Որքա՞ն է բարձրացել դերասանների միջին աշխատավարձը վերջին 10 տարվա ընթացքում
SOCIETYՄշակութային գործիչների հետ պարբերական շփումների ժամանակ նրանք շարունակում են բարձրացնել ֆինանսական խնդիրների առկայության հարցը: «Փաստը» որոշեց պարզել, թե որքա՞ն է կազմում, օրինակ, թատրոնների դերասանների աշխատավարձը, որքա՞ն է այն աճել վերջին 10 տարվա ընթացքում, և արդյոք հյուրախաղերի և փառատոնների մեկնելիս դերասանները ստանո՞ւմ են պետական աջակցություն:
Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությանն ուղարկված մեր հարցման պատասխանից պարզ է դառնում, որ մշակույթի նախարարի 2009 թվականի հունվարի 29-ի N 707-Ա հրամանով, որում 2014 թվականին լրացումներ են կատարվել, հաստատվել են ՀՀ մշակույթի նախարարության ենթակայության թատերական և համերգային ՊՈԱԿ-ների ստեղծագործական անձնակազմի մասնագիտական որակավորման քննությունների անցկացման օրինակելի կանոնակարգը և թատերահամերգային կազմակերպությունների ստեղծագործական անձնակազմերի որակավորման աստիճանների ցանկը, որի հիման վրա կազմակերպության ղեկավարը սահմանում է դերասանների տարբերակված պաշտոնային դրույքաչափերը:
Նախարարությանը խնդրել էինք տեղեկացնել, թե որքանով են բարձրացել աշխատավարձերը վերջին 10 տարվա ընթացքում: Նախ տեղեկանում ենք, որ վերջին 10 տարիների ընթացքում տեղի են ունեցել հատկացվող գումարների զգալի փոփոխություններ՝ կապված էլէներգիայի և ջեռուցման սակագների բարձրացման կամ նվազեցման, աշխատավարձի բարձրացման, ծախսային ուղղությունների ծավալների փոփոխության, ավելացված արժեքի հարկի նախատեսման և այլ փաստերի հետ:
«ՀՀ մշակույթի նախարարության ենթակայությամբ գործող 16 պետական թատրոնի ընթացիկ գործունեության համար 2019 թվականի պետական բյուջեով նախատեսված է 3516772.7 հազար դրամ: 2009 թվականին նշյալ թատրոնների սուբսիդիան (ընթացիկ բյուջետային հատկացումներ) կազմել է 1616907.8 հազար դրամ: Բյուջեից ընթացիկ հատկացումներն աճել են մոտ 2,2 անգամ: Թատրոնների գալիք տարվա բյուջետային հատկացումները կհստակեցվեն կառավարության և ԱԺ-ի 2020-2022 թվականների ՄԺԾԾ և 2020 թվականի բյուջեի նախագծի քննարկումների արդյունքում:
Աշխատավարձի մասով: Միջին հաշվարկային աշխատավարձը բյուջեի հաշվին 2009 թվականին եղել է մոտ 44011 դրամ: 10 տարվա ընթացքում թատրոնների միջին աշխատավարձն աճել է մոտ 2,7 անգամ՝ 2019 թվականին կազմելով 118678 դրամ», - ասված է պատասխանի մեջ:
Նախարարությունից տեղեկացնում են, որ հիմք ընդունելով կառավարության մշակութային քաղաքականությունից բխող ռազմավարական նպատակները և գերակա ուղղությունները՝ այն աջակցում է պետական և ոչ պետական թատերական կազմակերպությունների ստեղծագործական ծրագրերին, հետևողական է ազգային թատերարվեստի ավանդույթների պահպանմանը, թատերարվեստի ճյուղերի ու ժանրերի համաչափ զարգացմանը:
«Ստեղծագործական պատվերով իրականացվող բեմադրությունների աջակցության ընթացքում առաջնային են համարվում դասական և ժամանակակից թատերգությունների նոր բեմադրությունների իրականացումը, երիտասարդական և ընթացիկ տարում հոբելյանական և հիշարժան տարեթվերը լուսաբանող նախագծերը, ինչպես նաև հաշվի է առնվում տվյալ ծրագրի իրականացման անհրաժեշտությունը, արդիականությունը, գաղափարը, տվյալ ծրագրի ազդեցությունը հասարակության տարբեր խմբերի համար, ծրագրի ղեկավար կազմի փորձառությունը, ստեղծագործական ձեռագիրը և մի շարք այլ չափորոշիչներ:
Տվյալ թատրոնի գեղարվեստական խորհրդի հիմնավորումը բեմադրության իրականացման անհրաժեշտության և կարևորության կապակցությամբ նույնպես հիմք է հանդիսանում աջակցության համար:
2019 թվականից մշակույթի նախարարության աջակցությամբ իրականացվող մշակութային ծրագրերը հիմնականում ընտրվում են մրցութային կարգով»,- այս կերպ նախարարությունն արձագանքում է մեր այն հարցին, թե երբ են ֆինանսավորվում այս կամ այն ներկայացումները և ինչ սկզբունքով են դրանք ընտրվում:
Դերասանները հաճախակի բարձրացնում են այն հարցը, որ հյուրախաղերի մեկնելիս կարիք ունեն ֆինանսական լուրջ աջակցության, երբեմն սուղ միջոցների պատճառով չեն կարողանում մասնակից դառնալ թատերական ամենատարբեր փառատոնների:
Հարցին՝ դերասանները և թատրոններն ունե՞ն հնարավորություն ստանալու ֆինանսական աջակցություն, նախարարությունից հայտնել են, որ իրենց որդեգրած քաղաքականության համաձայն՝ ՀՀ մարզերում, Արցախում և սփյուռքում, ինչպես նաև արտերկրում հայ թատերարվեստի զարգացման ու հանրահռչակման նպատակով, ոլորտում տարիներ շարունակ աջակցություն է ցուցաբերվել բազում միջազգային և մարզային նախագծերի, միջմշակութային համագործակցությունների և այլ ծրագրերի իրականացմանը: «Թատերական դաշտում յուրաքանչյուր ստեղծագործող կամ թատերական պետական և ոչ պետական կազմակերպություն դիմել է, և կարող է դիմել նախարարությանը՝ աջակցության ակնկալիքով:
Թատերական հյուրախաղային և փառատոնային ծրագրերի աջակցության իրականացման ընթացքում առաջնային են համարվում երիտասարդական (վերապատրաստում, վերաորակավորում) նախագծերը, միջազգային և մարզային հյուրախաղերն ու փառատոնները՝ ապահովելով թատերական դաշտի համաչափ զարգացման տենդենցը:
Հաշվի են առնվում նաև տվյալ գործչի կամ թատերախմբի մասնագիտական որակները, արհեստավարժությունը և միջազգային նախագծերի (փառատոն, հյուրախաղ) հեղինակությունը», - ասված է նախարարության պատասխանում:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