Սահք ձյունապատ լեռների լանջերով. «Փաստ»
ՀԱՆՐԱՀԱՅՏ ՄՈԼՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ![Սահք ձյունապատ լեռների լանջերով. «Փաստ»](/timthumb.php?src=disc/21-11-23/6ef5409de6afa7d22ea1b0505480fe7c.jpg&w=780)
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Լեռնադահուկային սպորտը հանգստի ակտիվ տեսակ է. դա դահուկներով սահք է լեռների ձյունածածկ լանջերից։ Ժամանակակից աշխարհում այն պատվավոր տեղ է զբաղեցնում ինչպես սիրողական մակարդակում, այնպես էլ՝ պրոֆեսիոնալ։ Լեռնադահուկները հայտնվել են 18-րդ դարում սկանդինավյան երկրներում։ Սա բացատրվում է նրանով, որ ձմեռային դաժան պայմաններում լեռների լանջերով հնարավոր էր շարժվել միայն դահուկների պես մի բան օգտագործելով։ 18-րդ դարում դահուկները շատ ավելի կարճ և լայն էին, քան ժամանակակիցները, և ավելի շատ նման էին ձյան համար նախատեսված կոշիկների: Սկանդինավիայում լեռնային տեղանքը բարձր է, բայց հաճախ հանդիպում էին աճող ծառեր և տարատեսակ թփեր:
Մարդիկ, ովքեր ամեն օր ճանապարհ էին անցնում և հասնում նոր տարածքներ, ստիպված էին մանևրել այդ բնական խոչընդոտների միջև: Հավասարակշռությունը չկորցնելու համար սկանդինավ յան հայտնագործողները օգտագործել են նիզակ։ Հետո սկսել են փայտից երկար ձողեր պատրաստել, որը հիմքում հաստանում էր։ Զարմանալի չէ, որ Նորվեգիայում է առաջին անգամ հայտնվել սլալոմի նման մի բան, որը թարգմանաբար նշանակում էր «հետք ձյան մեջ»: Ընդհանրապես, ընդունված է, որ լեռնադահուկային սպորտի առաջին նշանակալից մարզական իրադարձությունը եղել է Նորվեգիայի Տրոմսո քաղաքի լեռներից իջնելը։ Հենց այնտեղ 1843 թվականին որոշվեց այդ դահուկավազքի առաջին չեմպիոնը։ 1879 թվականին Տելեմարկեն քաղաքում անցկացվել է արագ դահուկավազքի մրցաշար՝ սլալոմ՝ Գասբի լեռան վրա: Այն ժամանակ ամենահայտնիներից ԵՆ եղել Հոլմենկոլեն լեռներից իջնելու մրցումները։ Այդ լեռները բարձր են, և մասնակիցները մեծ արագություն պետք է զարգացնեն ժայռոտ սարերի երկայնքով։
Ի տարբերություն տեղացիների, այլ վայրերի մարզիկները վախենում էին բարձր արագություններ զարգացնել, հետևաբար, շատ հաճախ կանգ էին առնում և շրջանցում բլրակները՝ դրանց վրայով ցատկելու փոխարեն: Նման մրցումներից հետո ամբողջ Եվրոպան իմացավ նման անսովոր և հետաքրքիր սպորտաձևի մասին։ Ժամանակակից դահուկային սպորտի առաջամարտիկներից է եղել ավստրիացի Մաթիաս Զդարսկին, որը կատարելագործել է լեռներից վայրէջքի տեխնիկան։ Նա է 1896 թվականին կիրառել և զարգացրել բարձր լեռներից անդադար վայրէջք կատարելու հմտությունը։ Ընդ որում, այդ ժամանակ են ծառերի և ժայռերի տեսքով խոչընդոտներից ճշգրիտ խուսափելու համար առաջին անգամ օգտագործվել կողմնորոշիչ դրոշակները։
Որպեսզի մարմնի քաշը չխանգարի կտրուկ վայրէջքին, ավստրիացին հորինել է ավելի կոշտ կապեր և կոշիկներ, որոնք հիանալի կերպով օգնում էին ֆիքսել դահուկները: 19-րդ դարի վերջում Մաթիասը հրատարակել է ձեռնարկ, որտեղ նկարագրված են լեռնադահուկորդի բոլոր տեխնիկական հնարքները։ 10 տարի անց սկսել են մրցումներ անցկացվել ոչ միայն արագության, այլ նաև որոշակի հատվածում հնարավոր առավելագույն քանակի պտույտների համար։ Միևնույն ժամանակ, հաշվի է առնվել որոշակի ժամանակահատված, որի ընթացքում մարզիկը կարողացել է դրանցից ավելի շատ կատարել: Այդ ժամանակվանից էլ երկրպագուներն ու մարզիկները «հիվանդացել են» նոր մարզաձևով և այն հասցրել պաշտոնական միջազգային մակարդակի։
20 տարի է պահանջվել, որպեսզի Դահուկավազքի միջազգային ֆեդերացիան որոշի լեռնադահուկային սպորտը ներառել իր մրցումների ցանկում։ Լեռնադահուկային սպորտի աշխարհի առաջին առաջնությունն անցկացվել է 1931 թվականին, մրցութային ծրագրում ներառված էր ինչպես լեռնադահուկային սպորտը, այնպես էլ սլալոմը։ Կարող էին մասնակցել և՛ կանայք, և՛ տղամարդիկ։ 1936 թվականին դահուկավազքը ներառվել է Գերմանիայի ԳարմիշՊարտենկիրխեն քաղաքի ձմեռային օլիմպիական խաղերի ծրագրում։ Այդ ժամանակից ի վեր ամբողջ աշխարհում լեռնադահուկային սպորտի սիրահարների թիվը անշեղորեն աճում է, և այդ սպորտաձևը զարգանում ու մասսայականանում է:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/474f424429fd8a5db7639cd72a48223e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-07-24/687ba6c1b10d587fdcdbabe37cc5899c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/999fff8c09bd7deca5991c6b56faa33c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/296cc837af8f39ab42b072c147640a1a.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/369bad346fdc71bece06373cc6ead09b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/25-07-24/070b4b0cd6c59a0527628752ff37ba4c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-07-24/3fc5bc6b796605c846c129154c32fe5e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-07-24/0513b035a3378ecce3c7e995de0f1e6b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/23-07-24/276ee024ee9fbaabbc2f41a328615ee3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-07-24/d9a1591a765d936a765cf0b83dd28ec8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-07-24/9c6aa56a5f5f25634b0e8447e76ef629.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/22-07-24/27832f8cf2b99257d47edcf28dab1091.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/16-07-24/e9287bd9f723dc06d16ae950730ce134.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/15-07-24/d3cbdc6636991cc1656551e0663d9657.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-07-24/93c8353c1e0d4ac3b0d8300a2e4b4db4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-07-24/ef6aec557d506d06c31c24ac41751f83.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/09-07-24/8e7eef161df90805e20705a38b11b21b.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/08-07-24/c8b680b01700929d79b7f27ee87b9d3f.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/08-07-24/79af892ebfe02cd661d97c96b7493465.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-07-24/2a2537c0451c31917129be90cd91c0f2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/03-07-24/371f3ec9ba61504af9b2d590d8b74766.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/02-07-24/44b3e1286af964d31c166ef319316193.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-07-24/9be0291cf23469d7566a5aca607270bd.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/41eb2cc5112a2fb0370690dee0565664.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/26-06-24/4fa80fb1ccce501c3a8ac433cb9bb881.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/ff71387fc920df59ef2d2b625b2e13cc.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/24-06-24/52c2474f02b18eba95c5e6080a97c258.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/21-06-24/f974b265400cdd372fe24ab44187910e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/20-06-24/dd8f881a59861340e742408a4712504e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/19-06-24/df076e2b574419a7fd5b938b6056a0f2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/18-06-24/cac91821a550ba73d3e324f0bb721d48.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/b032087a14cb689780da09ee8ae1fc6c.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/17-06-24/758909027e21ddae45baff7988769cf8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/9caa3d605d90d3b08ad0be9225d0e060.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/14-06-24/23a90ffbae6a7f575e27b5042eb57d13.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/12-06-24/d3692207c97378b71aca52e06fa81271.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/12-06-24/d01f103f688fdf13af6688fac8d5b8c2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/11-06-24/ede77c726a5f793926d062038617db44.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/11-06-24/ba2afe249ca970a60c7eefdb4b7d8b62.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/10-06-24/e222041f95b36db9314bded9661df0de.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/63e0ba323a5e972cb7f9082a994f291e.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/7e796ee1fe3d7dd8eec11d3e390409f8.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/25269fcfadc5fa4625346584a4554395.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/07-06-24/858a674e360afea9db5b775000b501c4.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/05-06-24/ab597f01320d7e2433ce37b694d9bddb.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-06-24/f988e26768bf6880f3f8a4e940c93ea3.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/04-06-24/272129e7efa9f73aa5f774be300986d2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/01-06-24/b1ee594b5629a60f28cff6c3d83df696.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/31-05-24/e6225fe187cc3b10582a2d6994d039b2.jpg&w=60&h=60)
![](/timthumb.php?src=disc/31-05-24/db4a6d97ce8f141fe037294deec72d74.jpg&w=60&h=60)
![](banners/acba.gif)