Ոսկու գինը բարձրացել է, առևտուրը՝ կիսով չափ պակասել. ի՞նչ խնդիրներ ունեն ձեռներեցները
ECONOMICSՀամաճարակի այս փուլում առկա խնդիրներն իրենց ազդեցությունն են թողել նաև ոսկերչության ոլորտի, մասնավորապես մանրածախ առևտրով զբաղվողների գործունեության վրա:
«Ոսկերչությամբ զբաղվող մանր ու միջին ձեռներեցների հայկական միավորում» ՀԿ ներկայացուցիչ Արմեն Բաբայանը Past.am-ի հետ զրույցում անդրադարձել է շուկային, խոսել նաև այն անհրաժեշտ փոփոխությունների մասին, որոնք քիչ թե շատ կօգնեն ձեռներեցներին:
Ինչ վերաբերում է առևտրին, Ա. Բաբայանը նշեց, որ շուրջ երկու ամիս ոսկու մանրածախ առևտրով զբաղվողները ստիպված են եղել դադարեցնել գործունեությունը, և հիմա, թեպետ վերսկել են աշխատել, այուամենայնիվ, չկա այն շարժը, որը կար նախկինում:
«Արտասահմանից եկողներ չկան, մեծ հարսանիքներ, կնունքներ, ծնունդներ ևս չկան: Հիմնականում առևտուրը այն հատվածի հաշվին է, որը գալիս է նեղ ու փոքր շրջանակով նշվող որևէ առիթի համար նվեր գնելու: Երբ մեծ արարողություններ չկան, բնական է, որ առևտուրն էլ էապես կպակասի: Բնական է՝ եթե հարսանիքներ լինեն, ավելի շատ առևտուր կլինի: Բայց հիմա, կարելի է ասել, ոսկյա իրերի առևտուրը կիսով չափ պակասել է, բայց դրա հետ մեկտեղ բարձրացել է ոսկու գինը: Եթե միջազգային շուկայում նախկինում մեկ ունցիան 1500 դոլար էր, ապա հիմա դարձել է 1800 դոլար: Եթե նախկինում 26, 27 կամ 28 դոլարով կարելի էր ոսկյա վզնոց գնել, հիմա այն դարձել է 36-37 դոլար: Դոլարի տատանումները ևս խնդիր են տնտեսվարողի համար: Այս նյուանսները հաշվի չեն առնվում»,-ասաց մեր զրուցակիցը՝ շեշտելով, որ դրանք պետք է հաշվի առնել, որ մարդիկ կարողանան այս պայմաններում աշխատել:
«Մինչև ճանապարհները չբացվեն, մինչև արտասահմանից, հատկապես Ռուսաստանից մարդիկ չգան, բնական է, առևտուրն այն ծավալները չի ունենա, որը կար մինչ այս իրավիճակը: Մարդիկ առաջ արտերկրից, Ռուսաստանից գալիս էին հյուր, որևէ առիթի էին մասնակցում և հենց Հայաստանից էին նվեր ընտրում: Բացի այդ, արդեն գնալուց Հայաստանից ոսկյա իրեր էին գնում ու տանում իրենց հետ, որովհետև մեզ մոտ ավելի էժան է, քան, օրինակ` Ռուսաստանում»,-նշեց ՀԿ ներկայացուցիչը:
Անդրադառնալով շուկայի խնդիրներին՝ նա ընդգծեց.
«Ընդհանուր առմամբ, մեզ համար խնդիրը հարկային բեռն է: Դեռ անցած տարի էինք այդ առումով առաջարկություններ ներկայացրել Ազգային ժողով, որոնք, սակայն, չընդունվեցին: Առաջարկել էինք, այսպես ասած, սեղանիկներով աշխատողներին թույլ տալ արտոնագրային վճարով աշխատել: Մենք առաջարկել էինք թույլ տալ և՛ շրջանառության հարկը, և՛ վերոնշյալ տարբերակը. ում ձեռք կտար՝ կաշխատեր շրջանառության հարկով, ում՝ ոչ, արտոնագրային վճարով: Բայց ասացին՝ կապ չունի, առևտուրը մնում է առևտուր: Ինքս համաձայն չեմ, որովհետև շուկաներում մանրածախ առևտրով զբաղվողների համար արտոնագրային վճարով աշխատելը առավել անհրաժեշտ է, քանի որ կան մի քանի խնդիրներ, որոնցից մեկը, օրինակ` հաշվապահ պահելու հարցն է: Իսկ խանութը այլ է, հնարավորությունները՝ ևս: Այսպես հեշտ է բոլորին, այսպես ասած, մի արշինով չափել, բայց սխալ մոտեցում է սա. ոսկու մանրածախ առևտրով զբաղվողի, խանութում առևտուր անողի, ոսկեգործությամբ զբաղվողի նկատմամբ այլ ու առանձին մոտեցումներ պետք է ցուցաբերվեն, որ մարդիկ կարողանան աշխատել:«Սեղանիկները» փոքրացնում են մարդկանց հնարավորությունները, ինչը չես ասի խանութի պարագայում: Ես ուզում եմ շեշտել, որ մեր առաջարկը ուղղակի «սեղանիկի» համապատասխան քառակուսու համար նախատեսվող գումար մուծելու ու հանգիստ խղճով աշխատելու մասին է, մեր առաջարկը բացարձակապես առանց ՀԴՄ-ի աշխատելու մասին չէ: Ավելին՝ այն կարևոր է, պարզապես ներկա պայմաններում նաև եկամուտները թաքցնելու ռիսկերն են մեծանում: Քանի որ բարձր է հումքի արժեքը, մարդը ստիպված պետք է վնասով աշխատի, իսկ վնասով չաշխատեու համար կարող է պարզապես թաքցնել շրջանառությունը, ինչն արդեն վնաս է թե՛ պետությանը, թե՛, մեծ հաշվով, հենց իր՝ տնտեսվարողին, որովհետև, ի վերջո, ստիպված է լինելու տուգանքներ վճարել»:
Ա. Բաբայանը շեշտեց, որ արտոնագրային վճարով աշխատելու պարագայում այս ռիսկերը էականորեն կվերանան. «Արտոնագրային վճարով աշխատելը մանրածախ առևտրով զբաղվողների համար մեծ օգնություն կլինի»:
Աննա Բադալյան