«Հայ–ռուսական հարաբերություններում լարվածություն կա». «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը 102–րդ ռուսական ռազմաբազայի զինծառայողների կողմից Փանիկ գյուղում անցկացրած զորավարժությունները որակել էր որպես սադրանք` ընդդեմ հայ–ռուսական բարեկամական հարաբերությունների և ընդդեմ Հայաստանի ինքնիշխանության: Ռուսական վերլուծական շրջանակներից հնչեցին գնահատականներ, ակնարկ եղավ այն մասին, թե զուգահեռ` իրենք էլ սադրանք են որակում ՀՀ մասնակցությունը ՆԱՏՕ–ի զորավարժություններին: Այնուհետ պարզաբանումներ տվեց ՀՀ պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանը: Անդրադառնալով ՌԴ 102–րդ ռազմակայանի կարգավիճակի մասին պայմանագրին` նա մասնավորաբար ասել է. «Դրանք քարի վրա գրված փաստաթղթեր չեն, և ժամանակի ընթացքում առաջանում են բավական խնդիրներ, որոնք պահանջում են պայմանագրային իրավական փոփոխություններ: Իհարկե, դա արվելու է»:

Քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանը «Փաստ»–ի հետ զրույցում այս առումով ասաց. «Այնպես չէ, որ Փանիկում տեղի ունեցածն ինչ–որ հատուկ նպատակ է հետապնդել և դա ռուսական կողմի դիրքորոշումն էր: Հայաստանի արձագանքը կտրուկ էր ու կոշտ, ինչը տրամաբանական էր, որովհետև իսկապես բնակիչները խառնվել էին իրար, չէին հասկանում, թե ինչ է կատարվում: Կար իրազեկման խնդիր` նրանք չգիտեին, որ նման զորավարժություն պետք է լինի: Իրազեկման առումով ռուսական կողմն արդեն իր ներողությունն է հայցել: Մեր կողմից եղավ բավականին կոշտ արձագանք, և, այսպես ասած, կոշտ հրաձգություն ստացվեց: Հետո շատ պարզաբանում եղավ: Հիմա միջադեպը հետաքննվում է, որից հետո կհասկանանք, թե ինչն էր խնդիրը, որ տեղի բնակչությունը տեղեկացված չի եղել: Այստեղ ես ինչ–որ չարամտություն կամ ինչ–որ բան չեմ ուզում տեսնել ու ասել, թե հատուկ է արվել: Մենք միայն հետաքննության արդյունքները տեսնելուց հետո կարող ենք հետևություններ անել»:

Դիտարկմանը, թե կան կարծիքներ, որ սա ՌԴ–ի մեսիջն է Հայաստանի իշխանություններին, քաղաքագետն ընդգծեց. «Վերջերս հայ–ռուսական հարաբերությունների առումով որոշակի լարվածություն, իհարկե, կա: Կարծում եմ՝ կարևոր դերակատարում ունի չհասկացվածությունն ու անկանխատեսելիությունը: Այսինքն` ռուսների համար Հայաստանում կատարվող գործընթացներն անկանխատեսելի են: Ինչ վերաբերում է չհասկացվածությանը, ապա չեն հասկանում որոշ գործընթացներ, հայտարարություններ, որոշ նշանակումներ: Այս առումով բաց կա, և այդ բացը պետք է լրացնել: Կարծում եմ` առավել ակտիվ պետք է աշխատենք մեր ռուս գործընկերների հետ, որովհետև հայ–ռուսական ռազմավարական հարաբերություններն այլընտրանք չունեն: ՌԴ–ի կողմից մեր իշխանության կամ քաղաքականության դեմ քաղաքական բարձր մակարդակի հայտարարություններ չեն եղել: Ես առաջարկում եմ փորձագետների կողմից արվող բոլոր գնահատականներն ու հայտարարությունները չվերագրել Կրեմլին, ՌԴ ԱԳՆ–ին կամ ՌԴ պաշտպանության նախարարությանը: Կան տարբեր վերլուծաբաններ, որոնք ունեն տարբեր կարծիքներ և կան այնպիսիք, ինչպիսին են Դուգինը կամ Մարկեդոնովը: Կարծիքները մշտապես տարբեր են եղել: Մենք պետք է հանգիստ վերաբերվենք դրանց և ուղղակի ակտիվ աշխատենք մեր ռուս գործընկերների հետ, որ նրանք հասկանան, թե ինչ քաղաքական գիծ է առաջ մղում Հայաստանը: Միգուցե ինչ–որ տեղ ունեն որոշակի վերապահում կամ չհասկացվածություն: Առհասարակ, այդ խնդրի հիմնական լուծումը երկկողմ ակտիվ շփումների մեջ է թե՛ ռուս, թե՛ եվրոպացի, թե՛ ամերիկացի մեր գործընկերների հետ: Պետք է հնարավորինս ակտիվ ու բաց շփվենք, որպեսզի նրանք հստակ գնահատական տան այն գործողություններին, որոնք իրականացնում ենք»:

Ինչ վերաբերում է բրյուսել յան այցին` քաղաքագետն ընդգծեց, որ այն ճանաչողական էր և բովանդակային առումով շատ բան չկար: Նշենք, որ այցի շրջանակներում հանդիպումներից մեկի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ ԵՄ քաղաքականությունը նույնն է, ինչ երեք, չորս ամիս առաջ: Նա ընդգծել էր` կա՛մ պետք է այդ հայտարարությունների ոգևորված տոնայնությունն իջեցնել, կա՛մ քաղաքականությունն էականորեն փոխել:

«Բոլոր հայտարարություններն էլ հստակ մեսիջներ են. մենք ունենք որոշակի ակնկալիքներ, որի մասին վարչապետը բարձրաձայնել է: Այդ ակնկալիքները վերաբերում են ինչպես ֆինանսական, տեխնիկական աջակցությանը, այնպես էլ տարբեր ուղղություններով համատեղ աշխատելուն: Նման հատարարությունները տեղին են»,–ասաց մեր զրուցակիցը:

Նրա խոսքով` այցը պետք է ճանաչողական ընկալել, որովհետև Հայաստանը ՆԱՏՕ–ի անդամ չէ. «Հայաստանը ՆԱՏՕ–ի հետ հարաբերություններն առավել խորացնելու և ՆԱՏՕ–ի անդամ դառնալու օրակարգ չունի: ՆԱՏՕ–ն էլ Հայաստանին իր կազմում ընդունելու օրակարգ չունի, և մեր հարաբերությունները բխում են բացառապես այն ծրագրերի շրջանակներից, որոնք մենք ստորագրել ենք և համագործակցում ենք ՆԱՏՕ–ի հետ: Այդ թվում են նաև խաղաղապահ առաքելությունները: Այցի օրակարգը եղել է մասնակցությունը ՆԱՏՕ–ի գագաթնաժողովին, որին մասնակցել են ոչ միայն ՆԱՏՕ–ի անդամ պետությունները, այլև համագործակցող պետությունները, իսկ Հայաստանը այդ համագործակցող պետություններից է: Հայաստանի վարչապետը գնացել էր ծանոթանալու, ներկայացնելու իր դիրքորոշումը, ինչպես նաև` ճշտելու այլոց դիրքորոշումները»:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում