Պատասխանատվություն կկրի հաստատության ղեկավարը. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Առողջապահության նախարար Արսեն Թրոսյանը օրերս ֆեյսբուքյան իր էջում տեսանյութ էր տեղադրել Հայաստանում «ծխախոտի ծխից ազատվելու» վերաբերյալ՝ հայտարարելով, որ Հայաստանը պետք է լինի ծխախոտից զերծ՝ մաքուր օդով երկիր։ Նախարարը նաև շեշտել էր, որ ծխախոտն է սիրտանոթային հիվանդությունների ամենամեծ ռիսկի գործոնը. «Եվ մենք այս երկու հիվանդությունների բուժումը ավելի հասանելի դարձնելու հետ մեկտեղ, պետք է նվազեցնենք դրանցով հիվանդացությունը՝ կտրուկ իջեցնելով ծխախոտի օգտագործումը»:

Այս հայտարարությունը հանրության մի ստվար մասին կրկին անգամ դժգոհելու տեղիք տվեց: Բայց իրականում ի՞նչ մեխանիզմներով է այս ամենը կատարվելու, ասել է, թե Հայաստանը ծխախոտից զերծ երկիր դարձնելը: Ի՞նչ նոր գաղափարներ ունեն նախարարության համապատասխան խնդրի վրա աշխատող մասնագետներն ու փորձագետները:

Հանրային վայրերում ծխելու համար տուգանքներ սահմանող օրենքի նախագիծը այս օրերին վերանայվում և վերամշակվում է: Առողջապահության նախարարի մամուլի խոսնակ Լիանա Եղիազարյանը «Փաստ»–ի հետ զրույցում նշեց, որ նախորդ կառավարության ժամանակ քննարկվող աղմկահարույց նախագիծը՝ հասարակական վայրերում ծխելն արգելելու վերաբերյալ, լրամշակվում է: Բացի տուգանքների մեխանիզմների որոշակիացումը պայքար է ծավալվելու որոշ նոր ի հայտ եկած երևույթների դեմ, մասնավորապես՝ էլեկտրոնային սիգարետների շահագործման: 

Այս պահին օրենքի նախագիծը ակտիվորեն քննարկվում է շահագրգիռ կողմերի, հասարակական կազմակերպությունների հետ: 

Հանրային քննարկումներից հետո՝ աշնանը, նախագիծը կուղարկվի կառավարություն և խորհրդարան:

Նախորդ կառավարության ժամանակ, երբ օրենքի նախագիծը շրջանառության մեջ դրվեց, տուգանքների չափերը տարընկալումների առիթ տվեցին: Բայց այս հարցը շարունակում է մնալ նաև այս կառավարության և նախարար Թորոսյանի ուշադրության կենտրոնում: Նա նպատակ ունի օրենքի նախագիծը կատարելագործել, բերել ընդհանուր համաձայնեցված տեսքի:

Տուգանքները կվերանայվեն, բայց կնվազե՞ն, թե՞ ոչ: Այս հարցերի պատասխանը կլինի միայն քննարկումների ավարտից հետո: Բայց մի բան այս պահին հստակ է: «Եթե հասարակական վայրերում մարդիկ ծխեն, պատասխանատվությունը կընկնի ոչ թե տվյալ մարդու, այլ սննդի կետերի, հասարակական այն վայրերի պատասխանատուների վրա, ովքեր իրենց ներսում ճիշտ չեն կանոնակարգում: Եթե օրենքն ասել է, որ այսպիսի հաստատությունում չպետք է ծխեն, դրա պատասխանատուն հաստատության ղեկավարն է: Կլինի խնդրի կոնկրետ հասցեատեր, ումից կպահանջեն օրենքի կետերի պահպանում»,– նշեց մամուլի խոսնակը: 

Փոխնախարար Լենա Նանուշյանի խոսքով, օրենքում առկա են որոշ թերություններ, ինչի համար էլ նախաձեռնվել է օրենքի փոփոխության նախագծի մշակումը: Ինչ վերաբերում է տուգանքների չափերին, ապա ներկայում ուսումնասիրում են միջազգային պրակտիկան՝ հասկանալու համար՝ ինչպիսի չափ է սահմանված այլ երկրներում, մասնավորապես՝ այն երկրներում, որոնք մոտ են Հայաստանին, առողջապահական և տնտեսական զարգացման ընդհանուր գծեր ունեն:

Նանուշյանը շեշտում է՝ չպետք է մոռանալ, որ տուգանքը կանխարգելիչ նպատակ ունի: Որքան էլ իրենց կողմից տուգանք սահմանվի, նպատակը ուղղակի չծխելն է, երևույթի կանխարգելումը: 

«Հիմնական ուղղվածությունը լինելու է արգելքի խստացումը փակ հանրային վայրերում կամ այնպիսի վայրերում, որոնք մանկական ժամանցի համար են նախատեսված: Ներկա նախագծով կարգավորելու ենք նաև էլեկտրոնային ծխախոտի օգտագործման սահմանափակումների հետ կապված խնդիրները, հատկապես գովազգի հետ կապված: Նշում են, թե դրանք առողջության համար ռիսկ չեն պարունակում, ինչը չի համապատասխանում իրականությանը: Փաստեր կան, որ այդ սիգարների օգտագործումը նույնպես ազդում է առողջության վրա, դրանք նիկոտին են պարունակում, որը կախվածություն է առաջացնում»,– նշեց նա: 

Փոխնախարարի խոսքով, գովազդի միջոցով ներկայացնում են այս նոր արտադրանքը, որն ընդամենը մի քանի տարի է մեր շուկայում: Էլեկտրոնային ծխախոտների հիմնական օգատգործողները դեռահասներն ու երիտասարդներն են, և այն հետագայում հանգեցնում է ծխախոտի օգտագործման: 

Հարցին, թե ինչպե՞ս է իրականացվելու բացօթյա հասարակական վայրերում օրենքի կիրառումը, փոխնախարարը պատասխանեց, որ մեխանիզմներն ապահովելու են օրենքի կիրարկումը: 

«Կարևոր է, թե ինչ մեխանիզմ է իրականացվելու: Մենք պատկերացում ունենք, բայց դա նույնպես քննարկվում է միջազգային գործընկերների՝ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հետ, հասկանալու համար, թե որն է այն լավ պրակտիկան, որը կիրառվում է այլ երկրներում: 

Իհարկե, չենք կարող նույն քաղաքականությունը բերել Հայաստան, բայց կարող ենք լավ պրակտիկան համապատասխանեցնել մեզ: Օրինակ՝ սահմանված է, որ որոշ վայրերում ոստիկանությունն է վերահսկողություն իրականացնելու, իսկ որոշ վայրերում էլ՝ տեսչական մարմինը»: 

Սրճարանների, ռեստորանների և այլ հանրային վայրերի ներկայացուցիչներն ինչպե՞ս են արձագանքում այս նախագծին: Փոխնախարարի խոսքով, երբ իրենք «Առանց ծխախոտի» վերտառությամբ ակցիա էին կազմակերպել, որի նպատակը հանրային սննդի վայրերը մի քանի օրով ծխից զերծ տարածքներ դարձնելն էր, մի շարք ռեստորաններ սեփական նախաձեռնությամբ միացան իրենց: Ավելին, այդ օրերին վերջինները որևէ բողոք կամ հաճախորդների թվի նվազում չէին նշել: 

«Ծխախոտի օրենքի դրույթների կիրարկման համար բնակչությունը պետք է ինֆորմացված լինի, պետք է հասկանա և կամովին հետևի այդ ամենին: Քաղաքացիական հասարակության դերը շատ մեծ է: Մարդիկ էլ պետք է պահանջեն օրենքի կիրարկում, մարդիկ էլ պետք է մասնակցեն, միայն օրենք ընդունելով չէ, հետագա բազմաթիվ աշխատանքներ կան»,– նշեց Նանուշյանը՝ հավելելով, որ եթե ուզում ենք նվազեցնել թոքի քաղցկեղով, սրտամկանի ինֆարկտով մահացությունը, պետք է աշխատենք ծխախոտի օգտագործման սահմանափակման ուղղությամբ:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում