Yerevan, 07.May.2024,
00
:
00
1 $ = 0 ֏, 1 = 0 ֏, 1 = 0 ֏
BREAKING


Հա­յաս­տա­նը իրա­նա­կան ուղ­ղու­թյամբ բա­վա­րար նա­խա­ձեռ­նո­ղա­կա­նու­թյուն չի ցու­ցա­բե­րում.

ANALYSIS

Վերջին տարիներին ԵԱՏՄ-ն ակտիվորեն բանակցում է՝ տնտեսական հարաբերություններ ստեղծելու բազմաթիվ միջազգային գործընկերների հետ՝ Իրան, Սինգապուր, Սերբիա, Եգիպտոս, Իսրայել, Հարավ-արևել յան Ասիայի երկրներ։ 

Այս առումով ուշագրավ է, որ Երևանում կայացած Եվրասիական տնտեսական միության բարձրագույն տնտեսական խորհրդի ընդլայնված նիստին մասնակցում էին Իրանի նախագահը, Սինգապուրի վարչապետը ու Մոլդովայի նախագահը։ 

Դեռ առիթ կլինի անդրադառնալ ԵԱՏՄ-ի և Թեհրանի ու Սինգապուրի միջև ազատ առևտրի համաձայնագրերի վավերացմանը, որը հնարավորություն կտա մեծացնել ԵԱՏՄ-ի տնտեսական աշխարհագրությունը և հիմքեր կստեղծի այդ երկրների հետ տնտեսական կապերը խորացնելու համար։

Հիմա փորձենք հասկանալ կոնկրետ մեր երկրի առաջնահերթությունները:

Հայաստանի համար առանձնահատուկ նշանակությունն ունի հատկապես Իրանի հետ ազատ առևտրի ռեժիմի սահմանումը, քանի որ մեր երկիրը ԵԱՏՄ միակ անդամն է, որ Իրանի հետ կապվում է ցամաքային սահմանով և կայուն ջերմ հարաբերություններ ունի վերջինիս հետ։ 

Սրա արդյունքում Հայաստանը տնտեսական կարևոր գործոն է դառնում և կարող է կապող օղակ հանդիսանալ Իրանի և ԵԱՏՄ երկրների միջև։

Այս համատեքստում պատահական չէ, որ հենց հայ-իրանական սահմանին է բացվել «Մեղրի» ազատ տնտեսական գոտին։ 

Սակայն պետք է նկատի ունենալ, որ մեկ բան է ազատ առևտրի համաձայնագրի կնքումը, մեկ այլ բան՝ դրա լիարժեք կիրարկումը, քանի որ Հայաստանը, ունենալով Իրանի պես էներգետիկ ռեսուրսներով հարուստ հարևան, չի կարողանում լիարժեք օգտվել իրանական շուկայի հսկայական հնարավորություններից։

Խնդիրն այստեղ առաջին հերթին աշխարհաքաղաքական է, քանի որ Իրանը հայտնվել է ԱՄՆ-ի կողմից սահմանված պատժամիջոցների տակ, և Հայաստանը, որպեսզի լրացուցիչ ճնշումների տակ հայտնվելուց զերծ մնա, խուսափում է իրանական ուղղությամբ կոնկրետ տնտեսական նախագծեր իրականացնելուց։ 

Նույնիսկ ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանը ԱՄՆ կատարած այցի ժամանակ խոստովանեց, որ Իրանի հետ հարաբերությունների մասով Հայաստանը ճնշման տակ է, և հայտարարեց. 

«Մենք կցանկանանք, որ ԱՄՆ-ը ճնշում չգործադրի Հայաստանի վրա՝ իրանական պատժամիջոցների օրակարգում ներգրավելու համար: Հայաստանը չի կարող նման գին վճարել»:

 

Հայաստանը Թեհրանի հետ ջերմ հարաբերություններ ունենալու հանգամանքը ԱՄՆ-ի համար ընկալելի դարձնելու նպատակով գրեթե միշտ ներկայացնում է այն փաստարկը, որ Հայաստանը այլ ելք չունի, քանի որ երկրի չորս սահմաններից երկուսը փակ են, սակայն այստեղ խնդիրը պետք է դրվի գլոբալ տեսանկյունից և ցույց տրվի, որ հայ-իրանական հարաբերությունների զարգացման դինամիկան կարող է նույնիսկ բխել նաև Արևմուտքի շահերից, քանի որ Հայաստանի և Իրանի միջև փոխգործակցությունը նպաստում է տարածաշրջանում հավասարակշռության ապահովմանը, իսկ հակառակ դեպքում մեր տարածաշրջանում առավել մեծ կշիռ է ստանալու թուրքական գործոնը, և վերջին զարգացումները ցույց են տալիս, որ Թուրքիան շատ հաճախ հակված է հակաարևմտյան քաղաքականություն վարել։

