակույթի իսպառ բացակայությունը:

 Երկրորդ կարևոր հանգամանքն այն է, որ հասարակության խնդիրները լուծումներ չեն ստանում, ու նման պայմաններում հասարակությունը կարող է պահանջատեր դառնալ: Եվ որպեսզի պահանջատեր չդառնա, պետք է շեղել: Ու շեղում են արհեստական սցենարներով, հասարակության մեջ երևույթների խաբկանքներ ստեղծելով: Մենք շատ ավելի իրական մարտահրավերներ ունենք: 

Խոսքը թե՛ արտաքին քաղաքականության, թե ներքին՝ սոցիալական, առողջապահական մարտահրավերների մասին է, որոնք լուծումներ չեն ստանում, որովհետև իշխանությունն ունակ չէ դրանք լուծել: 

Փոխարենը մեզ հրամցնում են խնդիրներ, որոնք իրականում գոյություն չունեն, ու այս խաբկանքի միջոցով փորձում են հասնել երկարատև կառավարման»:

Ինչ վերաբերում է իշխանության ներկայացուցիչների այն պնդումներին, թե ժողովրդի համար այս փուլում ՍԴ հարցը կարևոր է, մեր զրուցակիցը շեշտեց. «Ժողովուրդը հավաքական է, ժողովուրդը բաղկացած է տարբեր շերտերից ու խմբերից: Ժողովուրդը նախևառաջ բազմակարծություն է ենթադրում:

 Ու եթե ժողովուրդը ունի մեկ միասնական կարծիք, ապա դա բացառապես Արցախի անվտանգությունն է, ադրբեջանական կազմում Արցախի գոյության բացառումը, Հայոց ցեղասպանության ճանաչումն ու ամուր պետականությունը: 

Դրանից դուրս որևէ այլ հարց չի ապահովում ժողովրդի միասնականությունը: Անընդհատ ժողովրդին սեփական քմահաճ որոշումները հիմնավորելու համար հղում կատարելը պարզապես խոսում է անպատասխանատու կառավարման մասին»:

Անդրադառնալով Վենետիկի հանձնաժողով դիմելու նախաձեռնությանը՝ «ՀՀ ՝ Սահմանադրական դատարանի շուրջ ստեղծված ճգնաժամի հանգուցալուծման վերաբերյալ» , Ս. Սահակյանն ընդգծեց. 

«Մենք Վենետիկի հանձնաժողովի հետ քննարկել ենք և մեր մասնագիտական տեսակետն ենք արտահայտել՝ օգտվելով միջազգային դատական գործերից: Ելնելով հենց Վենետիկի հանձնաժողովի ստանդարտներից՝ իրավունքն այս պարագայում խոսում է սահմանադրական դատարանի դատավորների հետագա պաշտոնավարման օգտին: 

Ընդհանուր առմամբ, հաշվի առնելով այդ կառույցի մասնագիտական պոտենցիալը, ես լիահույս եմ, որ այն համաեվրոպական ստանդարտները, որոնց միջոցով աշխարհն առաջ է գնում, իրենց իրացումը կստանան նաև ՀՀ-ում: 

Սա Հայաստանում ժողովրդավարությունը փրկելու վերջին շանսն է: Եթե այն իրականություն չդառնա, կորսված պետականություն ենք»:

 ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

 

Learn to save. World Savings Day with Idram JuniorAnother solar power plant by Ucom and SunChild NGO installed in Vardenis Converse Bank and Kapitalbank signed a cooperation agreement at Sibos 2024 IDBank and Idram at Mantashyants Global Expo AraratBank Introduces UBPAY: A New System for International TransfersIDBank participated in the HR Expo-24 conference Armenia Hosted the Consulting Event of the Year: International CMC Conference was held with Participants from 30 Countries AraratBank Sponsors New Laboratory and Seminar at MatenadaranUcom, in cooperation with SunChild NGO, increases the access to drinking water in Lchavan community The customer is always our top priority: IDBankThe October beneficiary of "The Power of a Dram" is the Children of Armenia FundAmeriabank’s New Offer: Draw of Investment Portfolios for AMD 2M The International CMC Conference kicked off for the first time in Armenia, bringing together management consultants and the business community The winners of the 2024 joint program between SIA Armenia and "The Power of One Dram" have been announced General Director of Ucom Participated in the Annual Conference of the Institute of Internal Auditors Armenia AraratBank Expands International Transfer Options with Golden Money System10% idcoin with IDBank Mastercard cardsUcom Completes Network Modernization in Gyumri and Vanadzor Ameriabank’s Special Offer for New Mastercard Holders. 1% Cashback and Lots of GiftsGeneral Director of Ucom Delivers a Lecture at Leadership School Idram Junior and Koreez Summarize the Results of the Junius Financial Education CompetitionExperience comfortable traveling with IDBank premium cardsUcom has published the 2023 financial audit report UBPay has joined IAMTN Payments NetworkThe Armenian Conference Interpreters Association Celebrates the International Translation Day Old Yerevan: IDBank’s New Branch in an Exclusive FormatAraratBank and SIA: Ongoing Partnership for Social EntrepreneurshipUcom and SunChild NGO have installed a following solar power plant in Chakaten settlementUcom and Impact Hub Yerevan Launch the Ucom Fellowship Incubation ProgramArmenia hosts the most prestigious International CMC Conference and the "Constantinus" Award Ceremony Nokia and Team Telecom Armenia bring 25G PON commercial services to customers across Armenia The Power of One Dram to "Moonk" technoschool Ucom and SunChild NGO Bring Renewable Energy to Syunik's Borderline Regions Incredibly long: Rocket Line 0% now for 12 months Junius: A Financial Literacy Game in the Idram Junior App Around 100,000 households are making use of Team's Internet; 2nd quarter indicators New IDBank Branch in the City of HrazdanUcom Successfully Concludes uGeneration Summer Internship Program IDBank and Idram at the "Horizon" Camp: The Power of One Dram Converse Bank has joined the UN Global Compact Initiative Ucom Launches Special Promotion for Students Ahead of Academic Year IDBank, Idram and Impact Hub Launch the SIA Armenia Incubation Program Ucom General Director Ralph Yirikian Becomes First Guest Speaker at "Skills Lab" AMD 4 165 643 to SIA Armenia program: Aren Mehrabyan Foundation is the august beneficiary of The Power of One Dram Ucom, in Cooperation with SunChild NGO, Installs Solar Panels in Tsaghkavan AraratBank once again completes the bond placement ahead of scheduleEIB Global signs first direct loan agreement with an Armenian commercial bank Ucom Launches New Phase of Network Modernization in Armenia’s Regions Free statements and references from IDBankUcom and Sunchild Launch New Phase of Joint Environmental Project