«Եթե շարժվենք նույն դանդաղկոտությամբ, կարևորներն անկարևորներից չսահմանազատելով, լուրջ խնդիրներ կունենանք». «Փաստ»
INTERVIEW«Փաստ» թերթը գրում է․
Լավատեսական սպասումներ, միևնույն ժամանակ որոշակի ռիսկեր՝ կապված նաև երկրի ընդհանուր զարգացման հետ: Վերոնշյալ սպասումները և ռիսկերը «Փաստի» հետ զրույցում մատնանշել է տնտեսագիտության թեկնածու, դոցենտ Ջուլիետա Թադևոսյանը՝ խոսելով նաև տնտեսական իրավիճակի, նախորդ տարում գրանցված արդյունքների, 2020թ.-ի անելիքների, ինչպես նաև երբեմն «աննախադեպ» որակվող ցուցանիշների մասին:
«Եթե մենք քննարկենք հետհեղափոխական ժամանակահատվածի առաջին լիարժեք տարին, ապա պետք է ասենք, որ արդյունքներն իրենց մեջ լավատեսական սպասումներ են ամփոփում: Էական հետընթաց չի արձանագրվել, գրեթե բոլոր ցուցանիշների մասով գրանցված որոշակի սանդղակը պահպանվում է:
Դրական արդյունքների շարքին պետք է դասել հատկապես արդյունաբերության ոլորտի աճը: Այդ ցուցանիշը, սակայն, դեռ չի կարող բավարար համարվել։
Մենք անընդհատ խոսում ենք ՀՆԱ-ի մասին, առհասարակ տնտեսական զարգացումների ներառականության մասին, և, կարծեք թե, արձանագրվում է, որ ներառականություն չի ապահովվում:
Այս առումով, սակայն, պետք է ընդգծել, որ միանգամից հնարավոր չէ այնպիսի ներառականություն ունենալ, ինչպես զարգացած երկրներում է: Այդուհանդերձ, այդ առումով որոշակի խնդիրներ լուծվում են»,-ասաց մեր զրուցակիցը՝ ընդգծելով աշխատավարձերի, կենսաթոշակների տասը տոկոս բարձրացման, ինչպես նաև սոցիալական ուղղվածության որոշակի ծրագրերի իրականացման մասին:
«Այսինքն, միգուցե շատ փոքր ծավալներով, բայց ներառականության ինչ-որ ազդակներ մենք արդեն ստանում ենք: Իսկ ընդհանուր առմամբ, ներառական տնտեսություն ունենալու համար արտադրությունը պետք է մոդեռնացվի, որի համատեքստում կարող ենք ընդգծել բիզնեսն ակտիվացնելու, բիզնեսին աջակցելու, պետական և մասնավոր հատվածի համագործակցության խորացման և այլ անհրաժեշտությունների մասին»,-նշեց մեր զրուցակիցը:
Ինչ վերաբերում է ռիսկերին՝ Ջ. Թադևոսյանը նշեց, որ կան նաև խութեր, որոնք կապված են երկրի զարգացման ու նվաճումների հետ: Այս առումով նա դիտարկեց տնտեսական աճը, որի խնդիրն առկա է առհասարակ ամբողջ աշխարհում.
«Այդուհանդերձ, քանի որ դաշտը բաց է, մենք կարող ենք տարբեր ուղղություններով, համակարգային միջոցառումների շնորհիվ և առավել կառուցվածքային տնտեսական քաղաքականության միջոցով ապահովել ՀՆԱ-ի ավելի բարձր տեմպեր: Մեծ հաշվով, կտրուկ հետընթաց չենք ապրում նաև տնտեսական աճի առումով:
Իսկ բյուջեում ամրագրված 4,9 տոկոս տնտեսական աճը իրավիճակային ցուցանիշ է, համապատասխանում է մեր ներուժին:
Այլ խնդիր է, որ որոշակի ռիսկեր կարող են առաջանալ այդ աճի որակական տեսանկյունից:
Մենք դարձյալ տեսնում ենք, որ ծառայությունների, ընդ որում՝ ոչ արտահանելի ոլորտների տեսակարար կշիռը գրեթե նույն չափով պահպանվել է, տեսնում ենք նաև գյուղատնտեսության դերակատարման նվազում»:
Անդրադառնալով աննախադեպ որակվող ցուցանիշներին՝ մեր զրուցակիցը նախ նկատեց.
«Եթե երբեմն ցուցանիշներին աննախադեպ բնութագրումն է տրվում, միգուցե դա ավելի շատ շտապելու, երկիրը լավատեսական շրջանակներում դիտելու ցանկության հետևանքն է: Իհարկե, եթե կան դեպքեր, որոնց պարագայում չպետք է շտապողականություն ցուցաբերվի, այդ մասին պետք է չասվի, և տեղեկատվությունը պետք է ավելի ստույգ մատուցվի: Այս համատեքստում, այնուամենայնիվ, պետք է նշեմ, որ ՀՆԱ-ի վերաբերյալ հայտարարության մասով ոչնչից մեծ աղմուկ բարձրացավ:
Բոլորս գիտենք, որ արժույթի միջազգային հիմնադրամը լուրջ ֆինանսական կառույց է, իր մեթոդաբանությամբ ցուցանիշներ է հրապարակել, որից ելնելով՝ կա այն ոգևորությունը, ըստ որի՝ մենք մի քիչ ավելի լավ դիրքում ենք հայտնվել:
Շատ հաճախ լինում են ոչ տեղին արձագանքներ, բայց լինում են դեպքեր, երբ ցուցանիշները մատուցվում են ոչ ստույգ, ինչն արդեն այլ խնդիր է»:
Ջուլիետա Թադևոսյանը շեշտեց, որ հատկապես վերջին երկու տարիներ ընթացքում, հետհեղափոխական շրջանով պայմանավորված, սայթաքումներն ու վրիպումները չէին կարող բացառվել:
«Մենք կարող էինք ավելի վատ վիճակում հայտնվել, ավելի վատ ցուցանիշներ ու լուրջ խնդիրներ ունենալ, բայց նման իրավիճակ չկա, փոխարենն ունենք մի հարթակ, որտեղ դանդաղ ու փոքրիկ քայլերով ինչ-որ խնդիրներ են լուծվում:
Բայց այսօր արդեն կան որոշակի ազդակներ, ռիսկեր»,-ասաց նա՝ առաջին հերթին առանձնացնելով գիտատեխնիկական անվտանգության հարցը, կրթության, գիտության ոլորտները: «Եթե այսօր կրթության, գիտության մեջ ներդրումներ անենք, մենք այդ հատույցը մի քանի տարի հետո անպայման կստանանք:
Եթե մենք շարժվենք նույն դանդաղկոտությամբ, կարևորներն անկարևորներից չսահմանազատելով, բնականաբար, մեկ-երկու տարի հետո ավելի լուրջ խնդիրներ կունենանք, որոնք կարող են լինել դժվար լուծելի ու վտանգավոր մեր երկրի համար:
Այս առումով ցանկալի է շատ ավելի հստակ, ճշմարիտ և իրատեսական տեղեկատվություն մատուցել հանրությանը, առավել ևս՝ պարզ լեզվով, ինչն անպայման իր դրական ազդեցությունը կունենա, որովհետև չհիմնավորված տեղեկատվությունից շատ բան է կախված:
2019-ին ձևավորվեց մի հարթակ, ըստ որի՝ 2020թ.-ին կարելի է վերահսկել տնտեսության զարգացման ընթացքը, բացահայտել խութերն ու ռիսկերը, ինչից ելնելով էլ մշակել նոր ուղղություններ՝ ներգրավելով էլ ավելի պրոֆեսիոնալ մարդկանց, ունենալով նաև երկրի զարգացման էլ ավելի գերակա նպատակներ ու ոլորտներ»,-եզրափակեց մասնագետը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» թերթի այսօրվա համարում։