Բացի այդ, իրանա-ամերիկյան հարաբերությունների լարվածությունը չի կարող հավերժ տևել, և շատ հավանական է, որ Իրանը և ԱՄՆ-ը կարողանան համաձայնություն ձեռք բերել և նոր միջուկային համաձայնագիր կնքել։ 

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը, ով 2020 թվականին վերընտրվելու խնդիր ունի, մեծ ջանքեր է գործադրում, որպեսզի կարողանա հասնել Իրանի հետ համաձայնության և ընտրություններից առաջ ամերիկյան հանրությանը ցույց տալու այն որպես արտաքին քաղաքական ձեռքբերում։ 

Այս հանգամանքով էր նաև պայմանավորված, որ Իրանի նկատմամբ կոշտ դիրքորոշում ունեցող ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության գծով խորհրդական Ջոն Բոլթոնը հեռացավ իր պաշտոնից։ 

Ուշագրավ է, որ Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև հնարավոր համաձայնության ձեռքբերումից հետո ազատվելու են Իրանի հետ համագործակցության տնտեսական խողովակները, և արտերկրյա ընկերությունները Իրան մուտք գործելու համար կարող են օգտվել նաև հայաստանյան հարթակից։ 

Սակայն բացառված չէ, որ իրանա-ամերիկյան հարաբերություններում դեռևս տևական ժամանակ լարվածությունը կարող է պահպանվել և նույնիսկ ավելի խորանալ։

Ուստի, Հայաստանը պետք է պատրաստ լինի իրադարձությունների զարգացման ցանկացած սցենարի, սակայն նոր կառավարությունը չի շտապում իրանական ուղղությամբ նախաձեռնողականություն ցուցաբերելու հարցում, իսկ առանց դրա ԵՏՄ-ի և Իրանի միջև կնքված ազատ առևտրի համաձայնագիրը կամ որևէ այլ փաստաթուղթ էական նշանակություն չի ունենալու, հայ-իրանական հարաբերություններում բացի դեկլարատիվ հայտարարություններից առաջընթաց չի նկատվելու։ 

Անկախ երեկվա բարձրագոչ հայտարարություններից: Կարևորը, որ դրանք կյանքի կոչվեն:

ՆԱՐԵԿ ՊՈՂՈՍՅԱՆ

The Power of One Dram to the Road of Life Charitable OrganizationAMIO bank issues bondsGeneral Director of Ucom gave a lecture at the French University in Armenia Amio Bank participated in Career City Fest 2K24Transfers to Visa cards of foreign banks are available in the Unibank mobile app ZCMC CJSC general director R.N. Khudoli on the օccation of Internatioanal Labour dayGagik Khachatryan's prolonged denial of medical care amounts to torture. attorneyMore and more smiles in the city. 'Kentron' branch of AMIO BANK was reopenedIdram and IDBank at Career City FestIdram and IDBank as participants of Career City FestUcom provides four bus stops in Ijevan with free Wi-Fi An exhibition dedicated to Charles Aznavour's centennial anniversary Yerevan, May 22 – July 22 Caring for nature, we have started with ourselves - Team Telecom Armenia Up to 10% cashback from GetTransfer with IDBank cardsAmio Visa Signature Business card. When the opportunities are unlimited Up to 1% cashback when shopping on Wildberries with IDBank cards Ucom continues network modernization in regions of ArmeniaCo-founders of Galaxy Group of Companies Co-Hosts Business Breakfast to Strengthen Armenian-French Business TiesLeasing agreement and a number of advantages. Amio is in the Leasing Expo with a special offerInternational transfers from card to card with IDBank VISA cardsIdplus Bonuses in Idram&IDBank ApplicationUcom has released a new package offer Ucom continues network modernization in regions of ArmeniaIdram and IDBank participated in the signing ceremony of the Declaration of Women's Empowerment PrinciplesGeneral Director of Ucom participated in Doing Digital Forum 2024AraratBank: General Partner of Face-to-Face Regional Forum4.017.648 Drams to My Forest Armenia: April Beneficiary of The Power of One Dram is 4090 Foundation Ucom continues to support green energy expansion in Armenia Spring brought so much profit. It is a profitable promotion at Amio Bank Director General of Ucom took part in a recruiting conference Ameriabank named the Best Bank in Armenia for 2024 by Global Finance magazineAraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of ArmeniaUcom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% GrowthMining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashbackInternational Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBankThree Sad Stories about FraudstersUcom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 million On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in MarchGlobal Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in ArmeniaHow AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goal