«Քրոնիկ հիվանդության շրջանում ենք. իրական հաջողություններ դեռ չենք տեսնում»․ «Փաստ»
INTERVIEW«Փաստ» թերթը գրում է․
Վերջին ամիսներին տեղի ունեցող իրադարձությունները սկսել են չտեղավորվել սիրո և համերաշխության մթնոլորտում։ Մարդիկ ստում են, կասկածում մեկը մյուսին, թիկունքից հարվածում։ Սա արվում է հրապարակայնորեն՝ առանց մտածելու հետևանքների մասին։
Ի՞նչ հասարակություն ենք ունենալու որոշ ժամանակ հետո՝ մասնատված, միմյանց ատող մարդկանց խումբ։
Մարդիկ, որոնք դադարելու են հարգել իրար, չվստահել, դավաճանել։ Հասարակության մասնատումը մեծագույն, անթույլատրելի սխալներից է մեր՝ ամեն րոպե պատերազմի հեռանկարն ունեցող երկրի համար։ Սոցիոլոգ Ահարոն Ադիբեկյանն ասում է՝ մի փուլում ենք, երբ յուրաքանչյուր ոք փաստարկ է փնտրում ապացուցելու իր տեսակետի ճշմարիտ լինելը։
«Անցումային այս շրջանը հստակ չէ, և կողմերը չեն ամրացրել իրենց սոցիալական հենքը։ Դրա համար իրենք ցանկացած առիթ օգտագործում են իրար քննադատելու, մեկը մյուսին բացասական գնահատական տալու և վարկաբեկելու նպատակով։
Դա անցումային շրջանների հիվանդությունն է։ Եթե, օրինակ՝ նախկիններն ընդունեին ներկա իշխանությունների օրինականությունը, պատմական դրական դերը և այլն, կոչ անեին իրենց կողմնակիցներին աջակցել բարեփոխումներին, նման բան չէր լինի։
Այն խոստումներին, որոնք լսել ենք, ու չեն իրականանում, պետք է պարզաբանում կամ արդարացում տան։ Մի կողմն արդարացնում է՝ հներն են մեղավոր, որ նման օրենքներ, Սահմանադրություն ունենք, իսկ հներն ասում են՝ դու սխալ ես, անկարող ես, այս ճանապարհով ոչ մի բանի չես կարող հասնել։
Այսինքն՝ ամեն մեկը փաստարկ է փնտրում ապացուցելու իր տեսակետի ճշմարտացիությունը։ Սա անցումային շրջանների հիվանդությունն է, ուղղակի մեկի մոտ այն արագ է անցնում, մյուսի մոտ դառնում է քրոնիկ։
Մենք այդ քրոնիկ հիվանդության շրջանում ենք»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Ադիբեկյանը։ Հասարակության տարբեր շերտերի հաշտեցումն, ըստ Ադիբեկյանի, անհնար է։
«Փաշինյանի քաղաքական հեղաշրջումը բերեց նրան, որ հազարավոր մարդիկ, այն է՝ էլիտար խումբը՝ մասնագետներ ու ավելի հաճախ պետական կառավարման համակարգի ներկայացուցիչներ, դարձան գործազուրկ։
Հիմա իրենք ի՞նչ պետք է անեն, որտե՞ղ աշխատեն, որ ընտանիք պահեն։ Փաշինյանը ստեղծել է մի նոր՝ հակաիշխանական ընդդիմություն։ Մյուս կողմից նա ունի կողմնակիցներ, որոնք հույս ունեն՝ Փաշինյանն իրենց բարձր պաշտոն կտա, աշխատավարձն էլ կեռապատկի։ Այս բևեռացումը գոյություն ունի, և այն դառնում է բոլոր ընդվզումների և ընդհարումների հիմնական պատճառը։
Այնպես որ, խոսել հասարակության համերաշխության մասին հնարավոր չէ։ Նախկին նախարարին և նախարարության նախկին աշխատակիցներին, օրինակ՝ աշխատանքով չես ապահովի։ Իրենք ի՞նչ պետք է անեն։ Երազեն հին համակարգի վերադարձը, որ նախկին գործատուներն իրենց կանչեն կառավարման համակարգ։
Պայքարը գնում է պետական աթոռների համար, որն ապահովում է պաշտոնյաների քիչ թե շատ բարեկեցիկ կյանքը»,-նշում է սոցիոլոգը։
Ադիբեկյանն ասում է՝ վերջին շրջանում հարցումներ չեն կատարել պարզելու համար, թե արդյո՞ք նվազել կամ բարձրացել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և նրա քաղաքական թիմի վարկանիշը, այդ պատճառով թվեր ներկայացնել չի կարող։
«Սոցիոլոգիան ունի ԶԼՄ-ների կոնտենտ անալիզ՝ բովանդակության վերլուծություն։ Այսինքն՝ ամփոփում ենք տարբեր գնահատականներ, ստանում պատկեր և կատարում եզրակացություններ։ Սա մեկ։
Երկրորդը՝ տված խոստումների ո՞ր մասն է Փաշինյանն իրականում իրականացրել։ Ասում է՝ թոշակները բարձրացրել ենք 10 տոկոսով, բայց դա կարո՞ղ է օգնել թոշակառուին։ Ավելացված գումարով թոշակառուն ի՞նչ հարց է լուծելու, պարզ չէ։ Բարձրացել է հիմնականում բարձրաստիճան պաշտոնյաների աշխատավարձը, որքան գիտեմ, միջինից ցածր օղակինը մնացել է նույնը։
Հայտարարում է՝ բյուջեն լցվել է այսքան միլիարդով, հարկեր ենք հավաքել, գումարներ ենք հետ բերել և այլն։ Սա ասվում է, սակայն աղքատությունը և խնդիրները մնում են։ Չկան որակական կտրուկ փոփոխություններ, որոնք մարդիկ կզգան իրենց կենցաղում։ Դրանք ընդամենը քարոզչական հնարքներ են՝ ապացուցելու, որ նա ինչ-որ բան է անում»,-ընդգծում է մեր զրուցակիցը։
Սոցիոլոգը նշում է՝ մարդիկ, որոնք ժամանակին փողոց դուրս եկան և աջակցեցին Փաշինյանին, ակնկալում էին, որ իրենց կյանքը կփոխվի։
«Աշխատանք կունենան, միջին աշխատավարձը, թոշակները, նպաստները կբարձրանան, սակայն այս ամենը չեն ստացել։ Չեն էլ կարող ստանալ, որովհետև դա մեկ տարվա խնդիր չէ։ Դրա համար իշխանությունները չպետք է ասեն՝ այս կամ այն գործը վաղը կանենք, այլ որոշակի ժամանակ նախանշեն։ Այն ամբոխը, որ գնում էր Փաշինյանի հետևից, սպասում էր, որ վաղն ընկնելու է դրախտ։
Դա տեղի չունեցավ։ Այն ալիքը, որով նա եկել էր իշխանության, պետք էր պահպանել, բայց Փաշինյանը չի կարողանում դա անել միայն խոսքերով։
Դա պետք է անել գործով։ Այդ պատճառով այդ ալիքը նվազում է, միևնույն ժամանակ նվազում է նաև նրա վարկանիշը։ Հայտարարվում է, որ տարբեր ցուցանիշներով Հայաստանը դրական արդյունքներ է գրանցել, բայց դրա տակ իրական հաջողություններ դեռ չենք տեսնում, կցանկանայինք տեսնել, բայց չենք տեսնում»,-եզրափակում է սոցիոլոգը։
Մանրամասները՝ «Փաստ» թերթի այսօրվա համարում։