Չինական ցորենի պատմությունը կամ Վանաձորում տուրքերը բարձրացվում են ավագանու անդամներին «դեմ չգնալու» համար
ECONOMICSՎանաձոր համայնքի տարածքում մանրածախ առեւտրի կետերում հեղուկ վառելիքի (կամ) սեղմված բնական կամ հեղուկացված նավթային գազերի և տեխնիկական հեղուկների վաճառքի թույլտվության համար տեղական տուրքը 2016 թվականի ընթացիկ տարվա համար սահմանվեց երկու տողով՝ 200 հազար և 250 հազար դրամ դրույքաչափերով՝ նախկին 220 հազար դրամի փոխարեն: Տուրքերի անհամաչափ «իջեցում-բարձրացումների» վերաբերյալ ավագանու անդամներից մի քանիսի պահանջին ի պատասխան՝ քաղաքապետն ասաց, թե դա «բալանսը պահելու» համար է: «Մենք նախկինում էլ արտոնություն էինք տվել, քանի որ տուրքերը միանգամից պետք է մուծվեր և´ հեղուկ վառելիքի, և´ խտացված գազի, մենք թույլատրել էինք, որ եռամսյակ-եռամսյակ մուծվեր և յուրաքանչյուր եռամսյակի համար ընդուվեր 55 հազար դրամ: Քանի որ հեղուկ վառելիքի տուրքը 220 հազար էինք սահմանել, ըստ կառավարության տված տուրքերի 250 հազար էր, հիմա առաջարկում ենք բենզինը դարձնել 200 հազար, իսկ գազը՝ 250 հազար, որպեսզի բալանսը պահվի: Մենք հեղուկ վառելիքինը էժանացնում ենք, գազը թանկացնում»,- փորձեց հիմնավորել քաղաքապետ Դարբինյանը:
Ապա, ինչպես բոլոր դեպքերում, այս առիթով էլ դարձյալ խոսեց իր համայնքի «սակավ» բյուջեի մասին, որի հավաքագրմամբ ավագանին, նրա խոսքով, ընդհանրապես չի մտահոգվում և հարցին լուրջ չի մոտենում այն դեպքում, երբ համայնքում 84 բազմաբնակարան շենքերի ամրացման, 350 կամ 400 բնակելի շենքերի, մշակույթի տների տանիքների կապիտալ վերանորոգման, 20 մանկապարտեզների պահելու խնդիրներ կան, իսկ համայնքայն բյուջեով հնարավոր չէ դրանք լուծել: «Եվ մենք ուզում ենք՝ բոլոր տուրքերը իջեցնենք: Դե, բերեք համայնքային բյուջե չհավաքագրենք»,- վրդովվեց քաղաքապետը:
Ավագանու անդամները հակադարձեցին, որ կոնկրետ այս դեպքում բենզալցակայանների տերերն էլ մյուս կողմից են դժգոհում տուրքի ավելացումից: «Ուրեմն էդ մարդիկ որ ասում են, ես շատ լավ եմ պատկերացնում, որ երեք ամսվա ընթացքում մեկ բենզալցակայանը ընդամենը պետք է 50 հազար դրամ գումար մուծի, այսինքն՝ մի քիչ մեծ տարողություն ունեցող մեքենայի բաքով մեկ բենզինի լցում: Օրինակ՝ ջիպերը 140 լիտր բենզին են լցնում»,- ասաց քաղաքապետը: Ավագանու անդամներից նկատեցին, որ նրա նշած մակնիշի մեքենաների մեծ մասը, սակայն, գազ է օգտագործում: «Դե, դրա համար գազը թանկացնում ենք, բենզինն էլ էժանացնում»,- պահը չկորցնելով՝ ևս մեկ հիմնավորում գտավ քաղաքապետը:
Ավագանու անդամներից Արման Ափինյանը, որը գազալցակայան ունի, հարցադրում արեց, թե ինչու պետք է բեզինի տուրքի իջեցումը գազի տուրքի ավելացման հաշվին արվի և ով է որոշել, որ գազի վաճառքը գերշահույթ է ապահովում, բենզինինը՝ ոչ: Նշեց, որ իր բիզնեսը Վանաձորի տարածքից դուրս է, ինքն այդ տուրքի մասին մտածելու բան չունի, քանի որ Արջուտ համայնքում է վճարում, միաժամանակ առաջարկեց ավագանուն բենզինի տուրքի իջեցման համար դիմումատուներին լավություն անելու դեպքում նույն «լավությունը անել» նաև գազի վաճառքով զբաղվողներին:
«Լսեք՝ ինչ եմ ասում, մեր շատ հարգարժան ղեկավարներից մեկը, անունը չեմ ուզում ասեմ, գնում ա Չինաստան և էն 90-ական թվականների ամենածանր պայմաններում ասում ա՝ խնդրում ենք Հայաստանին որոշ քանակությամբ ցորեն տվեք, և չինական կառավարությունը սկսում ա քննարկել: Մեր, իրոք բառիս ամենալայն իմաստով եմ ասում, շատ խելացի ղեկավարն ասում ա՝ լսեք ես ձեզնից ինչ եմ ուզում, եթե յուրաքանչյուր չինացի մեկ օր մեկ ցորենի հատիկ տնտեսի, դա նշանակում է, որ Հայաստանը ուղիղ մեկ տարի ցորեն կունենա իր ժողովրդին բավարարելու համար: Եվ միանգամից չինական կառավարությունն ասում ա՝ ինչքան իրանք առաջարկում են, էդքան էլ տվեք: Հիմա, եթե մենք նայում ենք բենզալցակայանների և գազալցակայանների խնդրին, էստեղ ասենք տարվա մեջ էդ 20 հազար դրամը ոչ մի բենզալցակայանի համար մեծ բեռ չի, ոչ էլ էդ 30 հազար դրամը գազալցակայանի համար ա բեռ: Էստեղ պարզապես չգիտեմ ինչի՝ ամեն ինչը մենք շատ ենք ֆետիշացնում: Որոշ ավագանու անդամների խնդրանքով, որպեսզի նաև ավագանու անդամներին անընդհատ դեմ չգնանք, հակասություններ չլինեն, բենզալցակայանների գինը իջեցրեցինք, բայց որպեսզի մեր համայնքային բյուջեն հավասարակշռված լինի, գազալցակայանների գինն էլ ավելացրեցինք»,-չինական ցորենի պատմությունը գազալցակայանների տուրքի հետ զուգահեռեց քաղաքապետը: Իսկ ավագանու անդամներից, որոնց նա չի ուզում «անընդհատ դեմ գնալ», հավանաբար մեկն էլ Վահագն Դավիթավյանն էր, որ ամբողջ քննարկման ժամանակ դիմում էր մերթ քաղաքապետին, մերթ ավագանուն՝ «Պարոն Դարբինյան, համաչափ էլ արած ա՝ բենզալցակայանները քաղաքում ավելի շատ են … Ժողովուրդ, ինչի՞ց եք բողոքում, նախագիծ ենք ներկայացրել, իջեցնենք»:
«Լավ, ուրեմն, բենզալցակայաններն ասեցիք, դարձրինք 200 հազար, գազն էլ, դրա փոխարեն, լավ է աշխատում, դարձրինք 250 հազար, էլ ի՞նչ եք ուզում: Ձեզ մնում ա հարցը քվեարկեք: Ովքե՞ր են կողմ»,- չինական ցորենի պատմությունն անելով՝ քաղաքապետը հարցը փակված համարեց ու դրեց քվեարկության:
Եվ ավագանին «պահեց բալանսը»:
Ադրինե Թորոսյան