Մոտ տասը կիլոգրամանոց «շեփորը». երբ երաժիշտը պետք է նաև ֆիզիկապես ուժեղ լինի. «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Սուզաֆոնը փողային նվագարանների ընտանիքի պղնձե երաժշտական գործիք է: Այն իր անվանումը ստացել է ի պատիվ ամերիկացի կոմպոզիտոր Ջոն Ֆիլիպ Սուզայի: Սուզաֆոնի նախահայրը համարվում է հելիկոնը, որն օգտագործվել է ԱՄՆ-ի ծովային հետևակի երաժշտական նվագախմբում: Հելիկոնն ունեցել է ավելի փոքր տրամագիծ և փոքր փողաբերան: Ամերիկացի կոմպոզիտոր և դիրիժոր Ջnոն Ֆիլիպ Սուզան (18541932) մտածել է բարելավել հելիկոնը: Նոր գործիքը, հեղինակի մտահղացմամբ, պետք է ավելի թեթև լիներ, քան իր նախորդը, և ձայնը նվագախմբից ուղղորդվեր դեպի վերև: 1893 թվականին կոմպոզիտոր Ջեյմս Ուելս Փիպերը կյանքի է կոչել Սուզայի գաղափարը: 1898 թվականին սուզաֆոնը իր վերջնական տեսքին է բերել Չարլզ Ջերար Քոնը, որը և հիմնադրել է ընկերություն՝ նոր գործիք արտադրելու համար: Գործիքն ստացել է սուզաֆոն անվանումը՝ գաղափարի հեղինակի անունից: Սուզաֆոնը փականային երաժշտական փողային գործիք է ձայնային նույն տիրույթով, ինչ շեփորը: Այս գործիքի փողաբերանը գտնվում է նվագողի գլխավերևում:
Իր կառուցվածքով այս գործիքը շատ առումներով նույնական է դասական ուղղահայաց փողային գործիքներին: Գործիքի հիմնական ծանրությունն ընկնում է կատարողի ուսին, որի համար էլ այն հարմարեցրել են այնպես, որ շարժվելիս դժվար չլինի սուզաֆոն նվագելը: Փականները տեղադրված են կատարողի գոտկատեղից վերև, հենց առջևում: Սուզաֆոնի քաշը մոտ տասը կիլոգրամ է: Ընդհանուր երկարությունը հասնում է հինգ մետրի: Նշենք, որ այս գործիքի տեղափոխումը կարող է բավականին դժվար լինել: Սուզաֆոնի կառուցվածքը գրեթե չի փոխվել համեմատած նախնական ձևի հետ: Միայն սկզբում խողովակափողը ուղղահայաց երկինք էր նայում, որի համար էլ այն ստացել էր «հովանոց» մականունը, հետագայում կառուցվածքը վերջնական տեսքի է բերվել, այժմ այն նայում է առաջ: Սուզաֆոնի արտադրության համար առավել հաճախ օգտագործվում են պղնձե թիթեղներ և լատուն, գույնը դեղին կամ արծաթագույն է:
Գործիքը սովորաբար լինում է արծաթով և ոսկով զարդանախշված, իսկ որոշ տարրեր էլ լինում են լաքապատ: Ներկայում սուզաֆոն արտադրող որոշ ընկերություններ օգտագործում են ապակեպլաստ: Այդ նորարարական փոփոխության արդյունքում գործիքի ծառայության ժամկետն աճել է, այն սկսել է ավելի քիչ կշռել և զգալիորեն էժանացել է: Սուզաֆոնը լայնորեն չի օգտագործվում փոփ, ջազ կատարումների ժամանակ հիմնականում իր մեծ չափերի և քաշի պատճառով: Բացի դա, կա կարծիք, որ սուզաֆոն նվագելու համար անհրաժեշտ է հերոսական ուժ գործադրել: Մեր օրերում այն հիմնականում հնչում է սիմֆոնիկ նվագախմբերում և հանդիսավոր երթերում: Ներկայում պրոֆեսիոնալ սուզաֆոններ արտադրում են այնպիսի ընկերություններ, ինչպիսիք են Holton-ը, King-ը, Olds-ը, Conn-ը, Yamaha-ն: Չինաստանում և Հնդկաստանում ևս արտադրվում են սուզաֆոն գործիքի անալոգներ, որոնք, սակայն, իրենց որակով զիջում են մյուս արտադրողներին:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում