Ինչպես է ամեն անհնարինն ակնհայտ դարձնում. «Փաստ»
POLITICS«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Արդյո՞ք որևէ մեկը անցած դարի 90-ականների սկզբին, երբ ձևավորվում էր Հայաստանի Հանրապետությունը, կարող էր ենթադրել, որ կգա ժամանակ, երբ նույն Հայաստանի Հանրապետության ղեկավարի «պոստում» հայտնվածը ձեռք կբարձրացնի պետության խորհրդանիշների վրա:
Հիշեցնենք, որ հունիսի 15-ին ԱԺ-ում Նիկոլ Փաշինյանը բողոքել է ՀՀ զինանշանից և հիմնից: Շատերի համոզմամբ, դա ուղիղ առնչություն ունի Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների հաստատման նախապայմաններին, ինչի մասին, ի դեպ, «Փաստ» թերթը գրել է դեռ 2021 թվականի սեպտեմբերի վերջին՝ «Զավթած հողերը փաթաթելու համար թղթի պահանջ» վերնագրով հոդվածում: Հավանաբար, այն ժամանակ «Փաստի» ընթերցողներից ինչ-որ մեկին, գուցե՝ շատերին, թվացել էր, թե հոդվածում ներկայացվածը երևակայական ինչ-որ բան է, Փաշինյանի սև փիառ է կամ ֆանտաստիկայի ժանրից է… Բայց… Բայց մենք հիմա տեսնում ենք, թե ինչպես է Փաշինյանն ամեն անհնարինն ու ֆանտաստիկը փորձում ակնհայտ դարձնել: Չգրենք որևէ նոր բան, այլ ուղղակի վերհիշենք 2021 թվականի այդ հոդվածը ամբողջությամբ և սպասենք հոդվածում նշված մյուս զարգացումները «ակնհայտ դարձնելու» Փաշինյանի հետագա փորձերին, որոնք, հավատացե՛ք, կլինեն, եթե այդ «ազգակործան պատուհասը» շարունակի նստած մնալ իր աթոռին:
«Զավթած հողերը փաթաթելու համար թղթի պահանջ»
«Նվիրիր նրան ամբողջ երկիրը, և նա դեռ փաթաթելու թուղթ էլ կպահանջի» Ժուլիեն դե ֆոլկենարե Վերջերս Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը թուրքական «Anadolu» լրատվական գործակալությանը տված հարցազրույցում հայտարարել է, որ Հայաստանի հիմնական օրենքը պետք է փոխել, քանի որ ներկայիս խմբագրությունը պարունակում է տարածքային պահանջներ Թուրքիայի նկատմամբ: «Ինչպե՞ս կարող է թույլ և ամբողջովին քանդված Հայաստանը տարածքային պահանջներ ներկայացնել այնպիսի հզոր երկրի, ինչպիսին Թուրքիան է: Դա նման է հոգեկան հիվանդության: Հետևաբար, նրանք պետք է հրաժարվեն դրանից», - ասել է նա:
Հավանաբար, խոսքը Սահմանադրության 21-րդ հոդվածի 2-րդ կետի մասին է. «Հայաստանի Հանրապետության զինանշանն է. կենտրոնում՝ վահանի վրա, պատկերված են Արարատ լեռը՝ Նոյյան տապանով, և պատմական Հայաստանի չորս թագավորությունների զինանշանները»: Ինչպես ասում են, տեղ հասանք… Թշնամական երկրի մինիսուլթանը արդեն «զավթած հողերը փաթաթելու համար թուղթ է պահանջում»: Լրիվ սպասելի է, որ նա մոտ ապագայում նաև ադրբեջաներենը Հայաստանում պաշտոնական լեզու հայտարարելու պահանջ հնչեցնի (դե, Հայաստանի սահմանների մուտքերին մարդիկ պետք է, չէ՞, շփվեն ադրբեջանցի մաքսայինների ու ոստիկանների հետ): Գուցե նաև Թուրքիայի առաջնորդը, որպես Հայաստանի ղեկավարի հետ հանդիպման նախապայման, կամ էլ կայանալիք հիպոթետիկ հանդիպման ժամանակ նման պահանջ առաջ քաշի՞:
Ամենայն հավանականությամբ, Ադրբեջանի մինիսուլթանի խոսքերը հենց Թուրքիային էլ ուղղված են (չմոռանանք, որ նա հարցազրույց էր տալիս թուրքական Anadolu լրատվական գործակալությանը), այսինքն, Էրդողանին հիշեցնում էր, որ չմոռանա դա էլ պահանջել Փաշինյանից: Այդ ամենին, իհարկե, կարելի էր ուշադրություն չդարձնել: Բայց… մենք ապրում ենք մի այնպիսի երկրում (ավելի շուտ՝ մի այնպիսի իշխանության առկայությամբ), որտեղ ցանկացած անհնարինը կարող է ակնհայտ դառնալ: «Անհնարինն ակնհայտ» դառնալու օրինակները բազմաթիվ են. պետության ղեկավարի կոչով դատարանների շրջափակում, օրենքի տեսքով կաշառքի առաջարկ Սահմանադրական դատարանի դատավորներին, առանց գյուղնախարարության ագրարային երկիր, առանց սպառազինության մարտական ինքնաթիռների գնում, «մեր պարտությունը մեր հաղթանակն է» կարգախոս, թշնամիներով շրջապատված երկրում ծառայության ժամկետի կրճատում և այլն, և այլն…
Ես բոլորովին չեմ զարմանա, եթե ապագա սահմանադրական փոփոխությունների փաթեթում (որի անհրաժեշտությունը, ի դեպ, արդեն հայտարարվել է իշխանության կողմից) ներառված լինի նաև նման հարց: Դա կարող է լինել չգովազդվող, աննկատելի, լղոզված, ընդամենը մի քանի բառի փոփոխության տեսքով, օրինակ՝ Արարատ բառը փոխարինել Մասիս բառով, կամ էլ ավելի մասշտաբային և գովազդվող, օրինակ՝ փոխել Հայաստանի զինանշանը: Վերջին դեպքում երևակայության մեծ թռիչք կլինի. չէ՞ որ զինանշանում պետք է արտացոլվի «թավշյա, ոչ բռնի, ժողովրդական հեղափոխությունը», օրինակ՝ սրի փոխարեն կառուցած ասֆալտապատ ճանապարհի տեսքով: Ինչո՞ւ չէ, ամեն ինչ հնարավոր է…
Սրանցից ամեն ինչ սպասելի է: Վերջում ուղղակի իրեն մեծ ռազմական ստրատեգ պատկերացնող Իլհամ Ալիևին որպես հիշեցում ներկայացնենք Ալեքսանդր Մակեդոնացու խոսքերը. «Ինչքան շատ ես դու ունենում, այնքան ավելի մեծ ագահությամբ ես ձգտում նրան, ինչը չունես, պատերազմը քո մոտ ծնվում է հաղթանակներից»: Իսկ, ինչպես հայտնի է, ոչ մի պատերազմում ոչ մեկը ոչ մեկին պարտությունից չի ապահովագրում, անգամ եթե դա քեզ համար այնպիսի «եղբայրական» երկիր է, ինչպես Թուրքիան:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում