«Կուսակցականացված կառավարումն իր հերթին այլասերություն է, ուրիշ ոչինչ». «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հասարակական–քաղաքական գործիչ Վիգեն Խաչատրյանը, ով Վանո Սիրադեղյանի քաղաքապետ եղած ժամանակ փոխքաղաքապետի պաշտոն է զբաղեցրել, համաձայն չէ, որ քաղաքապետները վարչապետի կողմից նշանակվեն: Ճիշտ չի համարում նաև, երբ Երևանի ավագանու և ԱԺ ընտրությունների միջև զուգահեռներ են անցկացվում:

Վ. Խաչատրյանը նաև մարզպետի պաշտոն է զբաղեցրել, այսինքն, ենթադրաբար, բավականին մոտիկից ու ներսից է ծանոթ այդ պաշտոններին նշանակվելու «առավելություններին» ու «թերություններին»: Նրա համոզմամբ, սակայն, ամենակարևոր հարցն այն է, թե քաղաքական առումով այսօր ինչ ունենք: Ելնելով իրողությունից, որ մեծ լեգիտիմություն ունեցող վարչապետ ունենք, ուստի առաջիկա ավագանու ընտրությունների ժամանակ նրա դիրքորոշումից է կախված, թե ավագանիում որ կուսակցությունը մեծամասնություն կկազմի: Իսկ նրանք, ովքեր պատրաստվում են հարստանալու համար քաղաքապետ դառնալ, Վ. Խաչատրյանի կարծիքով, պետք է հասկանան, որ իրենք կխայտառակվեն, քանի որ շատ բան է փոխվում մեր երկրում: Բայց որ քաղաքին նոր դեմք է պետք, միանշանակ է:

ՏԻՄ ընտրությունները քաղաքականացնելը, Վ. Խաչատրյանի կարծիքով, թեև ողջունելի չէ, բայց միևնույն ժամանակ չի նշանակում, որ քաղաքական ուժերը չպետք է ՏԻՄ ընտրություններին մասնակցեն և պատասխանատվություն չստանձնեն: 

«Այսպես, թե այնպես, իհարկե, այդտեղ քաղաքական երանգ կա և դրանից խուսափել անհնար է, բայց ավագանու և ՏԻՄ աշխատանքների քաղաքականացումն, իմ կարծիքով, անընդունելի է: Համայնքի առջև ծառացած խնդիրների հարցն այլ է: Եվ պարտադիր չի, որ նա անպայման կուսակցական լինի, քանի որ քաղաքաշինությունն ինքնին բոլորովին այլ խնդիրների է առնչվում: Ցանկացած կուսակցության ծրագրում պետք է լինի նաև տվյալ կուսակցության մոտեցումը քաղաքաշինության պրոբլեմներին, քանի որ քաղաքների ենթակառուցվածքների խնդիրը ոչ միայն աղբահանությունը, ջրամատակարարումն ու կանաչապատումն է, այլ ընդհանրապես այն միջավայրի ձևավորումը, որտեղ տվյալ քաղաքի բնակիչը պետք է իրեն հարմարավետ զգա: Այս ամենը հաշվի առնելով, անշուշտ, քաղաքի գլխավոր մենեջերը՝ քաղաքապետը, պետք է այսօրինակ հարցերի գիտակը լինի: Իսկ կուսակցությունը, որի ներկայացուցիչները ավագանիում մեծամասնություն կազմեն և, հետևաբար, պատասխանատվություն ստանձնեն քաղաքապետի թեկնածու առաջադրելու հարցում, պետք է այն հարցին պատասխանեն, թե տվյալ թեկնածուն քաղաքաշինության և ենթակառուցվածքների մասնագե՞տ է, թե՞ ոչ: Այսինքն, այս առումով քաղաքապետի պաշտոնը քաղաքական պաշտոն չէ»,– համոզված է Վ. Խաչատրյանը:

Քաղաքական գործչի կարծիքով, թեև ճիշտ չէ ընտրությունների քաղաքականացումը, բայց ներկա իրավիճակում լավ կլինի, որ կուսակցությունները հայտարարեն նաև, թե ով է լինելու քաղաքապետի իրենց թեկնածուն և մեծամասնություն կազմելու դեպքում ով է կառավարելու Երևանը: 

