«Գիտությամբ զբաղվելը պետք է ոչ միայն գրավիչ լինի, այլև ապահովի արժանապատիվ ապագա երիտասարդների համար». «Փաստ»
INTERVIEW![«Գիտությամբ զբաղվելը պետք է ոչ միայն գրավիչ լինի, այլև ապահովի արժանապատիվ ապագա երիտասարդների համար». «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/24-01-22/1dcb6b4671300d476cef13472d9756db.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Երիտասարդներից կազմված գիտական խումբը զբաղվում է երկաթ և ծծումբ օքսիդացնող մանրէների բազմազանության և տարածվածության ուսումնասիրությամբ Հայաստանի և Արցախի մետաղական հանքավայրերում: Դիմել են ինչպես Գիտության կոմիտեի, այնպես էլ միջազգային մի շարք դրամաշնորհների՝ իրենց ուսումնասիրություններն էլ ավելի համապարփակ դարձնելու նպատակով:
«ՀՀ ԳԱԱ «Հայկենսատեխնոլոգիա» ԳԱԿ-ի Մետաղների կենսատարրալվացման լաբորատորիայի գիտական թեմայի շրջանակներում հետազոտություններ են իրականացվում քեմոլիթոտրոֆ մանրէների ֆիզիոլոգիական առանձնահատկությունների՝ ադհեզիայի, կենսաթաղանթի առաջացման և իմոբիլիզացիայի խնդիրների ուսումնասիրման ուղղությամբ: Նշված հետազոտություններն ունեն ոչ միայն կարևոր հիմնարար, այլև գործնական մեծ նշանակություն և կարող են կիրառվել մետաղների ստացման ժամանակակից մանրէաբանական կենսատեխնոլոգիական գործընթացներում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է ՀՀ ԳԱԱ «Հայկենսատեխնոլոգիա» ԳԱԿ-ի Մետաղների կենսատարրալվացման լաբորատորիայի ավագ գիտաշխատող, կ.գ.թ. Արևիկ Վարդանյանը:
Հեղինակ է մոտ 40 գիտական աշխատանքների, որոնցից 21-ը տպագրվել է միջազգային գիտական շտեմարաններում ընդգրկված բարձր ազդեցության գործակից ունեցող ամսագրերում, ստացել է բազմաթիվ միջազգային հետազոտական դրամաշնորհներ, մասնակցել մի շարք միջազգային գիտաժողովների:
Վերադառնալով ուսումնասիրություններին, ընդգծում է՝ մանրէների աճի, ինչպես նաև նրանց կողմից իրականացվող մետաղների տարրալուծման գործընթացների վրա ազդող առավել կարևոր գործոններից է միջավայրի pH-ը: «Միջավայրի pH-ի կամ թթվայնության ճիշտ վերահսկումը և կարգավորումը կարող է էականորեն բարձրացնել մետաղների տարրալուծման արդյունավետությունը: Նշված հետազոտությունների իրականացման համար խիստ անհրաժեշտ էր ժամանակակից գերճշգրիտ pH-մետր, որը ձեռք ենք բերել ԳՊԿ-ի Գիտական սարքերի և/կամ նյութերի ձեռքբերման համար տրամադրված դրամաշնորհի շրջանակներում: Իմ ղեկավարությամբ մրցույթին մասնակցել է մեր լաբորատորիայի երիտասարդ գիտնականներից կազմված խումբ, անդամներն են Մետաղների կենսատարրալվացման լաբորատորիայի գիտաշխատող, հայցորդ Աննա Խաչատրյանը և կրտսեր գիտաշխատող Նելլի Աբրահամյանը»,-տեղեկացնում է մեր զրուցակիցը:
Ասում է՝ իրենց հետազոտությունների ոլորտը կենսահիդրոմետալուրգիան է, որն ուղղված է երկաթ և ծծումբ օքսիդացնող մանրէների բազմազանության և Հայաստանի ու Արցախի մետաղական հանքավայրերում տարածվածության ուսումնասիրությանը, արդյունավետ շտամների մեկուսացմանը, ինչպես նաև դրանց կենսաբանական առանձնահատկությունների, մասնավորապես՝ սուլֆիդային ապարների տարրալուծման, գունավոր և այլ արժեքավոր մետաղների կորզման, ադհեզիայի և կենսաթաղանթի առաջացման ունակությունների ուսումնասիրությանը: «Մետաղական հանքավայրերով հարուստ Հայաստանում, որտեղ առկա են աղքատ հանքաքարերի, հանքաթափոնների և պոչանքների հսկայական զանգվածներ, արդիական և հրատապ է ժամանակակից, շրջապատող միջավայրի համար միանգամայն անվտանգ կենսահիդրոմետալուրգիայի կամ մանրէաբանական տարրալուծման տեխնոլոգիայի ներդրումը: Վերջին տարիներին մեր գիտական խումբը զբաղվում է նաև էլեկտրոնային և էլեկտրական թափոնների մանրէաբանական վերամշակման հարցերով: Ի տարբերություն ավանդական տեխնոլոգիաների, այս թափոնների մանրէաբանական մշակումը էներգախնայողական և տնտեսապես շահավետ, անթափոն և շրջակա միջավայրի համար միանգամայն անվնաս այլընտրանքային տեխնոլոգիա է»,-նշում է Արևիկը:
Անցած տարվա ընթացքում լաբորատորիան ճանաչվել է ԳԿ-ի գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության պայմանագրային (թեմատիկ) ֆինանսավորման նպատակով գիտական թեմաների հայտերի մրցույթի հաղթող՝ լաբորատորիայի վարիչ, կ.գ.դ Նարինե Վարդանյանի ղեկավարությամբ: Խմբի անդամ Աննա Խաչատրյանն էլ ճանաչվել է գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության պայմանագրային (թեմատիկ) ֆինանսավորման շրջանակներում ազդեցության գործակցով գիտական պարբերականներում տպագրված հոդվածների մրցույթի շահառու, ինչպես նաև «Memorandum of Understanding» միջազգային դրամաշնորհի շրջանակներում երկու ամիս տևողությամբ հետազոտություններ է իրականացրել Գերմանիայի ՄարտինԼութերի անվան Հալլե-Վիթենբերգի համալսարանում: «Ես և լաբորատորիայի վարիչ Ն. Վարդանյանը արժանացել ենք ՀՀ պետբյուջեի հաշվին իրականացվող գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության ծրագրերում և (կամ) թեմաներում ընդգրկված բարձր արդյունավետությամբ աշխատող գիտաշխատողների հավելավճարի՝ ամենաբարձր 3-րդ շեմում»,-հավելում է մեր զրուցակիցը:
Սրան զուգահեռ հաստատվել է նաև Չինաստանի գիտությունների ակադեմիայի Օվկիանոսագիտության ինստիտուտի հետ համատեղ ներկայացված ծրագրի ֆինանսավորումը, ինչի շրջանակներում նախատեսվում է համատեղ հետազոտություններ իրականացնել մետալուրգիական շլակներից մանրէների համակեցությունների, նրանց իմոբիլիզացված համակարգերի միջոցով ստացվող ռեգեներացիոն կենսալուծույթների կիրառմամբ գունավոր մետաղների կենսատարրալուծման գործընթացի ուսումնասիրության նպատակով: Ակնհայտ է՝ այս պարագայում երիտասարդ գիտաշխատողները բաց չեն թողնում որևէ հնարավորություն դրամաշնորհներին դիմելու և գիտության ոլորտում գործունեություն ծավալելու, ոլորտի երիտասարդացմանն ու արդիականացմանը նպաստելու համար:
Մեր զրուցակիցը նշում է՝ գիտությունն ունի երիտասարդացման կարիք, բայց դա չպետք է ինքնանպատակ լինի: «Գիտության ֆինանսավորման ավելացումն ընդամենը առաջին քայլն է այդ ուղղությամբ: Պետք է պատշած կերպով արժևորել գիտնականի աշխատանքը, նպաստել նրա վարկանիշի բարձրացմանը հասարակության մեջ, օգտագործել բոլոր հնարավոր միջոցներն ու ուղիները տաղանդավոր երիտասարդներին ներգրավելու գիտական հետազոտություններում, անհրաժեշտության դեպքում կազմակերպել նրանց ուսուցումը և վերապատրաստումը աշխարհի առաջատար բուհերում: Գիտությամբ զբաղվելը պետք է ոչ միայն գրավիչ լինի, այլև ապահովի արժանապատիվ ապագա երիտասարդների համար»,-եզրափակում է Արևիկ Վարդանյանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/474f424429fd8a5db7639cd72a48223e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/687ba6c1b10d587fdcdbabe37cc5899c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/999fff8c09bd7deca5991c6b56faa33c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/296cc837af8f39ab42b072c147640a1a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/369bad346fdc71bece06373cc6ead09b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/070b4b0cd6c59a0527628752ff37ba4c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-07-24/3fc5bc6b796605c846c129154c32fe5e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-07-24/0513b035a3378ecce3c7e995de0f1e6b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-07-24/276ee024ee9fbaabbc2f41a328615ee3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-07-24/d9a1591a765d936a765cf0b83dd28ec8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-07-24/9c6aa56a5f5f25634b0e8447e76ef629.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-07-24/27832f8cf2b99257d47edcf28dab1091.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/16-07-24/e9287bd9f723dc06d16ae950730ce134.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/15-07-24/d3cbdc6636991cc1656551e0663d9657.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-07-24/93c8353c1e0d4ac3b0d8300a2e4b4db4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-07-24/ef6aec557d506d06c31c24ac41751f83.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/09-07-24/8e7eef161df90805e20705a38b11b21b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/08-07-24/c8b680b01700929d79b7f27ee87b9d3f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/08-07-24/79af892ebfe02cd661d97c96b7493465.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-07-24/2a2537c0451c31917129be90cd91c0f2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/03-07-24/371f3ec9ba61504af9b2d590d8b74766.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/02-07-24/44b3e1286af964d31c166ef319316193.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/9be0291cf23469d7566a5aca607270bd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/41eb2cc5112a2fb0370690dee0565664.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/4fa80fb1ccce501c3a8ac433cb9bb881.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/ff71387fc920df59ef2d2b625b2e13cc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/52c2474f02b18eba95c5e6080a97c258.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/f974b265400cdd372fe24ab44187910e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-06-24/dd8f881a59861340e742408a4712504e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/19-06-24/df076e2b574419a7fd5b938b6056a0f2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/cac91821a550ba73d3e324f0bb721d48.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/b032087a14cb689780da09ee8ae1fc6c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/758909027e21ddae45baff7988769cf8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/9caa3d605d90d3b08ad0be9225d0e060.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/23a90ffbae6a7f575e27b5042eb57d13.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/12-06-24/d3692207c97378b71aca52e06fa81271.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/12-06-24/d01f103f688fdf13af6688fac8d5b8c2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/11-06-24/ede77c726a5f793926d062038617db44.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/11-06-24/ba2afe249ca970a60c7eefdb4b7d8b62.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-06-24/e222041f95b36db9314bded9661df0de.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/63e0ba323a5e972cb7f9082a994f291e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/7e796ee1fe3d7dd8eec11d3e390409f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/25269fcfadc5fa4625346584a4554395.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/858a674e360afea9db5b775000b501c4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-06-24/ab597f01320d7e2433ce37b694d9bddb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-06-24/f988e26768bf6880f3f8a4e940c93ea3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-06-24/272129e7efa9f73aa5f774be300986d2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-06-24/b1ee594b5629a60f28cff6c3d83df696.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/31-05-24/e6225fe187cc3b10582a2d6994d039b2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/31-05-24/db4a6d97ce8f141fe037294deec72d74.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)