«Սովորաբար, կուսակցության ցուցակի առաջին համարը ապագա քաղաքապետի թեկնածուն է լինում, բայց, իմ կարծիքով, դա բոլորովին պարտադիր չէ: Ավելին, պարտադիր չէ, որ քաղաքապետը, վարչության պետերը տվյալ կուսակցություններից լինեն: Նման մոտեցումները սխալ են: Եվ ամենակարևորը՝ մայրաքաղաքի ենթակառուցվածքային ստորաբաժանումները երբևէ չպետք է խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ տվյալ կուսակցությանը ծառայեն: Սա նույնպես պետք է բացառել: Դա մի մոտեցում է, որը մեզ մոտ դեռ չի եղել: Եվ բոլոր այն անձինք, ովքեր հավակնում են քաղաքապետ լինել, պետք է մոռանան, որ իրենք պետք է իրենց ներկայացնող ուժի հաջողությունը երաշխավորեն խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ: Սա քաղաքական կյանքի այլասերում է, և չի կարելի նման ձևով առաջ շարժվել»,– ասաց Վ. Խաչատրյանը:

Քաղաքական գործչի կարծիքով Երևանի համայնքներն ինքնակառավարումից զրկելը ճիշտ չէր, և դրանից հետո Երևանի քաղաքապետի ընտրությունները քաղաքականացվեցին: Դրա փոխարեն պետք էր ներդնել երկաստիճան կառավարման համակարգ, ընդ որում՝ ոչ միայն Երևանում, այլև մարզերում, որպեսզի ընտրողն իրեն օտարված չզգա իշխանությունից: 

«Ես մարզպետ աշխատել եմ և գիտեմ, որ այն լիազորություններից զրկված մի մարմին է, որն ավելի շատ կատարող է և մարզի զարգացման հարցերով զբաղվելու որևէ լուրջ լծակ չունի: Ամենակարևորը՝ նաև ինքնուրույնություն և բյուջե չունի: Դա սխալ է: 30 տարի այնպիսի մթնոլորտ ենք ձևավորել, որ իշխանությունը նրա համար է, որ մեզ լավ պահի: Եվ սա անպատասխանատվության ու ամենաթողության մթնոլորտ է ծնել: Մարդիկ պետք է հասկանան, որ իրենք են պատասխանատու իրենց վիճակի համար, բայց դա միայն մի դեպքում է հնարավոր, երբ բոլորը հավասար լինեն օրենքի առջև և որևէ մարդ չխուսափի պատասխանատվությունից»,– ասաց Վ. Խաչատրյանը: 

Դիտարկմանը, որ մայրաքաղաքն այդ ճանապարհով արդեն անցել է, և ժամանակը ցույց տվեց, որ երբ թաղապետերին ընտրում էին թաղամասերի բնակիչները, ոտքի կանգնեցին թաղային հեղինակությունները և ամեն ինչ ավելի այլասերվեց, Վ. Խաչատրյանը պատասխանեց.

«Երբ երկրում այնպիսի մթնոլորտ է տիրում, որ պաշտոնի են գալիս թալանելու և հարստանալու համար, այդ այլասերված բոլոր երևույթները ծաղկում են: Բայց երբ երկրում մթնոլորտ է ձևավորվում, որ որևէ պաշտոն պատիվ բերող և հասարակությանը սպասարկելու առիթ է, նմանատիպ այլանդակ երևույթները ինքնին վերանում են: Երբ այսօր մենք տեսնում ենք, թե պետական համակարգն ինչպես է գործել, որ ոչ թե համակարգն է գործել, այլ փող աշխատող թայֆաները: Ամեն ինչ ջրի երես է բարձրանում, և երբ երկրում օրինականության մթնոլորտ ձևավորվի, մարդիկ հասկանան, որ բոլորը հավասար են և պատասխանատու են իրենց գործունեության համար, այդ ժամանակ գուցե ավելի ճիշտ կլինի վերադառնալ մեծամասնական համակարգին: Կուսակցականացված կառավարումն իր հերթին այլասերություն է, ուրիչ ոչինչ: Մենք նաև պետք է կուսակցապետությունից խուսափենք, իշխող կուսակցություն գաղափարից պետք է ձերբազատվենք: Այդ ժամանակ թաղերում փող բաժանողները, բանտախցերում հայտնվելու վտանգի պատճառով, այլևս չեն գա: Այսինքն, միջավայրն է համապատասխան արդյունք ծնում, և եթե մթնոլորտը փոխվի, ապա նորմալ արժեհամակարգը կվերականգնվի»: 

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում